بر اساس قانون وضع شده توسط سازمان امور مالیاتی کلیه واحدهای اقتصادی، تولیدی و خدماتی باید علاوه بر اظهارنامه مالیاتی، صورت‌های مالی حسابرسی شده خود توسط یک مؤسسه حسابرسی یا سازمان حسابرسی را به اداره مالیات تحویل دهند.
بر اساس این قانون اگر یک واحد اقتصادی در مدت زمان مشخص شده توسط سازمان، نسبت به ارائه اظهارنامه و صورتحساب‌های خود اقدام نکند، به میزان 20 درصد از مالیات تعیین شده را جریمه می‌شود. با مطالعه این قانون سوالی که مطرح می‌شود این است که چه شرکت هایی باید حسابرسی شوند؟ آیا همه شرکت‌ها یا اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول حسابرسی می‌شوند؟
شرکت های مشمول حسابرسی در سال 1403
در صورتی که این سوال برای شما وجود دارد که چه شرکت‌هایی باید حسابرسی شوند، باید گفت که سازمان امور مالیاتی کشور، برخی از شرکت‌ها را به عنوان شرکت‌های مشمول حسابرسی معرفی می‌کند. در واقع سازمان گزارش حسابرسی این شرکت‌ها را که توسط یک مؤسسه خدمات حسابرسی یا سازمان حسابرسی تهیه شده قبول کرده و بر اساس آن برگ تشخیص مالیات صادر می‌کند.
در مورد گزارش حسابرسی شرکت‌های مشمول باید گفت که این گزارش باید دارای استانداردهای حسابداری باشد زیرا به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌شود و بر اساس آن برگ تشخیص مالیات صادر می‌شود.
در مورد این که چه شرکت‌هایی مشمول حسابرسی هستند باید گفت که بر اساس ماده 272 قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت‌های زیر باید صورت‌های مالی خود را توسط حسابرسان مستقل یا شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات حسابرسی انجام شود و گزارش نهایی را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. لیست شرکت‌های مشمول حسابرسی 1403 به شرح زیر است:
| میزان درآمد و دارایی شرکت | نوع شرکت |
| شرکت‌های دارای درآمد بیش از 50 میلیارد ریال | · شرکت‌های سهامی عام
· شرکت‌های سهامی خاص · شرکت‌های با مسئولیت محدود · شرکت‌های تضامنی · شرکت‌های نسبی · شرکت‌های دولتی · شرکت‌های وابسته به نهادهای عمومی · شعب شرکت‌های خارجی در ایران |
| شرکت‌هایی با جمع دارایی بیش از 80 میلیارد ریال | · شرکت‌های سهامی عام
· شرکت‌های سهامی خاص · شرکت‌های با مسئولیت محدود · شرکت‌های تضامنی · شرکت‌های نسبی · شرکت‌های دولتی · شرکت‌های وابسته به نهادهای عمومی · شعب شرکت‌های خارجی در ایران |
حسابرسان چه موضوعاتی را بررسی می‌کنند؟
پس از آشنایی با اینکه چه شرکت‌هایی باید حسابرسی شوند و گزارش حسابرسی صورت‌های مالی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند، این موضوع مطرح می‌شود که حسابرسان چه موضوعاتی را در یک شرکت مورد بررسی قرار می‌دهند. در پاسخ به این سوال باید گفت که اولین موضوع که توسط حسابرس بررسی می‌شود، صورت‌های مالی شرکت است. در واقع حسابرس صورت‌های مالی را مورد بررسی قرار داده و خطاها یا عدم تطبیق در آن را تشخیص می‌دهد.
یکی دیگر از موضوعاتی که توسط حسابرسان مورد بررسی قرار می‌گیرد مرتبط با الزامات نظارتی است. به این معنی که یک حسابرس، صورت‌های مالی شرکت‌های مشمول حسابرسی را بر اساس قوانین حسابداری مورد بررسی قرار می‌دهد. آخرین موضوع مربوط به کنترل‌های داخلی حسابرس است؛ به این معنی که حسابرس پس از بررسی صورت‌های مالی در صورتی که مشاهده کند ضعف در گزارش‌ها وجود دارد، آن‌ها را مجدد مورد بررسی قرار می‌دهد.
