یکی از مهم‌ترین مدارکی که در دنیای تجارت و به منظور صادرات و واردات کالاها مورد استفاده قرار میگیرد، کارت بازرگانی است. در واقع کلیه افراد اعم از حقیقی و حقوقی که قصد دارند در زمینه صادرات و واردات فعالیت کنند، باید دارای کارت بازرگانی معتبر باشند. در واقع داشتن کارت بازرگانی معتبر به منظور انجام قانونی معاملات الزامی است. مالیات کارت بازرگانی یکی از موضوعات مهمی است که دارندگان این کارت و فعالان در حوزه واردات و صادارات با آن مواجه هستند. به همین دلیل باید با قوانین مربوط به این نوع مالیات، نحوه استعلام، نحوه پرداخت و معافیت‌های آن آشنایی کافی داشته باشند تا در فرایند تجارت خود دچار مشکل نشوند.
مالیات کارت بازرگانی چیست؟
اشخاص حقیقی و حقوقی که در زمینه صادرات و واردات فعالیت می‌کنند باید از طریق سامانه جامع تجارت نسبت به دریافت و اخذ کارت بازرگانی اقدام نمایند. با توجه به اینکه کارت بازرگانی برای تجار مزایایی به همراه دارد، مشمول پرداخت مالیات می‌شود. در واقع در صورتی که افراد از کارت بازرگانی برای واردات یا صادرات استفاده کرده و از این طریق کسب درآمد داشته باشند، مشمول مالیات کارت بازرگانی می‌شوند.
در واقع این نوع مالیات، مبلغی است که متناسب با درآمد بدست آمده از صادرات یا واردت از اشخاص حقیقی یا حقوقی اخذ می‌شود. همچنین با توجه به اینکه کارت‌های بازرگانی دارای مدت اعتبار مشخص هستند، دارندگان کارت در زمان تمدید اعتبار باید نسبت به استعلام مالیات کارت بازرگانی خود اقدام نمایند.
چه کسانی مشمول پرداخت مالیات کارت بازرگانی هستند؟
در مورد مشمولین پرداخت مالیات کارت بازرگانی باید به این موضوع اشاره کرد که هر یک از مشاغل فعال در حوزه صادرات و واردات که دارای اینتاکد مالیاتی هستند، مشمول پرداخت این مالیات می‌شوند. در واقع در صورتی که اشخاص حقیقی و حقوقی با استفاده از کارت بازرگانی در زمینه صادرات و واردات فعالیت کرده و درآمد کسب کنند، مشمول پرداخت مالیات کارت بازرگانی می‌شوند.
انواع کارت بازرگانی
کارت‌های بازرگانی بر اساس نوع شخص و همچنین فعالیت‌هایی که انجام می‌دهد در انواع مختلف بر اساس جدول زیر وجود دارد:
| اشخاص حقیقی | اشخاص حقوقی |
| کارت بازرگانی فعالیت‌های خدماتی
کارت بازرگانی خاص موردی کارت بازرگانی تجاری کارت بازرگانی تولیدی و صنعتی |
کارت بازرگانی فعالیت‌های خدماتی
کارت بازرگانی خاص موردی کارت بازرگانی تجاری کارت بازرگانی تولیدی و صنعتی |
میزان مالیات کارت بازرگانی چقدر است؟
بر اساس قوانین جدید مالیات کارت بازرگانی، میزان این مالیات برای افراد حقیقی یا حقوقی، بر اساس میزان درآمدها و همچنین فعالیت‌های تجاری که در حوزه واردات و صادرات انجام می‌دهند، متفاوت است. در واقع مالیات کارت بازرگانی با مالیات صادرات و واردات که بر محصولات صادراتی یا وارداتی اعمال می‌شود متفاوت بوده و برای هر کدام از اشخاص حقیقی و حقوقی به شرح زیر محاسبه می‌شود.
