شرکت حسابداری به عنوان یکی از ارکان مهم در دنیای مالی، نقش کلیدی در مدیریت و تحلیل اطلاعات مالی ایفا می‌کند. آشنایی با اصطلاحات حسابداری و مالی، برای ورود به بازار کار و استخدام در شرکت مالی و حسابداری معتبر در این حوزه اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مقاله به بررسی مهمترین اصطلاحات حسابداری می‌پردازیم با ما همراه باشید. با ازتا همراه باشید
100 اصطلاح مهم حسابداری
آشنایی با مهمترین اصطلاحات مالیاتی در دنیای امروز برای ورود به بازار کار رشته حسابداری اهمیت زیادی دارد. در ادامه 100 اصطلاح مهم حسابداری را با هم بررسی می‌کنیم.
اکانتینگ حسابداری:
فعالیتی که به جمع‌آوری، ثبت و گزارش‌دهی اطلاعات مالی یک واحد تجاری می‌پردازد. این اطلاعات به‌دست‌آمده در قالب صورت‌های مالی به سهامداران شرکت‌های مختلف، از جمله مسئولیت محدود، سهامی خاص و عام ارائه می‌شود.
حساب‌های دریافتنی :
مبالغی که انتظار می‌رود در آینده از مشتریان بابت فروش کالا یا ارائه خدمات وصول شود. در صورتی که احتمال وصول این مبالغ پایین باشد، به عنوان «مشکوک‌الوصول» در صورت‌های مالی منعکس می‌شود.
ارزش دفتری:
این اصطلاح به معنای تفاوت میان دارایی‌ها و استهلاک انباشته آنهاست.
استهلاک انباشته:
جمع تمام هزینه‌های استهلاک ثبت‌شده برای آن دارایی است. این هزینه‌ها معمولاً به روش‌های مختلفی مانند روش خطی، روش نزولی یا بر اساس واحد تولید محاسبه می‌شوند
هزینه :
هزینه به کاهش در سرمایه اشاره دارد و به خرج کردن دارایی‌ها برای به دست آوردن کالا یا خدمات برای مشتریان مرتبط است.
حساب اسمی:
این نوع حساب مانند حساب برداشت، درآمد و هزینه‌ها را برای یک دوره مشخص در نظر می‌گیرد.
حساب دائمی:
حساب دائمی به حساب‌های حقیقی گفته می‌شود که در پایان دوره مالی بسته نمی‌شوند.
دارایی‌های جاری:
دارایی‌های جاری به دارایی‌هایی اشاره دارد که انتظار می‌رود در یک دوره ۱۲ ماهه به وجه نقد تبدیل شوند. این موارد شامل موجودی نقد، حساب‌های دریافتنی، موجودی کالا و سررسید اوراق بهادار است.
بستن حساب‌های موقت:
یکی از اصطلاحات رایج حسابداری، بستن حساب‌های موقت است. این اصطلاح به معنای انتقال موجودی حساب‌های درآمد، هزینه و برداشت به دفتر کل و صفر کردن آنها در پایان دوره مالی است.
هزینه و درآمد معوق :
هزینه و درآمد معوق به هزینه‌ها و درآمدهایی اطلاق می‌شود که تحقق آنها به دوره‌های آینده موکول شده و هنوز پرداخت یا دریافت نشده‌اند.
صورت سود و زیان:
این صورت مالی در یک بازه زمانی مشخص، هزینه‌ها، درآمدها، سود و زیان را به تفکیک عملیاتی و غیرعملیاتی نمایش می‌دهد.
سود ویژه :
سود ویژه به معنای مازاد درآمد بر هزینه‌ها است و به عنوان سود خالص نیز شناخته می‌شود.
کاربرگ:
این فرم شامل چند ستون است که برای تهیه صورت‌های مالی بر اساس ترازنامه آزمایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ثبت معکوس:
این ثبت‌ها در اولین روز بعد از ثبت تعدیلی انجام می‌شوند و باعث جابجایی بدهکار و بستانکار در ثبت‌های تعدیلی دوره قبل می‌شوند.
تخصیص:
تخصیص به معنای فرآیند تقسیم و اختصاص منابع مالی به حساب‌ها یا دوره‌های مختلف است.
حسابداری سرمایه‌گذاری:
این نوع حسابداری به ثبت و مدیریت سرمایه‌گذاری‌ها، از جمله سهام و اوراق بهادار، می‌پردازد و شامل تحلیل بازده و ریسک سرمایه‌گذاری‌ها است.
صورت جریان وجوه نقد:
این صورت مالی جزئیات دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی یک شرکت را در یک دوره خاص نشان می‌دهد و به تحلیل توانایی شرکت در مدیریت نقدینگی کمک می‌کند.
