یکی از جایگاههای شغلی در سازمانها و کسب و کارهای مختلف که از اهمیت زیادی برخوردار است، حسابداری نام دارد. در نگاه بسیاری از افراد شغل حسابداری یک شغل آسان و ساده محسوب میشود که با یک سری اعداد و ارقام سروکار دارد؛ اما این نگاه اشتباه بوده و با توجه به این موضوع که دادهها و اطلاعات مالی یکی از مهمترین بخشهای تجارت و کسب و کار به حساب میآیند، شغل حسابداری از جایگاه مهمی برخوردار است.
وظایف حسابدار در یک سازمان یا کسب و کار تنها به چند محاسبه ساده محدود نشده و مجموعهای از فعالیتهای مرتبط با دادهها و اطلاعات مالی مختلف را در برمیگیرد؛ به طوری که فعالیتهای مالی و اقتصادی یک سازمان به فعالیت و عملکرد حسابدار وابسته است.
حسابداری چیست؟
پیش از ورود به بررسی شرح وظایف حسابدار در سازمانهای مختلف، تعریف دقیق از حسابداری از اهمیت زیادی برخوردار است. به طور کلی به فرایند ثبت معاملات مالی یک سازمان یا کسب و کار حسابداری گفته میشود. خلاصهسازی، تجزیه و تحلیل گزارش معاملات و ارائه آن به سازمانهای نظارتی، تنظیم کننده و نهادهای مالیاتی از مهمترین بخشهای این فرایند به حساب میآید. صورتهای مالی که توسط حسابداران تنظیم میشود، خلاصهای از تراکنشهای مالی در یک دوره حسابداری است که با استفاده از آن میتوان عملیات، وضعیت مالی و جریانهای نقدی در یک سازمان را مشاهده کرد.
اگر بخواهیم تعریف سادهتری از حسابداری ارائه دهیم باید گفت که شغل و حرفهای است که مهمترین وظیفه آن در یک سازمان، نگهداری و تفسیر سوابق مالی است. به همین دلیل چک لیست وظایف حسابدار در یک سازمان یا کسب و کار طیف وسیعی از وظایف مرتبط با امور مالی را شامل میشود که باید برای افراد یا سازمانها انجام بگیرد.
حسابدار کیست و چه وظایفی دارد؟
در مورد وظایف حسابدار در یک سازمان باید به این موضوع اشاره کرد که آگاهی از نحوه بودجهبندی مناسب، مدیریت هزینهها، پسانداز، سرمایهگذاری و همچنین ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر جزو مهمترین اقداماتی هستند که باید توسط حسابدار انجام شود. در خصوص چک لیست وظایف حسابدار باید گفت که با توجه به نوع و موقعیت سازمان ممکن است متفاوت باشد؛ به طور کلی رایجترین وظایف و مسئولیتهای حسابدار در یک سازمان به شرح زیر است:
- مدیریت کلیه معاملات مالی
- پیشبینی و بودجهبندی
- تهیه و ارائه صورتهای مالی
- تطبیق حسابهای پرداختنی و دریافتنی
- اطمینان از پرداختهای بانکی در موعد مقرر
- تهیه اظهارنامه مالیاتی و ارائه آن در موعد مقرر
- مدیریت ترازنامهها و صورتهای سود و زیان
- ارائه گزارشهای مربوط به سلامت مالی و نقدینگی
- حسابرسی معاملات و اسناد مالی
چارت شغلی حسابداری
اینکه در یک شرکت حسابداری یا هر سازمان و کسب و کاری، یک حسابدار چه سمت سازمانی و وظایفی بر عهده داشته باشد، بر اساس مدرک تحصیلی و سابقه کاری متفاوت خواهد بود. به طور معمول افراد دارای مدرک تحصیلی کاردانی یا کارشناسی در رشته حسابداری به عنوان دفتردار یا کمک حسابدار در سازمانهای مختلف به کار گرفته میشوند. افرادی که 3 سال یا بیشتر سابقه کار در حسابداری داشته باشند به عنوان حسابدار یا حسابدار ارشد فعالیت میکنند. در نهایت افرادی که مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد در رشته حسابداری و مدیریت مالی دارند میتوانند در سازمانها یا کسب و کارهای مختلف به عنوان مدیر مالی یا رئیس حسابداری فعالیت کنند.
