حسابداری، به عنوان یکی از ستون‌های اساسی در هر کسب و کار، نقش حیاتی در مدیریت و نظم‌دهی به امور مالی دارد. اما این حوزه تنها به محاسبات و ترازنامه‌ها محدود نمی‌شود. یکی از جنبه‌های مهم حسابداری، قراردادهای حسابداری است که اصول، بندها و مقررات خاصی دارند. این قراردادها، چارچوب‌های قانونی و اجرایی لازم را برای همکاری بین کارفرما و حسابدار تعیین می‌کنند. در این مقاله، به بررسی دقیق قراردادهای حسابداری و انواع مختلف آنها خواهیم پرداخت، تا اهمیت و الزامات این اسناد را درک کنیم و تفاوت‌های موجود بین انواع مختلف قراردادهای حسابداری را بشناسیم.
این دانش، برای هر کسب و کار و حسابداری که می‌خواهد به درستی و با رعایت قوانین به کار خود ادامه دهد، ضروری است و به احتمال زیاد هر شخصی با آن روبه‌رو خواهد شد. این مباحث بسیار پیچیده و تخصصی هستند. یکی از آنها قراردادهای حسابداری است. قراردادها به طور کلی مفادها، بندها و قوانین خاصی دارند که در هر زمینه کاری باید بخشی از آنها را لحاظ کرد یا از آنها مطلع شد. در ادامه بیشتر راجع به این موضوع صحبت خواهیم کرد.
قرارداد حسابداری چیست؟
تقریباً تمامی شرکت‌ها و کارفرمایان برای انجام امور مالیاتی خود به یک حسابدار نیاز دارند. به قراردادی که میان کارفرما و حسابدار بسته میشود، قرارداد حسابداری می‌گویند. این افراد می‌توانند شامل افراد حقیقی و حقوقی باشند. با توجه به توافقنامه ای که در این میان است حسابدار باید تمامی امور حسابداری را در مدت زمان معین و مکتوب شده در قرارداد انجام دهد، در مقابل کارفرما نیز موظف به پرداخت حق‌الزحمه حسابدار خواهد بود.
انواع قرارداد حسابداری
از آن جایی که در امور حسابداری اقدامات متفاوتی ممکن است صورت بگیرد در نتیجه قراردادهای حسابداری مختلفی نیز برای آنها وجود دارد که به شرح زیر هستند.
قرارداد کار حسابداری
این نوع از قرارداد بین کارفرما و حسابدار بسته میشود و با توجه به مواد فصل دوم قانون کار تنظیم میشود. لازم به ذکر است که مدت زمان قرارداد حسابداری مالی هم می‌تواند به صورت دائم و هم موقت باشد.
قرارداد پیمانکاری حسابداری
از دیگر قراردادهای حسابداری می‌توان به قرارداد پیمانکاری حسابداری اشاره کرد. تنظیم آنها با توجه به ماده 10 قانون مدنی است. البته توافق بین کارفرما و پیمانکار نیز در این میان اهمیت دارد و پس از در نظر گرفتن این موارد قرارداد بسته میشود.
در این قرارداد حسابداری مالی که بین پیمانکار و کارفرما منعقد میشود، پیمانکار همان حسابدار است که موظف به انجام کلیه امور حسابداری است. او با توجه به داده‌های دریافتی از سوی کارفرما امور را رسیدگی و مدیریت میکند. این نوع قرارداد، قرارداد دورکاری یا برون سپاری حسابداری است.
در مقابل نیز به اندازه میزان کاری که انجام میدهد حق الزحمه دریافت خواهد کرد. توجه داشته باشید که در قراردادهای حسابداری مذکور، پیمانکار به عنوان نیروی استخدامی محسوب نمی‌شود و تنها در ازای کاری که انجام میدهد که برای مدت مشخصی است، حقوق می‌گیرد. بنابراین، موضوعاتی از قبیل ساعت شروع و پایان کار و روزهای کارکرد اصلا مطرح نیست و تنها موضوعی که پیمانکار در قبال آن مسئول است، انجام پروژه طبق موضوع قرارداد است.
از سری وظایفی که پیمانکار در این میان به عهده دارد می‌توان به مواردی همچون مشخص کردن زمانبندی پروژه، شیوه پرداخت هزینه‌ها، مشخص کردن وظایف طرف قرارداد و… اشاره کرد.
تفاوت قرارداد کار حسابداری با قرارداد پیمانکاری حسابداری
در هر یک از قراردادهای حسابداری تفاوت‌هایی وجود دارد. این موضوع راجع به قرارداد کاری حسابداری و قرارداد پیمانکاری حسابداری نیز صدق میکند. تفاوت آنها به شرح زیر است.