گزارش‌های مقایسه‌ای:
این گزارش‌ها به مقایسه عملکرد مالی یک شرکت در دوره‌های مختلف کمک می‌کنند و به شناسایی روندهای مالی و تصمیم‌گیری بهتر کمک می‌کنند.
استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی:
این استانداردها به تدوین و ارائه گزارش‌های مالی برای بهبود شفافیت و قابلیت مقایسه بین شرکت‌ها در سطح جهانی کمک می‌کنند.
حسابداری مالیاتی:
این نوع حسابداری به ثبت و گزارش درآمدها و هزینه‌ها بر اساس قوانین مالیاتی مربوط به شرکت‌ها می‌پردازد و هدف آن اطمینان از تطابق با قوانین مالیاتی است.
روش میانگین وزنی:
: این روش برای ارزیابی موجودی کالا و محاسبه بهای تمام شده کالاهای فروخته شده استفاده می‌شود و با محاسبه میانگین بهای تمام شده کالاهای موجود، هزینه‌ها را تعیین می‌کند.
حسابداری نهادهای دولتی:
این نوع حسابداری به ثبت و گزارش فعالیت‌های مالی و عملیاتی نهادهای دولتی و بررسی تطابق با قوانین و مقررات مربوط به آنها می‌پردازد.
سود خالص قابل تخصیص:
این اصطلاح به سود خالصی اطلاق می‌شود که پس از پرداخت هزینه‌ها و مالیات‌ها باقی مانده و قابل توزیع بین سهامداران است.
حسابداری پروژه:
این نوع حسابداری به مدیریت و کنترل هزینه‌ها و درآمدهای مرتبط با پروژه‌های خاص می‌پردازد و به برنامه‌ریزی و تحلیل مالی پروژه‌ها کمک می‌کند.
ارزش فعلی:
این مفهوم به ارزش کنونی یک مبلغ مشخص در آینده اشاره دارد که با استفاده از نرخ بهره معین تنزیل می‌شود.
تحلیل نسبت‌ها:
این فرآیند به بررسی و مقایسه نسبت‌های مالی مختلف (مانند نسبت جاری، نسبت سودآوری و غیره) برای ارزیابی عملکرد و وضعیت مالی یک شرکت اشاره دارد.
حسابداری هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت:
این روش حسابداری هزینه‌ها را بر اساس فعالیت‌های مختلف در یک سازمان شناسایی و تخصیص می‌دهد و به شناسایی هزینه‌های غیرضروری کمک می‌کند.
گزارش حسابداران:
اصطلاح مهم حسابداری که به مستندات مالی اشاره دارد. این گزارش توسط یک حسابدار مستقل تهیه می‌شود و شامل صورت‌های مالی، بررسی‌ها، رویه‌های توافق‌شده، جمع‌آوری اطلاعات و گزارش‌های گواهی است.
حسابداری بر مبنای تعهدی:
حسابداری بر مبنای تعهدی به معنای ثبت تراکنش‌های مالی در زمان وقوع آنها است، نه زمانی که پرداخت نقدی انجام می‌شود.
بودجه بندی:
بودجه بندی به فرآیند ایجاد و نگهداری یک برنامه مالی اشاره دارد که هدف آن کنترل جریان نقدی است.
حسابداری تعهدی:
این نوع حسابداری به شناسایی و ثبت رویدادها به محض وقوع، بدون توجه به تأثیر آنها بر وجوه نقد می‌پردازد.
حسابداری نقدی:
حسابداری که بر اساس تبادل وجه نقد (دریافت یا پرداخت) انجام می‌شود، به حسابداری نقدی معروف است. این نوع حسابداری یکی از وظایف حسابدار به شمار می‌آید.
حسابداری متقابل:
این نوع حسابداری دارای حساب‌های متقابل است که مانده آنها عکس مانده حساب اصلی را نشان می‌دهد.
صورت سود و زیان تک مرحله‌ای:
این اصطلاح مهم حسابداری شامل دو بخش درآمد و هزینه است.
اسناد پرداختنی :
به بدهی‌هایی اطلاق می‌شود که یک بنگاه به‌صورت کتبی متعهد به پرداخت آنها شده است. این اسناد نشان‌دهنده تعهدات مالی مشخص یک شرکت هستند.
اسناد دریافتنی:
درآمدهایی که فروشنده به‌طور مشخص متعهد به وصول آنها در آینده است. این اسناد می‌توانند شامل مواردی چون سود حاصل از اوراق مشارکت باشند.
دارایی‌های بلندمدت :
به کلیه دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که جزو دارایی‌های جاری نیستند و معمولاً برای مدت‌زمان طولانی در اختیار شرکت باقی می‌مانند.