حسابرسی صورت‌های مالی یک شرکت یک امر ضروری محسوب می‌شود؛ زیرا با این روش می‌توان بررسی و ارزیابی کرد که آیا حسابداران وظایف خود را به خوبی انجام داده و گزارش‌های دقیق و صحیح آماده کرده‌اند. حسابرس پس از بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها، در صورت وجود هرگونه خطا و تخلف، مراتب را به صورت کتبی به افراد ذی‌صلاح اعلام می‌کند. همین موضوع باعث شده که حسابرسی یک سازمان از اهمیت زیادی برخوردار باشد.
حسابرس یک فرد بی‌طرف به حساب می‌آید که می‌تواند با استفاده از بهترین نرم‌افزارهای حسابرسی و دانش و تخصص خود در این حوزه اسناد و صورت‌های مالی یک شرکت را مورد بررسی قرار داده و صحت یا عدم صحت آن‌ها را تشخیص دهد. یکی از نکات مهم در مورد حسابرسی این است که در هر حسابرسی حدود آن مشخص است.
به عنوان مثال دوره رسیدگی، اطلاعات مالی و واحد مورد رسیدگی از جمله حدودی هستند که از قبل برای حسابرس مشخص می‌شوند. همین امر باعث می‌شود که حسابرس در شروع کار بداند که چه موضوعاتی را باید بررسی کند و برای این کار به چه مدارک و مستنداتی نیاز دارد.
آیا تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول حسابرسی می‌شوند؟
پس از بررسی و پاسخ به این سوال که چه شرکت‌هایی باید حسابرسی شوند، این سوال مطرح می‌شود که آیا همه اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول حسابرسی هستند و باید از خدمات حسابرسان به منظور حسابرسی صورت‌های مالی خود استفاده کنند. در پاسخ به این سوال باید گفت که بر اساس قانون و گروه‌بندی مشاغل مالیاتی 1403، کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که دارای شرکت سهامی خاص (شرکت‌های خصوصی، مؤسسات تعاونی، مؤسسات انتفاعی غیر تجاری و اتحادیه‌های مربوطه) هستند و همچنین افراد حقیقی که بر اساس قانون موظف ه نگهداری از دفاتر قانونی خود هستند، در شرایط خاص مشمول پرداخت مالیات خواهند بود.
منظور از شرایط خاص در این قانون به این معنی است که این اشخاص حقیقی یا حقوقی بر اساس آخرین اظهارنامه مالیاتی ارائه شده، میزان فروش و خدمات عملیاتی و غیر عملیاتی بیش از 5 میلیارد تومان داشته باشند و ارزش دارایی‌های آن‌ها در یک سال مالی از 8 میلیارد تومان بیشتر باشد.
در صورتی که هر یک از اشخاص حقیقی یا حقوقی دارای این شرایط باشند، بر اساس ماده 272 قانون مالیاتی کشور جزو شرکت‌های مشمول حسابداری قرار می‌گیرند.
بر اساس قانون این اشخاص باید بر اساس نمونه مورد تأیید سازمان امور مالیاتی، نسبت به تهیه گزارش حسابرسی خود اقدام کرده و آن را به اداره مالیات تحویل نمایند. نکته مهم که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که در این گزارش باید برخی از اصول شامل مدارک و اسناد حسابداری، اصول و استانداردهای حسابداری، تعیین درآمد مشمول مالیات ر اساس قانون مربوطه و… رعایت شده و مورد توجه قرار بگیرد.
مبلغ فروش مشمول حسابرسی سال 1403 چقدر است؟
یکی از مهم‌ترین اصطلاحات مالیاتی که در بحث شرکت‌های مشمول حسابرسی از اهمیت زیادی برخوردار است، ملغ فروش مشمول حسابرسی است.
همانطور که در بالا اشاره شد، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی بر اساس نوع فعالیت خود و در صورتی که از میزان درآمد یا کل دارایی خاصی برخوردار باشند، باید صورت‌های مالی حسابرسی شده خود را به منظور تعیین مالیات به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.