1- میزان حقوق دریافتی:
اولین تفاوتی که در این میان وجود دارد میزان حقوق دریافتی است. در قرارداد کار حسابداری حقوق و مزایای حسابدار بر اساس حقوق قانون کار محاسبه میشود، اما برای قرارداد پیمانکاری حسابداری چنین نیست. یعنی پیمانکار (حسابدار) با توجه به توافقی که بین طرفین بوده حق الزحمه دریافت میکند و کارفرما محکوم به پرداخت مزایا و تسهیلات دیگری نیست
2- مدت زمان انجام کار:
مدت زمان انجام کار تفاوت دیگریست که در این نوع قراردادهای حسابداری مالی وجود دارد. در قراردادهای کار حسابداری کار انجام شده را در زمان‌های مشخص محاسبه می‌کنند و در صورتی که بیش از ساعت مد نظر باشد آن را به عنوان اضافه کاری در نظر می‌گیرند. در قرارداد پیمانکاری اما چنین نیست و چیزی که اهمیت دارد زمان پایان کار است. چنانچه پیمانکار در موعد مقرر نتواند امور را به اتمام برساند باید خسارت بپردازد. توجه داشته باشید که پیمانکار می‌تواند یک شرکت یا یک حسابدار باشد.
3- شیوه انجام امور:
شخصی که به عنوان پیمانکار (حسابدار) با کارفرما قرارداد می‌بندد معمولاً برای انجام اموری که به صورت مقطعی و پروژه ای هستند انجام وظیفه میکند. حسابرسی، تکمیل دفاتر مالیاتی، تحریر اظهارنامه مالیاتی، رفع مغایرت از این دسته امور هستند. اما برای انجام کارهای دیگری که به صورت روزمره باید صورت بگیرند قرارداد کار حسابداری منعقد میشود. ثبت اسناد جاری و بایگانی مدارک از سری اقداماتی است که در این نوع قرارداد باید انجام شود.
4- حق بیمه در قراردادهای حسابداری:
علاوه بر مواردی که تا به این قسمت ذکر شد حتی حقوق حسابدار سال 1403 نیز در قراردادهای حسابداری می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال در قرارداد کار حسابداری کارفرما موظف است که حسابدار را بیمه کند و میزان 23 درصد از حق بیمه او را بپردازد، حسابدار نیز تنها 7 درصد از میزان حق بیمه را به عهده دارد. حق بیمه برای قراردادهای پیمانکاری 16.67% از کل مبلغ صورت وضعیتی است که پیمانکار به کارفرما تحویل میدهد یا به عبارت دیگر 16.67 درصد از کل درآمد ناخالص (در آمدی که هزینه ها از آن کسر نشده است). کارفرما موظف است این بلغ را از حق الزحمه پیمانکار کسر و به حساب بیمه واریز کند.
قوانین و مقررات قرارداد حسابداری شامل چه مواردی است؟
در مورد قرار حسابداری و قوانین و مقررات آن باید گفت که در قرارداد کار حسابداری، حسابداری به استخدام مجموعه درآمده و بر اساس قرارداد منعقد شده از حقوق و مزایای تعیین شده در قانون کار بهره‌مند میشود. اما در قرارداد پیمانکاری حسابداری که شرح وظایف متفاوت است، باید یک سری قوانین و مقررات در قرارداد حسابداری مورد توجه قرار بگیرد:
- شفاف و واضح بیان کردن وظایف طرفین قرارداد
- مشخص کردن زمانبندی تحویل پروژه و همچنین شیوه پرداخت هزینه‌ها
- مشخص کردن میزان حق‌الزحمه پیمانکار (حسابدار) بر اساس توافق طرفین
در مورد قرارداد پیمانکاری حسابداری باید به این نکته اشاره کرد که در این نوع قراردادها ساعت شروع و پایان کار و روزهای کارکرد مطرح نبوده و حسابدار به عنوان پیمانکار موظف است که مسئولیت تعیین شده را به صورت کامل در مدت زمان مقرر به کارفرما تحویل دهد. در صورتی که به هر دلیل حسابدار وظیفه تعیین شده را در مهلت مقرر انجام ندهد، ملزم به پرداخت خسارت به کارفرما خواهد بود.
چرا به قرارداد حسابداری نیاز داریم؟
در پاسخ به این سوال که چرا به قرارداد حسابداری نیاز داریم باید گفت که وجود یک سند به شکل مکتوب در زمان عقد قرارداد کاری، مفید و کمک کننده خواهد بود. در صورتی که به هر دلیل نیاز به پیگیری‌های قانونی و حل اختلاف وجود داشته باشد می‌توان از این قرارداد استفاده کرد. همچنین عقد قرارداد حسابداری می‌تواند احتمال سوء استفاده یا بروز جرایم مادی در مدت زمان قرارداد به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
اهمیت انعقاد قرارداد حسابداری
قراردادهای حسابداری که بین کارفرما و حسابدار تنظیم میشود اهمیت بسیار زیادی دارد و مزیت‌هایی نیز به همراه دارد. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- وظایفی که دو طرف در حین کار به عهده دارند مشخص میشود.