بدهی‌های بلندمدت:
به بدهی‌هایی اشاره دارد که به جز بدهی‌های جاری، در دوره‌های زمانی طولانی‌تر باید پرداخت شوند.
نقدینگی:
توانایی یک بنگاه در تبدیل دارایی‌ها یا خدمات به وجه نقد، که به شرایط مالی شرکت کمک می‌کند.
درآمد:
افزایش موجودی مالی یک شرکت که از فروش کالاها یا ارائه خدمات به‌دست می‌آید.
بدهی‌ها:
تعهدات مالی یک بنگاه نسبت به اشخاص حقیقی یا حقوقی، که ممکن است شامل بدهی‌های دولتی یا خصوصی باشد.
سرقفلی:
سرقفلی به معنای تفاوت میان ارزش کل یک واحد تجاری و مجموع ارزش دارایی‌های مشهود و نامشهود خالص آن است.
ترازنامه:
گزارشی که وضعیت مالی یک شرکت را در یک زمان خاص نمایش می‌دهد و شامل اطلاعاتی درباره دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه است، هرچند ممکن است همواره واقعیت‌ها را به‌درستی منعکس نکند.
ترازنامه آزمایشی:
ترازنامه آزمایشی فهرستی است از مانده‌های حساب‌های دفتر کل که به صورت ماهانه تهیه می‌شود. این ابزار برای ارزیابی صحت مدارک حسابداری یک سازمان استفاده می‌شود. در حسابداری دوطرفه، اگر مانده‌ها به درستی ثبت شده باشند، مانده بدهکار و بستانکار باید برابر باشند.
ترازنامه آزمایشی تعدیل شده:
این صورت مالی به منظور ارائه سود صحیح یک سازمان و گزارش دقیق بدهی‌ها تهیه می‌شود.
ترازنامه آزمایشی اختتامی:
این ترازنامه شامل تمامی حساب‌های دفتر کل و مانده‌های آنها در پایان دوره مالی، بعد از انجام ثبت‌های بستن است.
دارایی نامشهود:
این اصطلاح مهم حسابداری به دارایی‌هایی مانند حق اختراع، برند و علائم تجاری اطلاق می‌شود.
بدهی جاری:
یکی از اصطلاحات رایج در حسابداری، بدهی جاری است. این اصطلاح به بدهی‌هایی اشاره دارد که پیش‌بینی می‌شود ظرف مدت ۱۲ ماه پرداخت شوند.
نسبت جاری:
این نسبت با تقسیم دارایی‌های جاری بر بدهی‌های جاری محاسبه می‌شود و نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت است.
نسبت بدهی:
این اصطلاح مهم حسابداری، کل بدهی‌ها را به کل دارایی‌ها نشان می‌دهد. اگر این نسبت بیش از ۱ باشد، نشان‌دهنده ریسک بالای سرمایه‌گذاری است و اگر کمتر از ۱ باشد، به معنای این است که دارایی‌های شرکت از بدهی‌های آن بیشتر است.
روش مجموع سنوات:
این روش به تسریع استهلاک اشاره دارد و هزینه استهلاک هر دوره از ضرب مبلغ قابل استهلاک یک دارایی به‌دست می‌آید.
تنزیل یک سند:
این به معنی دریافت وام از بانک یا مؤسسه مالی است که در آن، فروشنده بهره را از ارزش اسمی سند کسر کرده و مبلغ خالص را دریافت می‌کند.
دیون بلامحل:
این بدهی‌ها به بدهی‌های معوقه‌ای اطلاق می‌شود که اعتبار خاصی برای پرداخت آنها در نظر گرفته نشده است.
گردش وجوه نقد:
این اصطلاح به صورت دریافت و پرداخت‌های نقدی یک سازمان اشاره دارد که بر اساس نیازهای سرمایه‌گذاری، عملیاتی و تأمین مالی دسته‌بندی می‌شود.
نمودار حساب:
یکی از اصطلاحات رایج حسابداری است که شامل تمامی حساب‌ها و شماره رویدادها در دفاتر کل پلمپ شده یک سازمان می‌شود.
بستانکار :
بستانکار به شخص یا نهادی اطلاق می‌شود که حق طلب از یک شخص یا نهاد دیگر دارد.
بدهکار:
بدهکار به شخص یا نهادی گفته می‌شود که به دیگری بدهی دارد و موظف به پرداخت آن است.
دفتر روزنامه:
این دفتر برای ثبت رویدادهای مالی در یک بازه زمانی مشخص و بر اساس تاریخ وقوع استفاده می‌شود. داشتن این دفتر طبق ماده ۷ قانون تجارت ایران الزامی است.
