مالیات علی الرأس چیست؟
مالیات یک هزینه اجتماعی است که اعضای جامعه برای برخورداری از امکانات و منابع کشور موظفند آن را طبق شرایط و قوانین خاص به دولت پرداخت کنند. که دولت به واسطه دریافت مالیات از شهروندان یک جامعه، بخشی از هزینه های عمومی جامعه را پرداخت میکنند؛ از این رو، بحث مالیات برای دولت بسیار مهم و حیاتی است و اخیرا برای جلوگیری از هرگونه فرار مالیاتی، قوانین سفت و سختی را وضع کرده است. برای آن که گرفتار چالش های مالیاتی نشویم و ناچار به پرداخت مالیات اضافه تر نباشیم، میبایست از قوانین مالیاتی آگاه باشیم.
مالیات علی الراس یکی از انواع مالیات است که قوانین پیچیده ای دارد. در ادامه همراه ما باشید تا با جزئیات قوانین مالیات علی الرأس و علت اهمیت آن برای صاحبان کسب و کارها آگاه شوید.
تمامی مودیان مالیاتی موظفند برخی از تکالیف مالیاتی را طبق استاندارد های موجود و به موقع انجام دهند. ارسال اظهارنامه های مالیاتی، دفاتر قانونی و… جزو مهمترین تکالیف مالیاتی محسوب میشود. علت اهمیت این اسناد آن است که ممیزان مالیاتی مالیات عملکرد مودیان را بر مبنای همین اسناد تعیین میکنند.
در برخی از مواقع، به دلایل متعدد از قبیل عدم ارائه اسناد و مدارک یا عدم تنظیم اظهارنامه های مالیاتی طبق قوانین و استاندارد های اداره امور مالیاتی، ممیزان اظهارنامه های ارسالی مودیان را مبنای تشخیص مالیات قرار نمیدهند و با استفاده از قرائن و ضوابط مالیاتی اقدام به محاسبه مالیات کسب و کار مربوطه میکنند. به این نوع محاسبه مالیات، اصطلاحا مالیات علی الرأس گفته میشود. علی الرأس شدن عواقب و مشکلات بسیار زیادی را به همراه دارد.
چرا مالیات علی الرأس میشود؟
اظهارنامه های مالیاتی، دفاتر رسمی و سایر اسناد که باید به سازمان اداره امور مالیاتی ارسال شوند، در صورت برخورداری از هر یک از مشکلات زیر ممکن است علی الرأس شوند:
- در صورتی که مودی مالیاتی دفاتر روزنامه خود را نفرستاده باشد یا تاریخ دفاتر روزنامه آن با دوره مالی که در آن قرار دارد یکسان نباشد، مالیات علی الراس میشود.
- در صورتی که مودی مالیاتی از ارسال دفاتر روزنامه و اظهارنامه عملکرد خودداری نماید، مالیات مودی به صورت علی الرأس محاسبه میشود.
- در صورتی که ممیزان دفاتر و اسناد ابرازی مودی را غیر قابل رسیدگی تشخیص بدهند، میتوانند مالیات او را به صورت علی الرأس تعیین کنند. در اکثر مواقع مودیان به دلیل عدم تنظیم صحیح و استاندارد اظهارنامه مالیاتی محکوم به علی الرأس شدن مالیات خواهند شد.
یکی از مهمترین عواقب علی الرأس شدن مالیات، تعیین مالیات بیش از اندازه واقعی است. بنابراین برای آن که بتوانید از خطر پرداخت مالیات بیشتر در امان بمانید، حتما برای تنظیم اظهارنامه های مالیاتی خود از خدمات مشاوره مالیاتی افراد متخصص در این حوزه استفاده کنید تا اظهارنامه های مالیاتی شما مورد تایید ممیزان مالیاتی قرار گیرد.
نحوه محاسبه مالیات علی الرأس چگونه است؟
ممیزان مالیاتی به کمک ضرایب مالیاتی، قرائن مالیاتیو اینتا کد ، مالیات علی الرأس را محاسبه میکنند. مالیات علی الرأس طبق فرمول زیر محاسبه میشود:
درآمد مشمول مالیات = قرینه یا فرائن مالیاتی*ضریب یا ضرایب مالیاتی
قرائن مالیاتی و ضرایب مالیاتی چیست؟
قرائن و ضرایب مالیاتی، به مجموعه مدارک و مستندات لازم برای تعیین مالیات عملکرد مودیان گفته میشود. از جمله مهمترین قرائن مالیاتی که در زمان علی الرأس شدن مالیات، بررسی میشود، عبارتند از:
- خرید سالانه
- فروش سالانه
- میزان تولید
- درآمد نا ویژه
عواقب علی الرأس شدن مالیات
همانطور که پیش تر اشاره کردیم. خطر بزرگ، علی الرأس شدن مالیات این است که ممیزان مالیاتی هیچ یک از اسناد و مدارک ارسالی شما را مد نظر قرار نمیدهند و از قرائن و ضوابط مالیاتی استفاده میکنند. در چنین شرایطی، ممکن است برخی از هزینه های شما به درستی تشخیص داده نشود و ناچار به پرداخت مالیات بیشتری شوید
جریمه عدم ارسال اظهارنامه عملکرد، ۳۰ درصد مالیات تعیین شده است. ممکن است این سوال برایتان مطرح شود که وقتی اظهارنامه عملکرد ارسال نشود، چگونه مالیات تعیین میشود؟ اینجاست که بحث مالیات علی الرأس پیش می آید. حال گمان کنید که اظهارنامه عملکرد خود را ارسال نکرده اید و ممیزان مالیات شما را علی الرأس حساب میکنند و شما ناچار هستید که ۳۰ درصد از مبلغ مالیات علی الرأس تعیین شده را به عنوان جریمه مالیاتی بپردازید.
آیا قانون مالیات علی الرأس حذف شده است؟
مالیات علی الرأس از سال ۱۳۹۸ به بعد در ایران حذف شده است. علت حذف مالیات علی الرأس این است که اداره امور مالیات تصمیم گرفت که در راستای شفافیت و تحقق عدالت مالیاتی کشور قدم بردارد. از این رو، سازمان اداره امور مالیاتی اعلام کرد که از سال ۱۳۹۸ به بعد، رسیدگی به اظهارنامه های مالیاتی از روش علی الرأس انجام نخواهد شد.
ولیکن در حقیقت همچنان مالیات علی الرأس پابرجاست و فعلا فقط روش آن تغییر پیدا کرده است.
چگونه از علی الرأس شدن مالیات جلوگیری کنیم؟
اگر تا به اینجای مقاله با دقت با ما همراه بودید، قطعا اولین و راحت ترین پاسخی که به ذهنتان خواهد رسید این است که اظهارنامه مالیاتی خود را به موقع و مطابق با استاندارد های سازمان اداره امور مالیاتی ارسال کنید.
نتیجه گیری:
در این مقاله به بررسی دقیق مالیات علی الرأس، نحوه محاسبه و قوانین حاکم بر آن پرداختیم. آگاهی از قوانین مالیات علی الرأس برای مودیان مالیاتی خالی از لطف نیست. همچنین، اگر به عنوان یک حسابدار مشغول به فعالیت هستید، بهتر است از قانون مالیات علی الرأس آگاه باشید. در صورت وجود هرگونه سوال و ابهام میتوانید در زیر قسمت دیدگاه ها، سوال خود را بپرسید. کارشناسان شرکت حسابداری اَرتا در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهد بود.
بدون دیدگاه