زمانی که یک شخص حقوقی یا حقیقی، به‌منظور انجام و به پایان رساندن یک پروژه بزرگ، با کارفرما یک قرارداد رسمی و معتبر، منعقد می‌کند، به این شخص پیمانکار گفته میشود. حال تمام رویکردهای مالی و همچنین ثبت‌های آن باید طبق اصول قاعده خاصی انجام شود که به حسابداری پیمانکاری مربوط میشود. در این مقاله می‌خواهیم در مورد حسابداری پیمانکار و چگونگی انجام آن، به طور کامل توضیح دهیم.
تعریف حسابداری پیمانکاری
شرکت‌های پیمانکاری، وظیفه دارند تا پروژه را در موعد زمانی که در قرارداد طی شده است، تکمیل کنند. در طول انجام پروژه قطعاً امور مالی پیچیده‌ای دارند که نیازمند یک سیستم حسابداری دقیق است. همچنین برای اینکه بتوانند با موفقیت پروژه را به پایان نیز برسانند، باز هم به یک سیستم حسابداری خوب نیازمندند. به همین دلیل حسابداری پیمانکاری برای برطرف‌کردن نیاز پیمانکاران و همچنین کارفرماها ایجاد شده است. در حسابداری پیمانکاری تمام مراحل انجام پروژه و همچنین امور مالی دسته‌بندی نیز میشود.
اهمیت حسابداری پیمانکاری
همان‌طور که اشاره کردیم، حسابداری پیمانکاری در قالب یک قرارداد معتبر که توسط پیمانکار و کارفرما، منعقد میشود، انجام میشود؛ بنابراین شرط اول برای حسابداری پیمانکاری، ایجاد تعهدات در قرارداد و در نهایت انعقاد آن، است. مهم‌ترین اهمیتی که حسابداری پیمانکاری دارد این است که پیمانکار در طول انجام پروژه هزینه‌هایی را دارد که امکان دارد یک سری هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده به وجود آید که ما در حسابداری پیمانکاری با عنوان هزینهٔ جانبی یاد می‌کنیم.
ارکان اصلی پیمانکاری
پیمانکاری دارای سه رکن اصلی است که به‌هیچ‌عنوان قابل تغییر نیست:
کارفرما: شخصی حقیقی یا حقوقی که در یک طرف قرارداد است و نیازمند خدمات است.
پیمانکار: شخصی حقیقی یا حقوقی است که در طرف دیگر قرارداد است و انجام پروژه برعهده اوست.
قرارداد: یک سند رسمی و حقوقی است برای ثبت تعهدات، مدت‌زمان پروژه، مبلغ و … نوشته میشود.
روش‌های اجرای حسابداری پیمانکاری یکی از مسئله‌های مهم و حساس در پیمانکاری، تفکیک درآمد و هزینه‌های پروژه است؛ به این دلیل که سود به‌دست‌آمده باید در دوره مالی به خصوصی تقسیم شود. برای انجام این تفکیک، دو روش وجود دارد:
- روش کار تکمیل شده
- روش درصد پیشرفت کار
حسابداری پیمانکاری بر اساس درصد پیشرفت کار
در این روش همان‌طور که از نام آن پیداست، سود و زیان بر اساس درصد پیشرفت کار محاسبه میشود. در این روش سود نهایی بر اساس هزینه‌های پیش‌بینی‌شده محاسبه میشود. اما این روش تنها عیبی که دارد این است که به دلیل این که هزینه طبق سود و زیانی که اتفاق افتاده محاسبه میشود، اگر به هر دلیلی هزینه‌ای رخ دهد که پیش‌بینی‌نشده باشد؛ پروژه به تعویق می‌افتد. در صورتی که علاقه‌مند به مباحث حسابداری هستید، شرکت حسابداری ازتا با 25 سال سابقه، دوره آموزش حسابداری همراه با دوره کارآموزی و معرفی به بازارکار، برگزار می‌کند. در صورت تمایل می‌توایند به صفحه مربوطه رجوع کنید.
حسابداری پیمانکاری بر اساس کار تکمیل شده
در این روش در زمان تکمیل کامل پروژه، تمام اتفاقات از جمله سود و زیان و … محاسبه میشود. بر خلاف روش درصد پیشرفت کار، در این روش تنها بر اساس مدارک و شواهد، محاسبات انجام می‌گیرد. انتخاب روش مناسب برای حسابداری پیمانکاری در این مرحله، حسابدار خود باید بر اساس دانش و تجربه خود، روش مناسب برای حسابداری پیمانکاری تشخیص دهد. قابل‌ذکر است درصورتی‌که یکی از روش‌ها را حسابدار انتخاب کرد، باید تا پایان پروژه طبق آن روش پیش رود، در غیر این صورت به‌سختی می‌تواند اثرات مالی را تغییر بدهد و گاهی غیرممکن است.
وظایف حسابدار در حسابداری پیمانکاری
در حسابداری پیمانکاری، در کل سه نوع هزینه وجود دارد که باید به طور دقیق ثبت شود:
هزینه‌های مستقیم: هزینه‌های مستقیم عبارت‌اند از: دستمزد، خرید مواد اولیه، هزینه حمل‌ونقل و … .