دفتر روزنامه عمومی:
این دفتر برای ثبت مبادلاتی استفاده می‌شود که در دفتر روزنامه اختصاصی ثبت نمی‌شوند.
دفتر کل :
دفتر کل به عنوان مخزن مرکزی اطلاعات مالی و غیرمالی یک سازمان عمل می‌کند و شامل تمامی داده‌های مالی از جمله بدهی‌ها، دارایی‌ها، درآمدها، حقوق صاحبان سهام و هزینه‌ها است.
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول:
این حساب‌ها به آن دسته از مطالباتی اشاره دارد که احتمال وصول آنها کم است.
بدهی احتمالی:
بدهی بالقوه‌ای است که هنوز قطعیت نیافته است.
متوسط دوره وصول مطالبات:
این نسبت نشان‌دهنده میانگین حساب‌های دریافتنی نسبت به فروش روزانه کالا و خدمات است.
بهره، درصد و دوره بهره:
این اصطلاحات رایج حسابداری به مبلغی اشاره دارد که وام‌گیرنده به وام‌دهنده به منظور استفاده از پول پرداخت می‌کند. دوره بهره از تاریخ صدور سند آغاز و تا تاریخ سررسید ادامه می‌یابد.
ارزش اسقاط برآوردی:
این ارزش به بهای فروش مورد انتظار کالا یا خدمات بعد از پایان عمر مفید آن مربوط می‌شود.
عمر مفید برآوردی:
این اصطلاح به مدت زمان مفید یک دارایی اشاره دارد که ممکن است بر اساس سال‌ها یا میزان تولید اندازه‌گیری شود.
فدراسیون بین‌المللی حسابداری:
این نهاد حرفه‌ای جهانی در زمینه حسابداری با نام IFAC شناخته می‌شود و اطلاعات آن از طریق وب‌سایتش در دسترس است.
اصل ثبات رویه:
این اصل به معنای استفاده از رویه‌های ثابت در روش‌های حسابداری در دوره‌های مختلف مدیریت مالی است.
اصل افشا:
این اصل به پذیرش واقعیت‌هایی اشاره دارد که صورت‌های مالی باید برای ارزیابی و تصمیم‌گیری افراد خارج از واحد تجاری قابل استفاده باشند.
FOB مبدا و مقصد:
این اصطلاح حسابداری در زمینه واردات و صادرات به انتقال مالکیت کالا از فروشنده به خریدار در مکان‌های جغرافیایی خاص اشاره دارد.
لایفو (LIFO):
این روش ارزیابی کالا فرض می‌کند که آخرین کالایی که خریداری شده، اول فروخته می‌شود. ذخیره لایفو نیز به تفاوت بهای تمام شده موجودی کالا در مقایسه با بهای تمام شده در روش فایفو اشاره دارد.
روش تسریعی استهلاک:
این روش به محاسبه استهلاک بیشتر در سال‌های اولیه نسبت به سال‌های بعدی می‌پردازد.
مبلغ استهلاک:
این مبلغ به تفاوت بهای تمام شده یک دارایی ثابت و ارزش اسقاط آن اشاره دارد.
سود ناخالص:
سود ناخالص، اختلاف بین درآمد حاصل از فروش کالا یا خدمات و بهای تمام شده آنها را نشان می‌دهد.
سود عملیاتی:
این سود از کسر هزینه‌های عملیاتی از سود ناخالص به دست می‌آید.
گردش موجودی کالا:
این نسبت، بهای تمام شده کالا را به متوسط موجودی کالا در یک دوره نسبت می‌دهد و به سنجش کارایی مدیریت موجودی کمک می‌کند.
خرید خالص:
خرید خالص به مجموع خرید کالا یا خدمات منهای تخفیف‌های اعطا شده اشاره دارد.
فروش خالص:
فروش خالص شامل فروش کالا و خدمات پس از کسر تخفیف‌ها است.
سایر هزینه‌ها و درآمدها :
این اصطلاح حسابداری شامل هزینه‌ها و درآمدهایی است که به فعالیت اصلی شرکت ارتباط ندارد.
زیان ویژه:
زیان ویژه به مازاد هزینه‌ها بر درآمد اطلاق می‌شود و به بیان دیگر نشان‌دهنده ضرر خالص است.
سود ناویژه:
یکی از اصطلاحات حسابداری است که به تفاوت بین هزینه‌های اداری، تبلیغاتی و فروش و سود ویژه اشاره دارد.
حسابداری مدیریت:
حسابداری مدیریت به فرآیند تهیه صورت‌های مالی اختصاصی برای مدیران ارشد یک بنگاه اشاره دارد تا آنها بتوانند تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.