در جدول زیر می‌توانید مبلغ فروش مشمول حسابداری در سال‌های 1402 و 1403 را مشاهده کرده و مقایسه کنید.
| حد نصاب فروش یا جمع دارایی و میزان درآمد مشمول حسابرسی | |||
| سال مالی | توضیحات | حداقل مبلغ فروش | حداقل مبلغ دارایی |
| 1402 | شروع سال مالی از 14 دی 1401 به بعد | 20 میلیارد تومان | 35 میلیارد تومان |
| 1403 | شروع سال مالی از 26 دی 1402 به بعد | 30 میلیارد تومان | 50 میلیارد تومان |
بر اساس ماده 272 قانون مالیات‌های مستقیم کلیه شعب و دفاتر نمایندگی شرکت های خارجی ثبت شده در ایران، شرکت‌های سهامی عام و شرکت‌های تابعه و وابسته به آن‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری (هلدینگ) و شرکت‌های تابعه و وابسته به آن‌ها، مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و شرکت‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات تابعه و وابسته به آن‌ها مشمول این حد نصاب می‌شوند.
در مورد شرکت‌های پیمانکاری، به جای حداقل مبلغ فروش، میزان دریافتی آن‌ها بابت پیمان‌های منعقد شده به عنوان مبنا در نظر گرفته می‌شود در صورتی که این شرکت‌ها گزارش حسابرسی صورت‌های مالی خود را در مدت زمان تعیین شده (حداکثر 3 ماه پس از پایان مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی) به سازمان امور مالیاتی تحویل ندهند، به میزان 20 درصد از کل مبلغ مالیات متعلقه جریمه خواهند شد.
چه شرکت‌هایی مشمول معافیت مالیاتی هستند؟
در ادامه بحث در مورد این موضوع که چه شرکت‌هایی باید حسابرسی شوند باید گفت که بر اساس قانون یک سری از شرکت‌ها از پرداخت مالیات معاف هستند و به همین دلیل در فهرست شرکت‌های مشمول حسابرسی قرار نمی‌گیرند. از جمله شرکت‌ها و مشاغلی که از پرداخت مالیات و ارائه گزارش حسابرسی معاف هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شرکت‌های دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (معافیت 50 درصدی)
- شرکت‌های دانش بنیان (معافیت 100 درصدی)
- شرکت‌های فعال در حوزه کشاورزی، معدن و تولید (معافیت 100 درصدی)
- شرکت‌های صادر کننده محصولات کشاورزی (معافیت 100 درصدی)
- شرکت‌های ادغام شده و شرکت‌های فعال در زمینه مطبوعات و انتشارات (معافیت 100 درصدی)
- شرکت های فعال در زمینه مطبوهات، رسانه ها و انتشارات (معافیت 100 درصدی)
نتیجه گیری
حسابرسی فرایندی است که در آن صورت‌های مالی یک شرکت توسط یک فرد یا مؤسسه آشنا به استانداردهای حسابداری به منظور تأیید صحت یا عدم صحت آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. در قوانین مربوط به پرداخت مالیات حسابرسی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا با انجام این کار می‌توان از فرار مالیاتی شرکت‌ها و اشخاص حقیقی و حقوقی که مشمول پرداخت مالیات هستند جلوگیری کرد.
همین موضوع باعث شده این سوال که چه شرکت‌هایی باید حسابرسی شوند به یکی از سوالات مهم صاحبان و مدیران شرکت‌ها تبدیل شود. از این رو آشنایی با قوانین موجود در این حوزه به مدیران و صاحبان شرکت‌ها کمک می‌کند که بتوانند تدابیر لازم را برای حسابرسی صورت‌های مالی خود در موعد مقرر اتخاذ نمایند. شرکت خدمات مالی، مالیاتی و حسابرسی ازتا آماده است تا خدمات حسابرسی انواع شرکت های بزرگ و کوچک را با رعایت قوانین و استانداردهای حسابرسی انجام دهد.
بدون دیدگاه