روش محاسبه مالیات کارت بازرگانی برای افراد حقیقی
برای افراد حقیقی که در حوزه صادرات و واردات فعالیت دارند بر اساس ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم، به دلیل بهره‌مندی از مزایای کارت بازرگانی، مالیات به صورت پلکانی و به شرح زیر محاسبه می‌شود:
- درآمد سالیانه تا سقف دو میلیارد ریال (200 میلیون تومان)، نرخ 15 درصد
- درآمد سالیانه تا سقف چهار میلیارد ریال (400 میلیون تومان) مازاد بر دو میلیارد ریال، نرخ 20 درصد
- درآمد سالیانه مازاد چهار میلیارد ریال (400 میلیون تومان)، نرخ 25 درصد
محاسبه مالیات کارت بازرگانی برای اشخاص حقوقی
همانطور که گفته شد مالیات واردات و صادرات که بر کالاهای صادراتی و وارداتی به روش‌های مختلف اعمال می‌شود، با مالیات کارت بازرگانی متفاوت است. در مورد مالیات کارت بازرگانی برای اشخاص حقوقی باید گفت که بر اساس قانون وابستگی مستقیم به درآمد نداشته و یک نرخ ثابت در نظر گرفته شده است. بر این اساس اشخاص حقوقی باید در پایان هر سال مالی سود خالص خود را محاسبه کرده و 25 درصد از آن را به عنوان مالیات کارت بازرگانی پرداخت نمایند.
تفاوت های بین مالیات کارت بازرگانی اشخاص حقیقی و حقوقی
در مورد تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی در مالیات کارت بازرگانی باید گفت که بر اساس قانون مالیات در نظر گرفته شده برای این دو دسته از افراد بر اساس پارامترهای مختلف مانند درآمد، ماهیت حقوقی، نوع فعالیت و غیره تفاوت‌های زیادی دارد.
| اشخاص حقیقی | اشخاص حقوقی |
| نرخ پلکانی از 15 تا 25 درصد بر اساس درآمد سالیانه | نرخ مالیات ثابت معادل 25 درصد از سود خالص سالیانه |
| درآمدهای شخصی مرتبط با فعالیت تجاری مشمول مالیات می‌شود | سود خالص پس از کسر هزینه‌ها مشمول مالیات می‌شود |
| معافیت محدودتر | معافیت گسترده‌تر |
| نیاز به ارائه اظهارنامه مالیاتی و گزارش فعالیت‌های شخصی در پایان سال مالی | نیاز به ارائه اظهارنامه مالیاتی، ترازنامه و صورت سود و زیان رسمی در پایان سال مالی |
مدارک لازم برای تعیین مالیات کارت بازرگانی
اشخاص حقیقی یا حقوق به منظور تعیین مالیات کارت بازرگانی خود باید به یک سری مدارک و مستندات نیاز دارند. از جمله مدارک لازم برای تعیین این نوع مالیات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کد اقتصادی
- اظهارنامه مالیاتی سالانه (حتی اگر فعالیت تجاری انجام نشده باشد)
- کلیه مدارک مربوط به درآمدها و هزینه‌های حاصل از فعالیت‌های تجاری (واردات، صادرات، فروش داخلی)
نحوه اعتراض به برآورد مالیات کارت بازرگانی چگونه است؟
در صورتی که اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به مالیات کارت بازرگانی خود معترض باشند برای اعتراض به مالیات برآورد شده، باید طی یک فرایند مشخص، اعتراض خود را به اداره امور مالیاتی اعلام نمایند. مراحل اعتراض به برآورد مالیات کارت بازرگانی به شرح زیر است:
- ورود به سامانه:
افراد ابتدا باید به سامانه my.tax.gov.ir وارد شده و با استفاده از نام کاربری و رمز عبور وارد حساب کاربری خود شوند.
- ثبت اعتراض:
افراد پس از ورود به سامانه در پنل کاربری خود باید وارد بخش درخواست‌ها شده و سپس گزینه ثبت اعتراضات و شکایت را انتخاب کنند.
- انتخاب نوع اعتراض:
بسته به مرحله اعتراض، کاربران باید یکی از گزینه‌های ممیز کل (برای اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی) یا هیات حل اختلاف مالیاتی (برای اعتراض به نظر ممیز کل) را انتخاب نمایند.
- وارد کردن اطلاعات:
افراد در این مرحله باید شماره برگ مورد اعتراض، شرح اعتراض و دلایل و مستندات مربوطه را وارد کرده و اعتراض خود را ثبت نمایند.
شرایط اخذ مالیات کارت بازرگانی
کلیه دارندگان کارت‌های بازرگانی برای انجام فعالیت‌های تجاری خود مانند واردات، صادرات و فروش داخلی باید تعهدات مالیاتی خود را انجام دهند. به این منظور کلیه دارندگان کارت‌های بازرگانی باید مراحل تشکیل پرونده مالیاتی را در سامانه مؤدیان انجام داده و کد اقتصادی دریافت نمایند. کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که دارای کارت بازرگانی هستند باید اظهارنامه مالیاتی خود را به صورت سالیانه حتی در صورتی که فعالیت تجاری انجام نداده باشند، به اداره امور مالیاتی ارائه نمایند.