حسابداری مالی:
حسابداری مالی به معنای جمع‌آوری و ارائه اطلاعات تجاری یک بنگاه برای استفاده خارج از آن، شامل سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و سایر ذینفعان است.
صورت مالی:
صورت مالی به مجموعه‌ای از اطلاعات مربوط به عملکرد و گردش مالی یک بنگاه اطلاق می‌شود که به‌طور مستند و قابل استناد برای مخاطبان تهیه می‌شود.
اصول حسابداری:
این اصول به راهنماهای پذیرفته‌شده‌ای اشاره دارد که روش‌های تدوین صورت‌های مالی و نحوه گزارش‌گیری و ارائه اطلاعات را تعیین می‌کند.
پیش‌پرداخت هزینه:
پیش‌پرداخت هزینه به دارایی‌هایی مانند گواهی‌های بیمه یا خدمات پیش‌خرید شده گفته می‌شود که در آینده نزدیک به عنوان هزینه مصرف خواهند شد.
پیش‌دریافت درآمد:
این اصطلاح به بدهی‌هایی مانند وجوه حاصل از پیش‌فروش کالا اشاره دارد که فروشنده یا بنگاه متعهد می‌شود در آینده کالا یا خدماتی را به خریدار ارائه کند.
ساختار کسب و کار:
ساختار کسب و کار به نوع و شکل قانونی یک تجارت اشاره دارد. این ساختارها شامل مالکیت انفرادی، مشارکت، شرکت‌های S و C، و شرکت‌های با مسئولیت محدود هستند. هر یک از این ساختارها الزامات مالیاتی و قانونی خاصی دارند که باید رعایت شوند.
حسابدار رسمی:
حسابدار رسمی یک حرفه‌ای در زمینه حسابداری است که مجاز به حسابرسی شرکت‌های دولتی و امضای اظهارنامه‌های مالیاتی می‌باشد. البته بسیاری از شرکت‌ها به جای استخدام حسابدار رسمی، امور حسابداری خود را به صورت برون سپاری به یک شرکت حسابداری می‌سپارند.
نمودار حساب:
نمودار حساب به عنوان فهرستی از حساب‌های مالی موجود در دفتر کل یک شرکت عمل می‌کند. به عنوان مثال، یک شرکت انتشاراتی می‌تواند از این نمودار برای سازماندهی اطلاعات مالی و ارائه آن به سرمایه‌گذاران استفاده کند.
حسابداری دپارتمان:
حسابداری دپارتمان به ثبت مالی مربوط به درآمد، هزینه‌ها و سود خالص بخش‌های مختلف یک شرکت اشاره دارد. برای نمونه، یک فروشگاه بزرگ که دارای بخش‌های مختلفی مانند لوازم آرایشی، مواد غذایی و دارو است، می‌تواند از این سیستم برای تجزیه و تحلیل سود و زیان هر بخش استفاده کند.
تنوع بخشی:
تنوع بخشی یک استراتژی سرمایه‌گذاری است که هدف آن کاهش ریسک می‌باشد. در این روش، سرمایه یک شرکت یا فرد در انواع مختلف دارایی‌ها توزیع می‌شود تا ریسک‌های مرتبط با هر دارایی کاهش یابد. به این ترتیب، عملکرد منفی یک دارایی تأثیری بر سایر دارایی‌ها نخواهد داشت.
دفترداری دو طرفه:
دفترداری دو طرفه یک شیوه حسابداری است که برای هر تراکنش مالی، نیاز به ثبت همزمان بدهی و اعتبار دارد. این روش بر مبنای معادله حسابداری زیر عمل می‌کند: دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام.
چرخه حسابداری:
چرخه حسابداری به مراحل مرتبط با تهیه صورت‌های مالی در یک دوره زمانی مشخص اشاره دارد.
دوره مالی:
این اصطلاح مهم حسابداری به بازه زمانی اشاره دارد که در آن سود یا زیان یک بنگاه محاسبه می‌شود و وضعیت مالی آن در پایان هر دوره گزارش می‌شود.
سال مالی:
سال مالی به دوره‌ای اطلاق می‌شود که برای محاسبه وضعیت مالی سالیانه یک بنگاه تعیین می‌شود. به دلیل تفاوت بین تقویم شمسی و میلادی، سال مالی در ایران ممکن است با کشورهای دیگر متفاوت باشد.
استهلاک:
استهلاک به فرایند کاهش ارزش دارایی‌های ثابت در طول سال‌های عمر مفید آنها اشاره دارد.