اهمیت حسابداری در دنیای امروز
برای درک بهتر اهمیت حسابداری در زندگی روزمره یک فرایند ساده مانند آشپزی را تصور کنید. از زمانی که شما تصمیم به آشپزی کردن و آماده کردن یک وعده غذایی میگیرید تا لحظهای که غذا آماده خوردن میشود، اصول حسابداری دخیل است:
- خلاصه کردن: بررسی مواد مورد نیاز برای طبخ غذای مورد نظر و دستهبندی آنها در دو گروه خریدن و نخریدن
- تجزیه و تحلیل: بررسی قیمت مواد و اقلام خریداری شده به منظور اطمینان از منصفانه بودن خرید
- گزارش: قرار دادن همه مواد و وسایل مورد نیاز برای آشپزی در کنار هم برای شروع کار به عنوان راه حل یک مشکل
بر این اساس باید گفت که همه انتخابهای اصلی یا فرعی که ما در زندگی انجام میدهیم بر اساس حسابداری بوده و همین امر باعث شده که به یکی از مهمترین جنبههای زندگی هر فرد تبدیل شود؛ زیرا یکی از مواردی که در ارتقاء کیفیت زندگی نقش بسزایی ایفا میکند، منابع مالی و نحوه مدیریت صحیح آن است.
شرح وظایف حسابدار بر اساس نوع فعالیت
یکی از مهمترین مواردی که در تعیین حقوق حسابدار نقش بسیار مهمی ایفا میکند، شرح وظایف حسابدار بر اساس نوع فعالیتی است که در یک سازمان یا کسب و کار بر عهده دارد. همانطور که اشاره شده نوع و موقعیت یک سازمان یا کسب و کار مشخص میکند که یک فرد به عنوان حسابدار چه جایگاه شغلی داشته و در این جایگاه چه شرح وظایفی دارد.
وظایف حسابدار فروش
برخی از کسب و کارها به صورت عمده در زمینه فروش کالا و خدمات فعالیت میکنند. به همین دلیل در این سازمانها به حضور افرادی که از دانش و تخصص کافی در زمینه حسابداری فروش برخوردار هستند، نیاز است. از مهمترین وظایف حسابدار فروش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ثبت پیشفاکتور فروش محصول یا خدمات
- صدور دقیق فاکتورهای فروش و پیگیری آن ها
- توانایی کار با نرمافزار فروش
- صدور فاکتور برگشت از فروش
- نگهداری و ثبت کلیه اسناد و مدارک فروش محصول یا خدمات به مشتریان
- به روز رسانی محصولات و قیمت ها
- ایجاد هماهنگی با بخش انبارداری
وظایف حسابدار انبار
حسابدار انبار یک موقعیت شغلی است که شرح وظایف آن در سازمانها و کسب و کارهای مختلف بر اساس زمینه فعالیت سازمان متفاوت است. به طور کلی افرادی که به عنوان حسابدار انبار در یک سازمان مشغول به کار میشوند برای انجام وظایف اشاره شده در ذیل، باید از دانش و تخصص کافی در حوزه انبارداری و نرمافزارهای مربوط به حسابداری انبار برخوردار باشند:
- ثبت ورود و خروج کلیه کالاها از انبار
- آشنایی با قوانین و مقرارت حسابداری انبار و کالا و رعایت آن
- ارائه گزارش دقیق از گردش کالا و موجودی انبار
وظایف حسابدار مالی
سازمانها در هر موقعیت و ابعادی که باشند، در صورت نا آشنا بودن با وظایف حسابداری مالی، با مشکلات اساسی در زمینه مالی روبرو خواهند شد. به همین دلیل این نوع از حسابداری حتی در کسب و کارهای کوچک نیز اهمیت زیادی دارد. از مهمترین وظایف حسابداری مالی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- طراحی کدینگ استاندارد حسابداری
