در دنیای امروز توسعه کسب و کارهای مختلف شرایطی را به وجود آورده که نیاز به علم تجارت و حساب بیشتر از گذشته وجود دارد. رشته و شغل حسابداری یکی از رشته‌های محبوب در ایران به حساب می‌آید که یکی از شاخه‌های پرطرفدار علوم انسانی است. با توجه به اینکه هر کسب و کار به امور حسابداری نیاز دارد، به همین دلیل تقاضا برای بکارگیری افراد تحصیل کرده در این رشته، روز به روز در حال افزایش است. با توجه به محبوبیت این رشته در بین افراد جامعه، آشنایی با بازار کار رشته حسابداری و همچنین مهارت‌های مورد نیاز برای ورود به این رشته و کار کردن به عنوان حسابدار در یک کسب و کار، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
آینده شغلی رشته حسابداری در ایران
آموزش نیروی انسانی متخصص که بتواند در زمینه جمع‌آوری، طبقه‌بندی، ثبت و خلاصه کردن اطلاعات و داده‌ها و تهیه گزارش‌های مالی بر اساس استانداردهای موجود فعالیت کند، اصلی‌ترین هدف رشته حسابداری است. در سال‌های اخیر با توجه به تغییرات در اقتصاد کشور، بازار کار حسابداری به سمتی پیش رفته که تقاضا برای آن افزایش پیدا کرده و در نتیجه نرخ بیکاری در این رشته در حال کاهش است.
فرصت‌های شغلی خوبی برای افراد تحصیل کرده در رشته حسابداری در شرکت‌های بزرگ و کوچک دولتی، خصوصی، بانک‌ها، شرکت خدمات مالیاتی و… وجود دارد. همچنین این امکان وجود دارد که حسابدار به صورت پروژه‌ای در شرکت‌ها و کسب و کارهای مختلف مشغول به کار شده و امور مالی را انجام دهد. به همین دلیل شغل حسابداری در ایران از آینده خوبی برخوردار بوده و افراد تحصیل کرده در این رشته می‌توانند در شغل مناسب و مورد علاقه خود مشغول به کار شوند.
معرفی گرایش‌های رشته حسابداری و دروس آن
رشته حسابداری در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری، گرایش‌های مختلفی دارد که افراد در آن به صورت تخصصی در یکی از شاخه‌های این رشته تحصیل کرده و مهارت‌ها و تخصص‌های لازم را آموزش می‌بینند. آشنایی با گرایش‌های این رشته در مقاطع تحصیلات تکمیلی برای افرادی که قصد ورود به بازار کار حسابداری یا ارتقاء شغلی دارند از اهمیت زیادی برخوردار است. از مهم‌ترین گرایش‌های رشته حسابداری در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حسابداری عمومی: گرایش پایه در حسابداری است که همه کسب و کارها با هر اندازه و ابعاد و نوع فعالیت به خدمات آن نیاز دارند.
- حسابداری مالی: از شاخه‌های محبوب حسابداری است که بازار کار گسترده‌ای در کلیه شرکت‌ها و واحدهای تجاری دارد.
- حسابداری مدیریت: در این گرایش مهارت‌های مربوط به تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه آن به مدیران یک کسب و کار به منظور برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری دقیق و مدیریت کسب و کار آموخته می‌شود.
- حسابداری صنعتی: شامل رسیدگی به امور و صورت‌های مالی در صنایع است که کلیه واحدهای صنعتی و تولیدی به خدمات آن نیاز دارند.
- حسابداری دولتی: در این گرایش به صورت اختصاصی به حسابداری و رسیدگی به امور مالی شرکت‌ها و ادارات دولتی و آشنایی با استانداردها و قوانین مربوطه پرداخته می‌شود.
- حسابداری مالیاتی: با توجه به اهمیت مالیات به عنوان بخشی از هزینه‌های کسب و کار، در این گرایش که شامل همه واحدهای اقتصادی می‌شود، با هزینه‌های مالیاتی و امور مربوط به آن آشنا خواهید شد.