نماینده ثبت نام شده:
نماینده ثبت نام شده یک عنوان حرفه‌ای در زمینه حسابداری است که به افراد دارای تخصص و تجربه در شیوه‌های مالیاتی شخصی و تجاری اعطا می‌شود. این نمایندگان به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا مالیات‌های خود را طبق قوانین سازمان خدمات درآمد داخلی به درستی ثبت و گزارش کنند.
اصول پذیرفته شده حسابداری:
اصول پذیرفته شده عمومی حسابداری مجموعه‌ای از قواعد و استانداردها هستند که حسابداران باید در حین انجام وظایف خود رعایت کنند. این اصول به ایجاد یک چارچوب استاندارد برای ارزیابی و تحلیل گزارش‌های مالی واحدهای تجاری کمک می‌کنند.
دارایی ثابت :
دارایی ثابت به دارایی‌هایی مانند ساختمان‌ها و ماشین‌آلات اطلاق می‌شود که به‌طور بلندمدت در اختیار بنگاه قرار دارند.
مفاهیم و اصطلاحات حسابداری
در این بخش با مفاهیم و اصطلاحات حسابداری بیشتری آشنا می‌شویم.
استقلال
استقلال یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم در حسابداری و حسابرسی است. این اصل به عنوان یکی از استانداردهای حسابداری محسوب می‌شود و به حسابداران اجازه نمی‌دهد در مورد صورت‌های مالی اظهار نظر کنند، مگر اینکه به‌طور کامل از واحدی که تحت بررسی قرار دارد، جدا باشند.
حسابرسی رعایت
حسابرسی رعایت به منظور ارزیابی انطباق اطلاعات قابل تأیید، نظیر اظهارنامه‌های مالیاتی و گزارش‌های مالی، با معیارهای از پیش تعیین‌شده انجام می‌شود. این نوع حسابرسی به بررسی دقت و تطابق اطلاعات کمک می‌کند.
حسابرسی عملیاتی
حسابرسی عملیاتی به ارزیابی کارایی و اثربخشی فرآیندها و عملیات یک واحد تجاری مربوط می‌شود. این نوع حسابرسی به شناسایی نقاط قوت و ضعف در عملکرد سازمان کمک می‌کند.
اصل عدم اظهار نظر
اصل عدم اظهار نظر یکی از اصول مهم در حسابرسی است. بر اساس این اصل، حسابرسان در مورد صورت‌های مالی تهیه‌شده نظر نمی‌دهند. در گزارش‌هایی که بر این اساس نوشته می‌شوند، باید بخشی جداگانه گنجانده شود که در آن حسابرس دلایل عدم اظهار نظر خود را توضیح دهد.
اصطلاحات حسابداری صنعتی
مهمترین اصطلاحات حسابداری صنعتی به شرح زیر است.
هزینه‌یابی و دایره هزینه‌یابی:
در حسابداری صنعتی، هزینه‌یابی به تعیین بهای تمام شده کالاهای تولید شده و موجودی کالاهای در حال ساخت اشاره دارد. دایره هزینه‌یابی بخشی از سازمان است که مسئول نگهداری اسناد حسابداری مربوط به عملیات تولیدی و غیر تولیدی بوده و همچنین تحلیل هزینه‌های تولید، توزیع و فروش را برای ارائه اطلاعات به مدیریت انجام می‌دهد.
هزینه حقوق و دستمزد:
در صنایع تولیدی، هزینه حقوق کارکنان تولید یکی از عوامل اصلی بهای تمام شده کالاست و شامل پرداختی به کارگران در فرآیند تولید و تبدیل مواد اولیه به محصولات نهایی می‌شود.
کالای در حال ساخت:
کالای در حال ساخت به محصولاتی گفته می‌شود که هنوز مراحل تولیدشان کامل نشده و در خط تولید هستند. شناخت ایستگاه‌های تولید و آگاهی از میزان این کالاها به مدیریت بهتر سفارشات خرید و فروش کمک می‌کند.
هزینه‌های اولیه:
هزینه‌های اولیه شامل هزینه‌های تأمین مواد اولیه و دستمزد مستقیم تولید یک محصول است. دستمزد می‌تواند به دو دسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیم شود.
سربار در حسابداری صنعتی:
سربار شامل هزینه‌های غیرمستقیمی مانند هزینه‌های تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات و حقوق کارکنان غیر تولیدی است که بر بهای تمام شده تأثیر می‌گذارند،. این هزینه‌ها می‌توانند به‌صورت مجزا یا در قالب هزینه‌های سربار محاسبه شوند.
اصطلاحات وجوه نقد در حسابداری
اصطلاحات رایج حسابداری مرتبط با وجوه نقد شامل موارد زیر می‌شود.