- صدور اسناد حسابداری و اطمینان از صحت آن
- تراز دقیق حسابهای مالی
وظایف حسابدار مالیاتی
حسابدار مالیاتی فردی است که در زمینه امور مربوط به مالیات تخصص کافی داشته و میتواند مشاوره مالیاتی و راهکارهای مناسب در این زمینه ارائه نماید. در واقع این افراد باید از آخرین قوانین کشور در خصوص معافیتها و تعلقات مالیاتی مطلع باشند و بر اساس این قوانین امور مربوط به مالیات در یک سازمان را مدیریت نمایند. از مهمترین وظایف حسابدار مالیاتی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آشنایی با دستورالعملهای سازمان امور مالیاتی و اجرای دقیق آن
- تحلیل و پردازش عملکرد مالی سازمان
- تهیه و ارائه گزارشات مالی مدنظر اداره دارایی
- تهیه ترازنامههای مالی
- مالیات بر درآمد پرسنل
- تنظیم اظهارنامه عملکرد
- رسیدگی به پرونده های دادرسی مالیاتی
وظایف حسابدار خزانه داری
در پاسخ به این سوال که خزانهدار کیست باید گفت که فردی است که نقود و درآمدهای یک کسب و کار یا سازمان را جمعآوری میکند. با توجه به اینکه خزانهداری یکی از امور حساس در یک سازمان به حساب میآید، حسابدار خزانهداری باید فردی مور اطمینان و اعتماد باشد. وظایف این حسابدار در یک سازمان به شرح زیر است:
- دریافت و پرداخت وجوه نقد و ثبت و کنترل اسناد مربوط به آن
- کنترل حسابهای بانکی سازمان
- نگهداری تنخواه و وجوه نقد و اسناد مربوط به آن
- شناسایی مغایرتهای بانکی و رفع آن
- پیگیری کلیه امور بانکی مانند ضمانتنامهها، تعهدات و اعتبارات
- پرداخت حقوق کارمندان
- تنخواه گردانی
- حل و فصل مغایرتهای بانکی
وظایف حسابدار حقوق و دستمزد
در هر سازمان یا کسب و کار بسته به موقعیت و ابعاد آن، افرادی به عنوان کارمند مشغول به فعالیت هستند که باید بر اساس وظایفی که انجام میدهند، حقوق و دستمزد دریافت کنند. به همین دلیل یکی از موارد کلیدی در هر سازمان مربوط به این مقوله است که اصلیترین وظیفه حسابدار حقوق و دستمزد به حساب میآید. از مهمترین وظایف حسابدار حقوق و دستمزد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ثبت دقیق اطلاعات مربوط به کارگران و کارمندان
- ثبت دقیق اطلاعات مربوط به احکام کارگزینی، عوامل حقوقی و کارکردی کارکنان
- نگهداری، بهروزرسانی و کنترل اسناد و مدارک هر یک از کارکنان
- محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان و تهیه لیست آن با در نظر گرفتن کسورات قانونی و اختیاری
- ثبت اسناد حقوق و دستمزد و پرداخت آن
- حسابداری پیمانکاری
- ثبت و صدور اسناد مربوط به حسابداری حقوق و دستمزد
- صدور فیش حقوقی کارکنان
- ارائه گزارش حقوق و دستمزد کارکنان
وظایف حسابدار به صورت روزانه
یکی از مهمترین وظایف حسابدار در یک سازمان، ثبت رویدادهای مالی رخ داده در سازمان به صورت روزانه است. در واقع یک حسابدار بر اساس آنچه در آموزش حسابداری آموخته باید کلیه رویدادهای مالی شامل تراکنشها و مراودات را به صورت روزانه به روش سنتی یا اتوماتیک در اسناد حسابداری ثبت کند.