- حسابداری بانکی: در این گرایش از رشته حسابداری، افراد به صورت تخصصی در زمینه امور مالی و حسابداری بانک‌ها و مؤسسات مالی آموزش دیده و برای کار در این حوزه آماده می‌شوند.
- حسابداری منابع انسانی: مهارت‌های لازم به منظور بررسی ارزش منابع انسانی را به منظور اتخاذ تصمیمات ضروری و دقیق در مورد منابع انسانی کسب و کار، به افراد آموزش داده می‌شود.
- حسابداری بیمه: در این گرایش مسائل و امور مربوط به حسابداری در شرکت‌های بیمه آموزش داده می‌شود و افراد برای کار در این حوزه آمادگی و مهارت لازم را کسب میکنند.
- حسابرسی: در این گرایش افراد می‌آموزند که از چه روش‌هایی می‌توانند اسناد و داده‌های مالی یک کسب و کار را از نظر صحت و درستی مورد بررسی قرار دهند.
افرادی که قصد دارند برای تحصیل در رشته حسابداری وارد دانشگاه شوند باید به این موضوع توجه کنند که این رشته در مقطع تحصیلی کارشناسی دارای 144 واحد دروس پایه و تخصصی است که افراد در هر درس یکی از مهارت‌های مورد نیاز برای این رشته را می‌آموزند. دروس اصلی و پایه رشته حسابداری در مقطع کارشناسی به شرح جدول زیر است:
| دروس پایه | دروس اصلی و تخصصی |
| روانشناسی عمومی
رفتار سازمانی اقتصاد خرد اقتصاد کلان ریاضیات کاربردی آمار کاربردی نرم‌افزار و مبانی کامپیوتر حسابداری تحقیق در عملیات حقوق تجارت پول و ارز بانکداری مبانی سازمان و مدیریت مالیه عمومی و خط مشی دولت‌ها روش تحقیق |
اصول حسابداری
حسابداری میانه حسابداری پیشرفته بهایابی حسابرسی حسابداری و حسابرسی دولتی حسابداری مالیاتی اصول تنظیم و کنترل بودجه مدیریت مالی زبان تخصصی |
پیش‌نیازهای ورود به بازار کار حسابداری
برای ورود به بازار کار رشته حسابداری در ایران، با توجه به شرایط رقابتی که وجود دارد، افراد باید بتوانند با یادگیری مهارت‌ها و پیش‌نیازهای مربوطه، شانس خود را برای کار در این حوزه افزایش دهند. از جمله مهارت‌ها و پیش‌نیازهای مهم که حسابدار باید قبل از ورود به کار آموخته باشد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کسب دانش و تجربه در حوزه استانداردها و اصول پایه رشته حسابداری از طریق کارآموزی
- آشنایی با نرم‌افزارها و مهارت‌های ICDL و اینترنت
- آشنایی با نرم‌افزار Excel
- آشنایی و تسلط کافی نسبت به قوانین و تکالیف مالیاتی
- تسلط و آگاهی نسبت قوانین کار و تأمین اجتماعی
- تدوین رزومه و مستندسازی تجربیات
- تقویت مهارت‌های ارتباطی
مهارت‌های لازم و نحوه ورود به بازار کار حسابداری
افراد در صورتی که قصد ورود به بازار کار رشته حسابداری دارند، باید از مهارت‌های لازم برخوردار باشند تا احتمال موفقیت خود را افزایش دهند. از مهم‌ترین مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار این رشته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آشنایی با اصول و مبانی حسابداری
افراد برای موفقیت در این رشته باید در مورد صورت‌های مالی، حسابداری، قوانین مالیاتی و سایر مفاهیم که از اصول حسابداری محسوب می‌شوند، آگاهی و تسلط داشته باشند.
