پولشویی و نقش حسابداری در پیشگیری از آن

اگر تا چند سال اخیر با این اصطلاح آشنا نبوده اید، مطمئنا، این روزها واژه پولشویی  یا به عبارت دیگر، (Money Laundering) به گوشتان خورده است. پولشویی به عملیاتی اطلاق می‌شود که به منظور پنهان کردن منشا غیرقانونی پول‌ها و دارایی‌ها انجام می‌شود. این عملیات ممکن است شامل تبدیل پول‌های حاصل از فعالیت‌های غیرقانونی به دارایی‌های قانونی یا همچنین پنهان کردن اثرات مالی و مالکیت اصلی باشد.

حسابداری نیز نقش حیاتی در شناسایی، پیشگیری و مبارزه با این پدیده دارد. در این مقاله قصد داریم به جزئیات مقوله پولشویی و اهمیت شناخت آن در دنیای کسب و کارها بپردازیم. این مقالات با همکاری اساتید و متخصصان مالی و مالیاتی شرکت حسابداری اَزتا تهیه میشود و هدف ما از تهیه این مقاله و مقاله های دیگر، کمک به رشد و افزایش اطلاعات شما در بازارهای مالی است. ما معتقدیم، تصمیمات بزرگ و اقدامات برنده متعلق به کسانی است که که پس از کسب آگاهی، قدم های بزرگ برداشته و برای موفقیت های خود ریسک می­کند.

پول چیست؟

برای درک مفهوم پولشویی ابتدا باید گریزی به مبحث پول بزنیم. پول، به عنوان یک مفهوم اساسی در اقتصاد و تجارت، نمایانگر واحدی است که برای تبادل ارزش‌ها، کالاها و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد. پول به عنوان وسیله‌ای برای تسهیل فرآیند تجارت و تبادل اقتصادی عمل می‌کند و به جای مبادله مستقیم کالاها یا خدمات، امکان تبادل با یک وسیله مشترک را فراهم می‌آورد.

چرا پولشویی انجام می­شود؟

پولشویی اغلب به دو دلیل اتفاق می افتد. یکی از مهمترین دلایلی که پولشویی اتفاق می افتد این است که منبع اصلی پول ناشناس بماند. اغلب افرادی که از طریق قاچاق مواد مخدر، عتیقه جات، دارو، انسان و دیگر راه های غیر قانونی کسب درآمد می کنند؛ برای آن که بتوانند درآمد زایی خود را ادامه دهند، مجبور به پولشویی خواهند بود.

دومین و مهمترین دلیل برای “پولشویی”، فرار مالیاتی است. چرا که مهمترین ویژگی پول شویی آن است که افراد سعی میکنند مالک اموال و دارایی ها را ناشناس نگه دارند و این امر خود یکی از دلایل اصلی فرار مالیاتی است که جرائم مالیاتی سنگینی به همراه خواهد داشت.

پول شویی شامل چند مرحله می باشد؟

پولشویی اغلب در سه مرحله انجام می­شود.

مرحله اول: جایگذاری

در مرحله، اول پول می بایست در یک بستری نگهداری یا به اصطلاح جایگذاری شود که هم در امنیت باشد و هم قابل دسترسی باشد. اغلب در همین مرحله، دست مجرمان رو می­شود.

مرحله دوم: لایه بندی

اگر در مرحله اول، مقامات متوجه، غیر قانونی بودن اموال نشوند؛ اغلب مجرمان به روش های پیچیده و عملیات مختلف به بسیاری از حساب های دیگر منتقل میشوند که شرایط را طبیعی جلوه کنند و از وجود مقدار زیادی پول در یک حساب آگاه نشوند.

مرحله سوم: ادغام

در این مرحله پول شویان، پولی را که در حساب های مختلف خوابانده بودند، مجددا به چرخه مالی بازمیگردد. به عنوان مثال این پول مجددا صرف خرید اموالی از قبیل اتومبیل، فلزات گران بها، جواهرات و … خواهد شد. همچنین، بسیاری از پولشویان حرفه ای پول خود را در شرکت های سهامی عام سرمایه گذاری می­کنند.

روش های مهم پولشویی کدامند؟

روش های متعددی و پیچیده ای برای پول شویی وجود دارد که مهمترین آن عبارتند از:

۱- تراکنش های نقدی:

در برخی شرایط، که پول شویان نمی توانند پول کسب کرده را در بانک یا بسترهای دیگر سرمایه گذاری کنند. در نتیجه، پول نقد خود را در محلی دیگر نگهداری می­کنند.

۲- استفاده از بانک ها و موسسات مالی:

در برخی از مواقع، پول شویان درآمد کسب کرده از طریق پولشویی را در بانک ها و موسسات مالی خارجی سرمایه گذاری میکنند. در گذشته چنین موسساتی قوانین سختگیرانه کمتری داشتند و این بستر می توانست تا حد زیادی آن ها را در امنیت قرار دهد ولی این روزها، حتی موسسات مالی خارجی نیز از حساسیت بالایی برخوردارند و در صورت متوجه شدن تعاملات مشکوک قطعا پیگیری خواهند کرد.

به چه فعالیت هایی پولشویی گفته میشود؟

در کشور ایران با هرگونه فعالیت مالی که ناشی از پولشویی کسب می شود مبارزه شده و قوانین سختگیرانه ای بر علیه آن وجود دارد.

طبق قانون در صورتی که درآمدی حاصل از فعالیت های زیر باشد پول شویی محسوب می­شود:

۱- تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیت های غیر قانونی.