سفته:
سندی است که در آن صادرکننده متعهد می‌شود مبلغ معینی را در تاریخی مشخص به گیرنده پرداخت کند.
وجوه در حال انتقال:
به وجوهی اطلاق می‌شود که به حساب بانکی شرکت واریز شده اما هنوز در حساب ثبت نشده‌اند. این وجوه در زمان بررسی مغایرت‌های بانکی به موجودی حساب اضافه خواهند شد.
برات:
سندی که شامل دستور پرداخت وجهی از یک شخص به شخص دیگر است و توسط شخص ثالث تنظیم می‌شود.
چک:
سندی تجاری است که به‌وسیله بانک به افراد ارائه می‌شود و به‌عنوان جایگزینی برای وجه نقد عمل می‌کند.
حواله بانکی:
نوعی دستور پرداخت است که بانک بر اساس درخواست مشتری (شخص حقیقی یا حقوقی) به یکی از بانک‌های کارگزار خود در داخل یا خارج از کشور ارسال می‌کند و حاوی دستور پرداخت وجه به صاحب حواله است.
کارمزد خدمات بانکی:
به هزینه‌ای مانند کارمزد مربوط به صدور دسته چک برای حساب جاری که بانک برای ارائه خدمات خود دریافت می‌کند، گفته می‌شود.
اصطلاحات حسابداری انبار
از جمله اصطلاحات رایج حسابداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
تعریف کالای امانی:
کالای امانی به محصولاتی اطلاق می‌شود که بدون دریافت هزینه به دیگران فروخته می‌شود و مبلغ آن بعد از مدت مشخصی دریافت می‌گردد.
تعریف کاردکس:
گزارش کاردکس کالا شامل تاریخچه ورود و خروج کالاها به انبار است و اطلاعات دقیقی از نام، تعداد و تاریخ این کالاها ارائه می‌دهد.
تعریف انبارگردانی:
انبارگردانی به فرایند شمارش فیزیکی کالاها و مقایسه آن با موجودی ثبت‌شده در نرم‌افزار حسابداری برای تشخیص مغایرت‌ها اطلاق می‌شود.
تعریف ضایعات:
ضایعات به موادی اطلاق می‌شود که ارزش مادی ندارند یا نمی‌توانند قابل فروش باشند. این ضایعات می‌توانند به دو دسته ضایعات بی‌ارزش و ضایعات با ارزش تقسیم شوند.
اصطلاحات حسابداری بهای تمام شده
برخی از اصطلاحات حسابداری بهای تمام شده به شرح زیر است.
کار در جریان ساخت :
کار در جریان ساخت به محصولاتی اطلاق می‌شود که هنوز مراحل تولیدشان کامل نشده است.
کالای ساخته شده:
کالای ساخته شده به محصولاتی گفته می‌شود که فرایند تولید آنها به پایان رسیده، اما هنوز به فروش نرفته‌اند یا برای مصرف نهایی توزیع نشده‌اند.
عوامل بهای تمام شده:
عوامل بهای تمام شده شامل هزینه‌هایی هستند که در فرآیند تولید محصول به کار می‌روند و شامل مواد اولیه، دستمزد و هزینه‌های غیرمستقیم تولید (سربار ساخت) می‌شوند.
تولید:
تولید به معنای تغییر شکل و ماهیت مواد خام در مراحل مختلف است به‌طوری که این مواد پس از تغییر، به کالای ساخته شده تبدیل شوند.
مرکز هزینه:
مرکز هزینه بخشی از یک واحد تولیدی است که در آن هزینه‌هایی برای تولید محصول یا ارائه خدمات به کار می‌رود. هر دایره‌ای که در ایجاد هزینه‌ها نقش داشته باشد، به عنوان مرکز هزینه شناخته می‌شود. این مفهوم در حسابداری تولیدی بسیار مهم است، زیرا به مدیران کمک می‌کند تا هزینه‌ها را کنترل کرده و کارایی هر بخش را ارزیابی کنند. با تحلیل هزینه‌ها در این مراکز، سازمان‌ها می‌توانند تصمیمات بهتری در زمینه بودجه و تخصیص منابع اتخاذ کنند.
موضوع هزینه:
موضوع هزینه به آن چیزی اشاره دارد که در فرآیند هزینه‌یابی مورد اندازه‌گیری یا تعیین بهای تمام شده قرار می‌گیرد.
اصطلاحات حسابداری جدید
در بخش های قبلی با مهمترین اصطلاحات حسابداری آشنا شدیم.
اصطلاحات حسابداری مالی
برخی از مهمترین اصطلاحات حسابداری مالی شامل موارد زیر می‌شود.