کلیه تجار و بازرگانان به منظور تمدید اعتبار کارت بازرگانی خود باید مالیات‌های گذشته خود را تسویه نمایند. در این شرایط ممکن است معافیت‌هایی مانند صادرات کالا و واردات مواد اولیه برای تولید کنندگان اعمال شود. در صورتی که دارندگان کارت بازرگانی این شرایط را رعایت نکنند ممکن است با جرایم مالیاتی یا عدم تمدید اعتبار کارت مواجه شوند.
اشخاص معاف از پرداخت مالیات علی الحساب کارت بازرگانی
بر اساس قانون مالیات کارت بازرگانی برخی از اشخاص حقیقی و حقوقی از پرداخت مالیات علی الحساب معاف هستند؛ از جمله این اشخاص می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- واردکنندگان واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری
- دارندگان کارت‌های بازرگانی با رتبه طلایی (رتبه الف)
- واردکنندگان خوش‌حساب معرفی‌شده توسط سازمان امور مالیاتی
- دستگاه‌های دولتی و سازمان‌های دارای ردیف بودجه
- کالاهای همراه مسافر یا پستی که جنبه تجاری ندارد
نحوه محاسبه مالیات کارت بازرگانی اجاره‌ای
برخی از اشخاص به منظور انجام فعالیت‌های تجاری در حوزه واردات و صادرات از کارت بازرگانی اجاره‌ای استفاده می‌کنند. در مورد مالیات کارت بازرگانی اجاره‌ای باید گفت که این مالیات به نام صاحب اصلی کارت یعنی اجاره دهنده کارت محاسبه می‌شود و کلیه مالیات‌ها مرتبط با فعالیت تجاری از جمله مالیات بر درآمد، مالیات علی الحساب واردات (۴ درصد ارزش گمرکی کالا) و مالیات بر ارزش افزوده (۱۰ درصد) را شامل می‌شود.
در واقع این مالیات‌ها بر اساس میزان درآمد یا ارزش کالاهای وارداتی و صادراتی ثبت شده توسط کارت بدون اینکه فعالیت تجاری توسط چه شخصی انجام شده باشد، محاسبه می‌شود. با توجه به اینکه استفاده از کارت بازرگانی اجاره‌ای می‌تواند جریمه‌های سنگین برای اجاره دهنده و اجاره گیرنده به همراه داشته باشد، استفاده از خدمات مشاوره مالیاتی توصیه می‌شود.
استعلام مالیات کارت بازرگانی
همانطور که گفته شد با توجه به اینکه کارت‌های بازرگانی دارای مدت اعتبار مشخص هستند، دارندگان کارت به منظور تمدید اعتبار باید نسبت به استعلام مالیات کارت بازرگانی خود اقدام نمایند. دارنده کارت بازرگانی برای این کار باید وارد سامانه سازمان امور مالیاتی به نشانی tax.gov.ir شده و پس از ثبت نام کد اقتصادی دریافت نماید.
کلیه افراد باید تمامی مراحل ثبت نام در سامانه را به صورت کامل طی کرده و به وضعیت ۴۵ دست پیدا کنند؛ زیرا تنها در این شرایط است که امکان صدور گواهی مالیاتی مطابق با ماده ۱۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم از طریق استعلام اتاق بازرگانی وجود دارد. در واقع افراد حقیقی یا حقوقی که درخواست صدور یا تمدید کارت بازرگانی دارند، امکان درخواست گواهی مربوطه به صورت مستقیم از واحد مالیاتی را نخواهند داشت.