وظایف حسابدار به صورت هفتگی
بر اساس قرارداد حسابداری یک سری وظایف وجود دارد که یک حسابدار باید به صورت هفتگی در سازمان یا کسب و کار مربوطه انجام دهد. از جمله این شرح وظایف هفتگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی مغایرتگیری بانکی که معمولا توسط حسابدار خزانهداری در سازمانها انجام میشود
- بررسی پرداختهای انجام شده بابت خرید از سازمانها و تأمینکنندگان
- صدور رسید و فاکتورهای درخواست شده توسط مشتریان
- ثبت و بررسی تراکنشهایی که در سازمان یا کسب و کار اتفاق افتاده است
- ثبت اسناد در دفتر روزنامه
- بررسی ابلاغیه های بیمه و مالیات
وظایف حسابدار به صورت ماهانه
- ارسال لیست بیمه و مالیات حقوق کارکنان
- رسیدگی به امور مربوط به بیمه تأمین اجتماعی
- تهیه لیست صورت حساب سود و زیان
- ارسال فاکتور های خرید و فروش
- ثبت فاکتورهای خرید و فروش در سیستم حسابداری
- ارسال فاکتورهای فروش به سامانه مودیان
وظایف حسابدار به صورت سالانه
به غیر از فعالیتهای روزانه و هفتگی، برخی فعالیتهای در شغل حسابداری وجود دارد که باید به صورت سالانه در یک سازمان یا کسب و کار انجام شود. از مهمترین وظایف حسابدار که باید به صورت سالانه انجام دهد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجرای چرخه حسابداری
- تهیه و ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده (فصلی)
- تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی
- تهیه صورت معاملات فصلی (فصلی)
- تهیه صورت مالی
- بستن حسابها
یک حسابدار باید چه مهارتهایی داشته باشد؟
اولین و مهمترین قدم برای تبدیل شدن به یک حسابدار موفق، پشت سر گذاشتن تحصیلات دانشگاهی در رشته حسابداری است. اما برای موفقیت در این شغل تنها نمیتوان به مدرک تحصیلی اکتفا کرد زیرا این رشته به سرعت در حال پیشرفت و بهروز شدن است؛ به همین دلیل افرادی میتوانند در این رشته موفق شوند که به صورت مستمر دانش خود را ارتقاء و بهبود دهند. به طور کلی افراد برای تبدیل شدن به یک حسابدار موفق باید از یک سری مهارتها، شامل موارد زیر برخوردار باشند:
هوش تجاری:
تعامل به صورت مکرر با سایر بخشها یکی از مهمترین وظایف حسابدار است. در واقع یک حسابدار باید از مهارتهای تصمیمگیری، تفکر استراتژیک و مذاکره برخوردار باشد تا بتواند در عملکرد روزانه سازمان یا کسب و کار به صورت کامل شرکت داشته باشد.
دانش تخصصی:
یکی از مهارتهای ضروری که باعث میشود افراد به یک حسابدار خبره تبدیل شوند، آشنایی با اصول حسابداری و شیوههای نوین آن است. در صورتی که افراد در این شغل بر روی یک حوزه خاص تمرکز داشته باشند میتوانند جنبههای مختلف این حوزه را کشف کرده و به یک فرد متخصص تبدیل شوند که سازمانها و کسب و کارهای مختلفی به آن نیاز دارند.
ارتباط موثر:
یک حسابدار زمانی موفق خواهد بود که بتواند ایدهها و اطلاعات خود را به نحوی منتقل کند که همه افراد قابلیت درک آن را داشته باشند. با توجه به اینکه حسابداری جایگاه شغلی است که با همه کارکنان در یک سازمان از سطوح بالای مدیریتی تا کارگران در ارتباط است، یک حسابدار باید توانایی همکاری به همه کارکنان و مدیریت تضادها را داشته باشد.