حساب‌های پرداختنی :
حساب‌های پرداختنی به هزینه‌هایی اشاره دارد که یک کسب‌وکار به آنها متعهد شده اما هنوز تسویه نکرده است. این موارد به عنوان بدهی در ترازنامه نشان داده می‌شوند و به نوعی بار مالی شرکت محسوب می‌شوند.
حساب‌های دریافتنی :
حساب‌های دریافتنی شامل درآمدهایی است که یک شرکت ارائه کرده اما هنوز از مشتریان دریافت نکرده است. این حساب در ترازنامه به عنوان یک دارایی لحاظ می‌شود و انتظار می‌رود در آینده نزدیک به وجه نقد تبدیل شود.
هزینه تعهدی:
هزینه‌هایی که انجام شده اما هنوز پرداخت نشده‌اند، با اصطلاح هزینه‌های تعهدی شناخته می‌شوند و معمولاً به عنوان هزینه‌های معوقه در حسابداری ثبت می‌شوند.
ارزش دفتری:
هنگامی که یک دارایی مستهلک می‌شود، ارزش آن کاهش می‌یابد. ارزش دفتری به ارزش اصلی یک دارایی اشاره دارد که پس از کسر استهلاک انباشته محاسبه می‌شود.
حقوق مالکانه:
حقوق مالکانه نمایانگر ارزش باقی‌مانده پس از کسر بدهی‌ها است. طبق معادله دارایی = بدهی + حقوق مالکانه، با کسر بدهی‌ها از دارایی‌ها، حقوق مالکانه‌ای به دست می‌آید که نشان‌دهنده سهم سرمایه‌گذاران و مالکان از شرکت است.
موجودی:
موجودی به دارایی‌هایی اشاره دارد که یک شرکت برای فروش به مشتریان خریداری کرده، ولی هنوز به فروش نرسیده‌اند. با فروش این اقلام، میزان موجودی کاهش می‌یابد.
مسئولیت :
تمام بدهی‌هایی که یک شرکت موظف به پرداخت آنهاست، تحت عنوان مسئولیت شناخته می‌شوند. این بدهی‌ها شامل حساب‌های پرداختنی، حقوق و دستمزد و وام‌ها می‌باشند.
شرایط صورت سود و زیان:
صورت سود و زیان، که به عنوان دومین صورت مالی اصلی نیز شناخته می‌شود، یکی از ابزارهای مهم گزارشگری مالی است. این صورت به طور گسترده در اصطلاحات اساسی حسابداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اصطلاحات حسابداری پیمانکاری
در این بخش با برخی از مهمترین اصطلاحات حسابداری پیمانکاری بیشتر آشنا می‌شویم.
پیمان مقطوع:
این نوع پیمان به‌صورت بلندمدت تنظیم می‌شود، به‌طوری که پیمانکار برای انجام کل پروژه یا بر اساس نرخ ثابت برای هر واحد، مبلغ معینی را توافق می‌کند. در برخی شرایط خاص، ممکن است این مبلغ تحت عنوان تعدیل تغییر کند.
پیمان امانی:
این پیمان نیز به‌صورت بلندمدت است و پیمانکار مبلغ معینی از هزینه‌های تأییدشده را دریافت می‌کند. علاوه بر آن، درصدی از هزینه‌ها یا حق‌الزحمه ثابتی نیز به پیمانکار پرداخت می‌شود.
پیش‌دریافت پیمان:
این اصطلاح به بخشی از وجوهی اشاره دارد که پیمانکار قبل از تکمیل کار، دریافت می‌کند و این وجوه تا تاریخ ترازنامه به کار مربوط نمی‌شود.
مبالغ دریافتی بابت پیشرفت کار:
این مبالغ شامل وجوهی است که به‌واسطه صورت‌حساب‌های صادرشده در حساب‌ها ثبت می‌شود. این وجوه به دو دسته تقسیم می‌شوند:
زیان‌های قابل پیش‌بینی:
این زیان‌ها به خساراتی اشاره دارند که انتظار می‌رود در طول مدت پیمان به وقوع بپیوندند. برآورد این زیان‌ها شامل هزینه‌های تخمینی برای اصلاحات و ضمانت‌ها است که تحت شرایط پیمان قابل بازیافت نیست.
نتیجه گیری
در این مقاله با انواع اصطلاحات رایج حسابداری آشنا شدیم. درک اصطلاحات حسابداری نه تنها برای متخصصان این حوزه، بلکه برای تمامی افرادی که با مباحث مالی سر و کار دارند، ضروری است. این اطلاعات به تصمیم‌گیری‌های بهتر و بهینه‌سازی مدیریت مالی کمک خواهد کرد و نقش اساسی در موفقیت شرکت‌ها ایفا می‌کند.
بدون دیدگاه