۲- تبادل یا انتقال اموال با قصد پنهان کردن منشاء غیر قانونی آن، همچنین کسانی که به مجرمان در ارتکاب جرم کمک می کنند نیز مجرم محسوب می­شوند.

۳- کتمان ماهیت واقعی، منشاء، منبع، محل، نقل و انتقال، جا به جایی و مالکیت عوایدی که به طور مستقیم و غیر مستقیم انجام میشود.

مجازات پولشویی در ایران:

دولت و البته سازمان امور مالیاتی در تلاش اند تا بتوانند منبع اصلی پول هایی که از طریق راه خلاف به دست می آید را پیدا کنند. در این راستا، دولت قوانینی تحت عنوان قانون مبارزه با پول شویی وضع کرده است. در صورتی که فردی مرتکب یکی از جرائم بالا شده باشد، مجرم به پول شویی است. مجازات در نظر گرفته شده برای این افراد به ترتیب زیر است:

“مرتکبین جرم پولشویی علاوه بر استرداد درآمد و عواید حاصل از ارتکاب جرم مشتمل بر اصل و منافع حاصل به جزای نقدی به میزان یک چهارم عواید حاصل از جرم محکوم می شوند که باید به حساب درآمد عمومی نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واریز گردد . ” در تبصره این ماده آمده است در صورتی که عوایدی که از جرم به دست آمده است به مال دیگری تبدیل شده باشد ، همان مال مصادره خواهد شد . “

عصر دیجیتال مانعی برای پولشویی!

ظهور عصر دیجیتال فرصت جدیدی برای پولشویان ایجاد کرده تا بتوانند راحت تر پول شویی کنند. پلتفرم‌های آنلاین، ارزهای رمزنگاری و تراکنش‌های دیجیتال ناشناس، فرصت‌هایی برای جنایتکاران ایجاد می‌کنند تا اموال را به طور محرمانه‌ تری جا به جا کنند و مخفی کنند. البته لازم به ذکر است که هر روزه قابلیت هایی جهت افزایش امنیت دارایی ها در فضای دیجیتال ایجاد می­شود که یکی از آن ها امضای دیجیتال است.

نقش حسابداری در پولشویی

موسسات مالی یکی از ارگان هایی هستند که به شدت در کنترل پولشویی و اختلافات مالی تاثیر گذار است. شرکت ها و موسسات مالی سریع تر از هر ارگان دیگری می توانند معاملات و فعالیت های مالی مشکوک را شناسایی کنند. حسابداری در تشخیص و پیشگیری از پولشویی نقش اساسی دارد. برخی از نقش‌های حسابداری در این زمینه عبارتند از:

۱- شناسایی معاملات مشکوک:

حسابداران مسئول هستند که معاملات مشکوک و غیرعادی را تشخیص داده و ارتباط آنها با منشأ نامشروع پول‌ها را بررسی کنند.

۲- گزارش گیری به مراجع قانونی:

حسابداران باید معاملات مشکوک را به مراجع قانونی گزارش دهند تا اقدامات لازم برای پیگیری انجام شود.

۳- تعیین معیارهای شناسایی:

حسابداران باید معیارها و الگوهای شناسایی معاملات مشکوک را تعیین کنند تا فعالیت‌های پولشویی متعدد را شناسایی کنند.

۴- آموزش و آگاهی:

حسابداران باید با مفاهیم و روش‌های پول شویی آشنا باشند تا بتوانند در شناسایی آن به خوبی عمل کنند.

نقش پولشویی در اقتصاد چیست؟

طبق برآوردهای دفتر مخدر و جرم سازمان ملل، اعتقاد دارند که ۲ تا ۵ درصد از تولید ناخالص ملی جهانی (GDP) ، که به میزان تریلیون‌ها دلار در سال می‌آید، در فعالیت‌های پولشویی شرکت دارد. پول شویی در اقتصاد جهانی به عنوان یکی از مسائل جدی و مهم شناخته می‌شود. این فعالیت غیرقانونی برای افراد و سازمان‌ها باعث می‌شود که ارزش‌های نامشروع را به نظام مالی قانونی وارد کنند و تلاش کنند تا منشأ غیرقانونی دارایی‌ها را پنهان کنند. پولشویی اثرات جدی و گسترده‌ای بر روی اقتصاد، امنیت مالی، سیاست‌های اقتصادی و جامعه دارد.

نتیجه گیری:

پولشویی یکی از مهم ترین و آسیب زا ترین نوع جرم است که به سیستم اقتصادی جامعه خسارات جبران ناپذیری وارد می کند زیرا طی این فرآیند، مجرمان مبلغ زیادی از پول را وارد چرخه اقتصادی کرده و تعاملات پیچیده ای انجام می دهند تا بتوانند منبع اصلی آن را کتمان کنند.

یکی از حیاتی ترین وظایف حسابداران، تشخیص و جلوگیری از این فعالیت است. اجرای صحیح اصول حسابداری و تعامل موثر با مراجع قانونی می‌تواند به کاهش این پدیده کمک کند و برای ایجاد اقتصاد سالم و پایدار زمینه فراهم کند. پولشویی به عنوان یک فعالیت غیرقانونی و آسیب ‌زا باعث تاثیرات منفی در جامعه و اقتصاد می‌شود.

شرکت حسابداری اَزتا با بیش از ۳۵ سال سابقه فعالیت در حوزه خدمات حسابداری و مالی آماده است که کلیه خدمات حسابداری را به تمامی شرکت های کوچک و بزرگ ارائه دهد. مشاوران مالی و حسابرسان متخصص و مجرب موسسه مالی اَزتا با بررسی دقیق سیستم مالی کسب و کار ها مانع بروز هرگونه پولشویی در مجموعه شما خواهد شد.