رهبری:
شغل حسابداری در سازمانها یا کسب و کارهای مختلف بسیار حساس بوده زیرا در برخی موارد نیاز به تصمیمگیریهای دشوار وجود دارد؛ به همین دلیل یک حسابدار باید توانایی مدیریت پروژهها و انگیزه دادن به تیم را داشته باشد تا بتواند تیم خود را در مواقع حساس به خوبی رهبری و هدایت کند.
قدرت تحلیل:
یکی از مهمترین و اصلیترین مهارتهای یک حسابدار این است که بتواند ارقام و دادهها را به خوبی خوانده و تفسیر کند. این مهارت از این جهت اهمیت دارد که در طیف وسیعی از وظایف مانند تهیه اظهارنامه مالیاتی، حسابرسی و ارائه انواع گزارشات کاربرد دارد.
تفکر انتقادی:
در صورتی که یک فرد به عنوان حسابدار در یک سازمان یا کسب و کار بتواند تفکر انتقادی را در خود تقویت کند، توانایی حل کردن مشکلات پیش آمده به صورت عینی را خواهد داشت. یکی از مهمترین بخشهای تفکر انتقادی، جمعآوری اطلاعات و دادههای مختلف است که به حسابدار کمک میکند تا در زمان مواجعه با مشکلات مالی پیچیده، از آنها برای یافتن بهترین راه حل استفاده کند.
مدیریت زمان:
یکی از سختترین و پیچیدهترین مهارتهای یک حسابدار، مدیریت زمان است. بسیاری از وظایف حسابدار در یک سازمان یا کسب و کار باید در یک موعد مقرر و مشخص انجام شده و ارائه شود زیرا در غیر اینصورت ارزشی نداشته و میتواند مشکلات زیادی برای سازمان به دنبال داشته باشد. به همین دلیل حسابدار موفق باید از مهارت بالایی در مدیریت زمان برخوردار باشد.
توجه به جزئیات:
گاهی وجود یک اشتباه کوچک یا تناقض در اسناد و مدارک مربوط به حسابداری میتواند منجر به وارد شدن خسارتهای شدید به سازمانها و کسب و کارها شود. به همین دلیل یکی از وظایف حسابدار، توجه به جزئیات است. در واقع حسابدار باید بتواند اسناد و مدارک را به دقت بررسی کرده و تناقضات موجود را شناسایی و برای رفع آن اقدام کند. این مهارت به حسابدار کمک میکند که بتواند دادههای مالی را به صورت دقیق ثبت کرده و در نهایت صورتهای مالی دقیق تهیه و ارائه نماید.
تسلط بر نرم افزار:
یکی از مهارتهایی که امروزه حسابداران باید در خود تقویت کنند، کار کردن با نرمافزارهای مختلف مانند اکسل و نرمافزارهای تخصصی در حوزه حسابداری است. زیرا با استفاده از این نرمافزارها میتوانند اطلاعات را با دقت و سرعت بالاتری ثبت کرده و برای تهیه صورتهای مالی مورد استفاده قرار دهند.
نتیجهگیری
حسابداری یکی از جایگاههای شغلی مهم در کسب و کارها و سازمانهای مختلف به حساب میآید؛ زیرا مدیران و صاحبان کسب و کار بر اساس عملکرد حسابداران میتوانند به این موضوع پی ببرند که پول از کجا وارد سازمان شده و در کجا خرج شده است. در واقع مدیریت مالی از جمله اصلیترین وظایف حسابدار در یک سازمان یا کسب و کار است که نقش بسیار مهمی در ادامه حیات آنها دارد. در صورتی یک سازمان یا کسب و کار میتواند موفق باشد و در مسیر توسعه و پیشرفت گام بردارد که بتواند وضعیت اقتصادی و مالی خود را به خوبی مدیریت کند؛ بدون شک این کار بدون استفاده از تخصص و مهارت حسابداران انجام شدنی نخواهد بود.
بدون دیدگاه