معافیت‌های مالیات کارت بازرگانی
در قانون به منظور جلوگیری از فرار مالیاتی، به طور معمول معافیت‌هایی برای برخی از مشاغل و فعالیت‌ها در نظر گرفته می‌شود. کلیه دارندگان کارت‌های بازرگانی که در حوزه واردات و صادرات فعالیت می‌کنند ید نسبت به پرداخت مالیات‌های مرتبط با فعالیت‌های تجاری خود اقدام نمایند. با این حال در قانون بسته به نوع فعالیت، محل جغرافیایی و شرایط خاص برخی معافیت‌ها و تسهیلات مالیاتی در نظر گرفته شده که به شرح زیر است:
- معافیت مالیاتی فعالیت تجاری در مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی تا 20 سال
- معافیت مالیاتی سود حاصل از صادرات کالاها و خدمات
- معافیت مالیاتی شرکت‌های دانش بنیان
- معافیت مالیات بر ارزش افزوده (VAT) کالاها و خدمات صادراتی
- معافیت مالیات علی‌الحساب ۴ درصدی با توجه به شرایط خاص فعالیت تجاری و موقعیت جغرافیایی
جرایم عدم پرداخت مالیات کارت بازرگانی
در صورتی که دارندگان کارت بازرگانی نسبت به انجام تعهدات مالیاتی خود اقدام نکنند، پیامدهای منفی برای آن‌ها به همراه داشته و مشمول جریمه خواهند شد. از جمله پیامدها و جریمه عدم ارسال اظهارنامه عملکرد و سایر تعهدات مالیاتی مربوط به کارت بازرگانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم تمدید کارت بازرگانی و عدم امکان انجام فعالیت‌های تجاری
- محدودیت در فعالیت‌های تجاری به دلیل کاهش اعتبار نزد شرکای تجاری
- مشکلات حقوقی و جریمه‌های مالیاتی از جمله جریمه‌های نقدی، ممنوعیت‌های حقوقی و مسدود شدن دارایی‌ها
سخن پایانی
مالیات کارت بازرگانی یکی از موضوعات مهم برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی است که در زمینه واردات و صادرات کالا فعالیت می‌کنند. با توجه به اینکه لازمه امکان تجارت، برخورداری از کارت بازرگانی است، دارندگان این کارت باید در ازای بهره‌مندی از مزایای آن، تکالیف مالیاتی تعیین شده توسط قانون را به صورت دقیق و در موعد مقرر انجام دهند. انجام تکالیف مالیاتی تعیین شده در قانون در خصوص کارت بازرگانی باعث می‌شود که اعتبار اشخاص در بین شرکای تجاری افزایش پیدا کرده و دامنه فعالیت آن‌ها گسترده‌تر شود. در مقابل عدم پایبندی به انجام این تکالیف نیز می‌تواند پیامدهای منفی و جرایم مالیاتی به همراه داشته باشد. به همین دلیل آشنایی با قوانین مربوط به مالیات کارت بازرگانی از طریق شرکت خدمات حسابداری و مالی ازتا برای فعالان در این حوزه بسیار حائز اهمیت است.
سوالات متداول:
آیا کارت بازرگانی مالیات جداگانه‌ای دارد یا جزو مالیات عملکرد محسوب می‌شود؟
خیر، کارت بازرگانی به‌تنهایی مالیات جداگانه‌ای ندارد و در واقع این کارت تنها ابزار انجام تجارت بوده و مالیات بر مبنای فعالیت‌های تجاری واقعی انجام شده با کارت محاسبه می‌شود.
در صورت عدم استفاده از کارت بازرگانی هم باید مالیات پرداخت شود؟
در صورتی که دارنده کارت از آن استفاده نمی‌کند باید اظهارنامه عملکرد ارائه داده و درآمد صفر خود را به اداره امور مالیاتی اعلام نماید.
آیا کارت بازرگانی اجاره‌ای مشمول مالیات می‌شود؟
بله، اما مسئولیت مالیاتی آن طبق قانون بر عهده دارنده اصلی کارت بوده و کلیه مالیات‌ها برای اجاره دهنده کارت محاسبه می‌شود.
آیا برای تمدید کارت بازرگانی، باید مالیات سال قبل تسویه شده باشد؟
بله، یکی از الزامات تمدید کارت بازرگانی این است که مالیات سال گذشته به صورت کامل تسویه شده باشد.
آیا صادرات کالا نیز مشمول مالیات می‌شود؟
بر اساس قانون مالیات مستقیم و قانون ارزش افزوده، صادرات کالاهای مجاز، مشروط بر ارائه مدارک گمرکی و برگشت ارز حاصل از صادرات به کشور، از مالیات و عوارض معاف هستند.
نحوه استعلام مالیات کارت بازرگانی چگونه است؟
دارنده کارت باید به سامانه سازمان امور مالیاتی به نشانی tax.gov.ir مراجعه کرده و نسبت به استعلام وضعیت مالیات کارت بازرگانی خود اقدام نماید.
بدون دیدگاه