تیزبین و دقیق بودن
با توجه به این موضوع که در شغل حسابداری افراد با محاسبات سروکار دارند، دقت و توجه به جزئیات از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا یک اشتباه کوچک در کار می‌تواند تبعات زیادی به همراه داشته باشد.
تقویت مهارت‌های تحلیلی
یکی از مهارت‌های مورد نیاز برای ورود به بازار کار حسابداری، تقویت مهارت‌های تحلیلی است. یک حسابدار باید بتواند داده‌های مالی یک کسب و کار را به منظور شناسایی روندها، الگوها و پیش‌بینی اشتباهات احتمالی به خوبی تجریه و تحلیل کند.
آشنایی با فناوری و استفاده از نرم‌افزار
در دنیای امروز که فناوری نقش مؤثری در همه حوزه‌ها دارد، حسابداری از این قاعده مستثنی نبوده و امروزه این شغل محدود به حساب و کتاب نیست. با توجه به پیشرفت فناوری و حرکت مشاغل و کسب و کارها به صورت سیستماتیک، آشنایی و تسلط در کار با بهترین نرم‌افزارهای حسابداری به منظور مدیریت مالی از اهمیت زیادی برای یک حسابدار برخوردار است.
تقویت مهارت‌های ارتباطی
شغل حسابداری یکی از مشاغلی است که برای کار خود به داده‌ها و اطلاعات همه واحدهای فعال در یک کسب و کار، مشتریان و سایر ذینفعان نیاز دارد. به همین دلیل تقویت مهارت‌های ارتباطی یکی از مهارت‌های مهم برای موفقیت در این شغل به حساب می‌آید.
رازداری و اخلاق حرفه‌ای
حسابدار فردی است که به همه اطلاعات مالی یک کسب و کار دسترسی دارد. به همین دلیل رعایت صداقت، درستی و اخلاق حرفه‌ای مهارت مهم برای موفقیت در این شغل محسوب می‌شود. همچنین با توجه به اهمیت داده‌ها و اطلاعات مالی، رازداری یکی از مهارت‌های مهم و ضروری برای حسابداران است تا بتوانند به خوبی از این داده‌ها و اطلاعات محافظت نمایند.
به‌روز بودن و یادگیری مستمر
شغل حسابداری یکی از مشاغلی است که استانداردها و روش‌های آن روز به روز در حال تغییر است. به همین دلیل زمانی یک فرد می‌تواند در این رشته موفق شود که یادگیری مستمر داشته و آخرین و جدیدترین مقررات، استانداردها، روندها و فناوری‌ها در این حوزه را بیاموزد.
مدیریت زمان و برنامه‌ریزی
اگر به وظایف حسابدار در یک کسب و کار توجه کرده باشید، نیاز به انجام یک سری کارها به صورت روزانه، هفتگی، ماهیانه، فصلی و سالیانه وجود دارد. به همین دلیل یکی از لازمه‌های انجام این امور به صورت دقیق و بدون اشتباه، برخورداری از مهارت برنامه‌ریزی و توجه به نظم در کار است.
بررسی بازار کار حسابداری
در مورد رشته حسابداری باید به این موضوع اشاره کرد که شرکت‌ه و کسب و کارهای خصوصی و دولتی در همه زمینه‌ها مانند بهداشت و درمان، صنعت و معدن، خدمات، گردشگری و… به مهارت‌های یک حسابدار نیاز دارند. به همین دلیل یکی از مهم‌ترین فرصت‌های استخدامی در کسب و کارهای مختلف مربوط به حسابداری است.
بر این اساس افرادی که در رشته حسابداری تحصیل کرده و از مهارت و تجربه کافی برخوردار باشند این فرصت را دارند که در شرکت‌ها و سازمان‌های معتبر داخلی و خارجی استخدام شوند. افراد برای استخدام شدن در این رشته می‌توانند مواردی مانند کار به صورت پاره وقت یا تمام وقت را در نظر گرفته و بر اساس آن نسبت به انتخاب شرایط کاری مناسب اقدام کنند. بنابراین به این نتیجه می‌رسیم که با توجه به وجود مشکلات مالی در کسب و کارهای مختلف، برای رشته حسابداری فرصت‌های شغلی زیادی وجود دارد.