هزینه‌های غیرمستقیم: شامل آن دسته از هزینه‌هایی است که به طور غیرمستقیم در انجام پروژه تأثیر می‌گذارد.
هزینه‌های بی‌ارتباط: شامل تمامی هزینه‌ها اعم از هزینه‌های ماشین‌آلات و هزینه تحقیق و … می‌شوند.
دو اصطلاح رایج در حسابداری پیمانکاری کار گواهی شده: یعنی درصورتی‌که پیمانکار بر طبق درصد پیشرفت انجام کار سودآوری داشته باشد، باید صورت وضعیتی را برای کارفرما تهیه و ارائه کند؛ زمانی که کارفرما این صورت وضعیت را تأیید می‌کند، اصطلاحاً می‌گوییم کار گواهی شده است. کار گواهی نشده: این اصطلاح کاملاً برعکس قبلی است، بدین معنا که اگر در کار پیشرفتی صورت نگیرد و مورد تأیید قرار نگیرد، می‌گوییم کار گواهی نشده است.
مراحل حسابداری شرکت‌های پیمانکاری
این مراحل عبارت‌اند از:
- طرح اولیه
- ارجاع به پیمانکار
- بستن قرارداد با پیمانکار
- اجرای کار
- پایان پروژه
مدیریت هزینه در پیمانکاری
مدیریت هزینه شامل سه مورد است:
- برآورد هزینه
- بودجه‌بندی هزینه
- کنترل هزینه
صفر تا صد آموزش حسابداری پیمانکاری
با شرکت در دوره آموزش حسابداری، شرکت در انجمن‌های تخصصی حسابداری، عضویت در مجامع حسابداری و داشتن بهره‌وری بیشتر در شرکت حسابداری، لازمه هر حسابداری است. مفاهیمی که در حسابداری پیمانکاری باید یاد گرفته باشید عبارت‌اند از:
- اصول و مفاهیم پیمان و قوانین قراردادها
- ثبت مالی حسابداری پیمانکاری
- شناسایی دقیق سود شرکت‌های پیمانکاری
- استاندارد حسابداری فعالیت‌های ساخت و قراردادهای بلندمدت
- روش‌های شناسایی درآمد به‌صورت کار تکمیل شده و درصد پیشرفت
در ادامه به بخش‌های اصلی حسابداری پیمانکاری می‌پردازیم.
مبانی حقوقی قراردادها
هر حسابدار حرفه‌ای باید مبانی حقوقی زمینه خود را بداند. این موارد حقوقی در موردبحث پیمانکار شامل موارد زیر است: تکالیف بخشودگی‌ها اختیارات آئین‌نامه‌ها اگر حسابداری این موارد را نادیده بگیرد، ممکن است برای کل پروژه مشکل ایجاد شود؛ به همین دلیل مسائل حقوقی باید همیشه موردتوجه قرار بگیرند.
مدیریت هزینه و ریسک در پیمانکاری
حسابداران در مدیریت هزینه و ریسک پیمانکاری، نقش به سزایی دارند؛ زیرا تمام حساب و کتاب‌ها، زیر نظر آنان قرار دارد؛ بنابراین حسابداران می‌توانند مشاوران مالی خوبی باشند.
قانون کار و تأمین اجتماعی
قانون کار یک تعریف کلی برای قرارداد کار ارائه داده است: قرارداد سندی که به‌موجب آن کارگر موظف میشود به‌ازای دریافت حق‌الزحمه کاری را به مدت معلوم برای کارفرما انجام دهد. چنان چه یکی از طرفین تعهدات خود را متوقف کند قرارداد به حالت تعلیق درمی‌آید مباحث قانون کار را می‌توانید به این صورت دسته‌بندی کرد:
- شناخت قوانین کار و کارگر
- آشنایی با مفاد قانون کار کشور
- حل اختلاف بین کارفرما با نهاد و سازمان‌ها
- منابع درآمدیپ
- بیمه و حقوق تأمین اجتماعی
قراردادهای کار
با مطالعه و بررسی این موارد عنوان شده، می‌توانید دید کامل‌ترین نسبت به حرفه حسابداری پیمانکاری پیدا کنید.
پیمانکاری ارزی
برخی از شرکت‌های پیمانکاری، پروژه‌های خارجی را انجام می‌دهند که برای محاسبه درآمدها و هزینه‌ها بر حسب ارز، از پیمانکاری ارزی استفاده می‌کنند. در این صورت به‌راحتی می‌توانند حساب‌های خارجی را نیز به‌درستی تنظیم نماید.
استانداردهای حسابداری پیمانکاری
یکی وظایف اصلی یک حسابدار، عمل به استانداردهای حسابداری پیمانکاری است که از جمله آن‌ها را می‌توان موارد زیر را نام برد:
- گزارش‌گیری
- ثبت و بررسی دارایی‌ها و بدهی‌های احتمالی
- ثبت و بررسی درآمدهای عملیاتی
- ثبت و بررسی ذخایر
- ترازنامه
- اصلاح اشتباهات حسابداری
- ثبت و بررسی صورت زیان‌ها
- بررسی موجودی‌ها
- ثبت دارایی‌های مشهود و نامشهود
بدون دیدگاه