چگونه وارد بازار کار حسابداری شویم؟
با توجه به متعدد بودن فرصت‌های شغلی و امکان کار در کسب و کارهای مختلف در همه حوزه‌ها، افراد برای ورود به بازار کار رشته حسابداری باید اقدامات زیر را انجام دهند:
- تحصیل در رشته حسابداری در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکتری
- گذراندن دوره‌های آموزش بین‌المللی و تخصصی در زمینه حسابداری (CPA، ACCA و…)
- فعالیت در شغل حسابداری و کسب تجربه از طریق کارآموزی
- افزایش سطح مهارت‌ها در حوزه کامپیوتر و اینترنت
- افزایش آگاهی نسبت به جدیدترین استاندارها، روش‌ها و قوانین در حوزه حسابداری
بازار کار رشته حسابداری برای خانم ها
درصد بالایی از تقاضای کار در رشته حسابداری مربوط به خانم‌ها است و یک سوالی که ذهن درصد زیادی از آن‌ها مشغول کرده این است که بازار کار رشته حسابداری برای این قشر از جامعه به چه صورت است؟ در مورد بازار کار حسابداری باید گفت با توجه به تعداد بالای فارغ‌التحصیلان در این رشته در مقایسه با سایر رشته‌ها، آمار بیکاری در آن به دلیل نیاز همه کسب و کارها به حسابدار کمتر است. یکی از ویژگی‌های رشته حسابداری این است که در آن جنسیت مطرح نبوده و خانم‌ها نیز در صورت برخورداری از مهارت، دقت و تجربه لازم شرایط یکسانی با آقایان برای استخدام دارند.
بازار کار رشته حسابداری در ایران
در اقتصاد ایران، یکی از رشته‌های ضروری، حسابداری است. به همین دلیل بازار کار رشته حسابداری در ایران به خصوص در سال‌های اخیر به میزان قابل توجهی رقابتی شده است. به همین دلیل بسیاری از کسب و کارها به منظور جذب حسابدار، حقوق و مزایای جذابی ارائه میکنند. این موضوع باعث شده که فرصت‌های شغلی متعدد در بخش دولتی و خصوصی به وجود آید. در واقع می‌توان گفت که با توجه به نیازهای متغیر اقتصاد در ایران و همچنین افزایش تقاضا برای جذب متخصصان در حوزه حسابداری، بازار کار این رشته شرایط توسعه و تحول را تجربه می‌کند.
دانشگاه های برتر رشته حسابداری در دنیا
اگر به رشته حسابداری علاقمند هستین و قصد دارین که تحصیلات خود را در این زمینه و در خارج از کشور و دانشگاه‌های معتبر خارجی ادامه دهید، دانشگاه‌های زیر را می‌توان به عنوان برترین دانشگاه‌های دنیا در رشته حسابداری معرفی کرد.
- دانشگاه هاروارد
- موسسه فناوری ماساچوست
- دانشگاه استنفورد
- دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی لندن
- دانشگاه حسابداری کمبریج
- دانشگاه حسابداری بریستول انگلستان
بهترین دانشگاه های حسابداری ایران
در صورتی که تمایل دارید در رشته حسابداری در یکی از دانشگاه‌های معتبر داخل کشور تحصیل کرده و مهارت‌های لازم در این حوزه را کسب کنید، می‌توان از دانشگاه‌های زیر به عنوان بهترین دانشگاه‌های حسابداری در ایران نام برد:
- دانشگاه تهران
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه علامه طباطبایی
- دانشگاه الزهرا
- دانشگاه خوارزمی
- دانشگاه علوم و تحقیقات
- دانشگاه فنی حرفه ای استان البرز
- دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال
گرایش‌های مختلف شغل حسابداری
در مورد بازار کار رشته حسابداری و گرایش‌های مختلف این شغل باید گفت که با توجه به تعدد و تنوع کسب و کارها در دنیای امروز، هر کدام از نیازهای متفاوتی در روش حسابداری برخوردار هستند. به همین دلیل گرایش‌های مختلفی برای این شغل وجود دارد که افراد با توجه به علاقه خود می‌توانند در آن به کسب مهارت بپردازند:
- حسابرسی
- حسابداری مالی
- حسابداری مدیریت
- حسابداری دولتی
- حسابداری هزینه
- حسابداری فروشگاهی
- حسابداری مالیاتی
- حسابداری حقوقی (یا مشاور مالی و حقوقی)
- حسابداری اجتماعی
- حسابداری صنعتی
- حسابداری بودجه‌ای
- حسابداری سیستم‌ها
- حسابداری عمومی
- حسابداری موسسات غیرانتفاعی
مزایای شغل حسابداری
این موضوع که درصد زیادی از افراد علاقه به شغل حسابداری و فعالیت در این حوزه دارد، نشان دهنده مزایای آن است که باعث شده این تعداد از افراد شیفته حسابداری شوند. از مهم‌ترین مزایای شغل حسابداری می‌توان به مواد زیر اشاره کرد:
شفاف بودن فرایند کاری
یکی از ویژگی‌های رشته و شغل حسابداری این است که همه افراد چه در حال تحصیل چه در شرایطی که جویای کار هستند، دیدگاه کلی و جامع از این رشته و مهارت‌های لازم آن دارند. با این که در این رشته گرایش‌های مختلفی وجود دارد، اما اصول و مهارت‌های اولیه همه این گرایش‌ها یکسان است.
چشم‌انداز شغلی روشن
حسابداری رشته و حرفه‌ای است که نیاز برای آن همواره وجود دارد و به نوعی می‌توان گفت که از دور خارج نمی‌شود. این شغل دارای چشم‌انداز قابل پیش‌بینی بوده در مقایسه با سایر مشاغل از نرخ رشد بالاتر و سریع‌تری برخوردار است.
امکان پیشرفت و ارتقاء جایگاه شغلی
برای ورود به بازار کار رشته حسابداری و کسب تجربه بسیاری از افراد فعالیت خود را به صورت کارآموز در یک کسب و کار آغاز میکنند اما قابلیت رشد و پیشرفت برای آن‌ها فراهم است. افراد پس از ورود به این شغل می‌توانند با کسب تجربه و اخذ مدارک و گواهینامه‌های مختلف به یک حسابدار حرفه‌ای تبدیل شده و در سمت‌های دیگر مانند مدیر مالی، حسابرس و… به فعالیت خود ادامه دهند.
درآمد مناسب
یکی از جنبه‌های مهم در هر شغل، بدون شک درآمد آن است. در مورد حقوق حسابدار 1403 باید گفت که افراد در این جایگاه شغلی به غیر از حقوق پایه تعیین شده توسط مراجع ذیصلاح، از تسهیلات بازنشستگی و پاداش نیز برخوردار می‌شوند و در صورت ارتقاء جایگاه شغلی و فعالیت در سمت‌هایی مانند مدیر مالی، حسابرس و… از حقوق و مزایای بیشتری برخوردار خواهند شد.
کارآفرینی و جذب نیروی انسانی متخصص
این امکان برای حسابداران فراهم شده که بتوانند شرکت یا مؤسسه خود را تأسیس کرده و با استخدام نیروی انسانی خدمات حسابداری در زمینه‌های مختلف ارائه نمایند. با توجه به اینکه در هر حرفه‌ای امکان و قابلیت کارآفرینی وجود ندارد، این ویژگی در حسابداری باعث شده که افراد بتوانند پیشرفت شغلی را در این حرفه تجربه کنند.
چالش‌ها و معایب شغل حسابداری
افراد در هر شغل و حرفه‌ای که مشغول به کار می‌شوند در کنار بهره‌مندی از برخی مزایا، ممکن است با چالش‌ها و سختی‌هایی نیز روبرو شوند. حسابداری هم از این قاعده مستثنی نبوده و دارای چالش‌ها و معایبی است که افراد در زمان ورود به بازار کار رشته حسابداری، باید این موارد را مورد توجه قرار دهند. از مهم‌ترین چالش‌های شغل حسابداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا بودن سطح استرس
- نیاز به یادگیری مستمر و به‌روزرسانی اطلاعات
- ساعت کار طولانی و خستگی زیاد
- بازار کار به شدت رقابتی
- نیاز به انطباق با تغییر در قوانین و استانداردها
- حساسیت و پیچیدگی زیاد کار
- نیاز به تمرکز و دقت بالا
حقوق حسابدار مالی چقدر است؟
همانطور که اشاره شد، حقوق یک حسابدار در شاخه‌ها و فرصت‌های شغلی مختلف، متفاوت است. یکی از مشاغل مهم در سازمان‌ها و کسب و کارها که از حقوق بالاتری در مقایسه با سایر شاخه‌های حسابداری برخوردار است، حسابدار یا مدیر مالی است. تحلیل مسائل مالی، پیش‌بینی ریسک‌های مالی، پیش‌بینی مالی و کمک به تصمیم‌گیری صحیح مدیریت از نظر تجاری از مهم‌ترین وظایف مدیر مالی است که باعث شده از حقوق بالاتری در بین گرایش‌های شغلی حسابداری برخوردار باشد.
پردرآمدترین رشته حسابداری کدام است؟
همانطور که اشاره شد، شرح وظایف گسترده و حساس مدیر مالی باعث شده که این جایگاه شغلی از درآمد و حقوق بالاتری برخوردار باشد. در واقع اصلی‌ترین کار مدیر مالی، کمک کردن به مدیریت اقتصادی یک کسب و کار با هدف کمتر کردن ریسک‌های مالی است که می‌تواند احتمال موفقت تجاری کسب و کارها را افزایش دهد.
یکی دیگر از جایگاه‌های شغلی مربوط به حسابداری که از حقوق و درآمد بالایی برخوردار است، معاون مالی است. معاون مالی فردی است که از مدیران ارشد کسب و کار به حساب می‌آید و در کنار رئیس و مدیر اجرایی فعالیت می‌کند. تعیین اهداف مالی، نظارت بر کارمندان واحد مالی و هماهنگیی اهداف در بخش تجاری از جمله مسئولیت‌ها و وظایف معاون مالی است.
حسابداران ارشد که کلیه فعالیت‌های مالی ریز و درشت در یک سازمان یا کسب و کار را بر عهده دارند، گروه دیگری از مشاغل با حقوق و درآمد بالا محسوب می‌شوند. از جمله وظایف اصلی حسابداران ارشد می‌توان به تهیه بودجه، تهیه گزارش‌های مالی، پیگیری امور مالی و… اشاره کرد.
کلام پایانی
در دنیای امروز هر کسب و کار که به عنوان یک واحد اقتصادی فعالی می‌کند، به منظور بهبود وضعیت و انجام امور مالی خود به یک حسابدار نیاز دارد. همین امر باعث شده که بازار کار رشته حسابداری با توجه به توسعه واحدهای اقتصادی در مقایسه با سایر رشته‌ها، در شرایط خوبی قرار داشه باشد. نیازهای واحدهای اقتصادی به تخصص و مهارت حسابدار باعث شده که تقاضا برای بکارگیری افراد متخصص روز به روز در حال افزایش باشد و یک بازار کار رقابتی شکل بگیرد. افراد در این شرایط به منظور تضمین ورود به بازار کار و موفقیت در این رشته باید تجربه و مهارت‌های خود را به صورت مستمر تقویت نمایند.
بدون دیدگاه