- قراردادی که منعقد میشود به عنوان یک سند مهم است که در صورت وجود هرگونه مشکل امکان پیگیری قانونی دارد.
- قرارداد کمک میکند تا هیچگونه ابهامی در انجام وظایف به وجود نیاید و وظایف و نوع قعالیت افراد برایشان شفاف باشد.
- در زمان به وجود آمدن اختلافات می‌توان از آن استفاده کرد و مواردی مثل شکایت از کارفرما را ثبت کرد.
وظایف حسابدار در قراردادهای حسابداری
از مهمترین وظایف حسابداران که در قرارداد حسابداری درج میشود عبارت است از:
- حسابرسی و حسابداری کلیه امور جاری حسابداری و تکالیف مالیاتی
- بایگانی صحیح اسناد و مدارک مالی وحسابداری
- تهیه دفاتر قانونی، دفتر کل و روزنامه
- تنظیم و ارسال صورت معاملات فصلی و اظهارنامه مالیاتی عملکرد
- عملکرد در موعد مقرر
- ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی
- محاسبه مالیات حقوق و ارسال لیست بیمه تامین اجتماعی کارمندان
- محاسبه حقوق و دستمزد کارمندان
- رعایت امانت داری و صداقت در انجام کار
نمونه قرارداد حسابداری
نمونه ای از متن قرارداد یک شرکت حسابداری به شرح زیر است:
نمونه متن قرارداد حسابداری به صورت پیمانکاری
نمونه متن قرارداد حسابداری
حق السعی در نمونه قرارداد کار حسابداری
منظور از حق السعی در واقع همان حقوقی است که کارفرما با توجه به قانون و توافقات صورت گرفته به حسابدار می‌پردازد. بر اساس قانون، حق السعی می‌تواند به صورت وجه نقد یا غیرنقد باشد. لازم به ذکر است که میزان حقوق و مالیات حقوق 1402 نیز مثل هر سال از جانب شورای عالی با در نظر گرفتن میزان تورم مشخص خواهد شد که عموماً نیز با تغییر افزایشی روبه‌رو است.
نکات مهم حین عقد قراردادهای حسابداری
قراردادهای حسابداری باید با در نظر گرفتن یکسری نکات منعقد شوند. توجه به این موضوع باعث میشود تا مشکلات پیش رو از میان برداشته شود. حتی مواردی مثل لایحه مالیاتی نیز ممکن است حین عقد قرارداد در نظر گرفته شود. مواردی که توصیه میشود در این میان به آنها توجه شود عبارتند از:
- پیش از انعقاد قرارداد باید در خصوص اعتبار و صداقت طرف مقابل اطمینان حاصل کرد.
- متن قرارداد باید به روز باشد و مطابق با آخرین نسخه از قوانین کار نوشته شده باشد
- متن قرارداد و بندهای اضافه شده به آن باید در شفاف‌ترین حالت ممکن باشند.
- هر یک از طرفین وظایف و مسئولیت‌هایی دارند که باید به صورت دقیق در متن قرارداد راجع به آنها ذکر شود.
- اطلاعات مربوط به طرفین قرارداد باید به طور واضح در قرارداد قید شود.
- مبلغ دستمزد، مزایا، ساعت کاری، تاریخ شروع قرارداد، تارییخ پایان، روش های فسخ قرارداد باید در قرارداد مشخص شود.
- تمامی ضمانت‌هایی که در این میان وجود دارند باید در قرارداد آورده شود.
کلام آخر
قراردادهای حسابداری به نوعی از قراردادها گفته میشود که بین کارفرما و حسابدار تنظیم میشود و به دو نوع قرارداد کار حسابداری و قرارداد پیمانکار حسابداری تقسیم میشود. در نوع اول حسابدار به صورت حضوری استخدام میشود اما در نوع دوم حسابدار به صورت پروژه ای و مقطعی استخدام میشود. هر یک از حسابداران وظایف و حقوقی دارند که باید به صورت شفاف راجع به آنها در متن قرارداد صحبت شود. تنظیم قرارداد کار از اهمیت ویژه ای برخوردار است مخصوصا قرارداد کار حسابداری که پیچیدگی های نسبتا بیشتری دارد. خدمات اداری و پرسنلی یکی از خدماتی است که شرکت حسابداری اَزتا ارائه میدهد. در صورتی کخه برای نوشتن متن قرارداد کار پرسنل ود نیاز به مشاوره دارید میتوانید با شماره 90004656 تماس حاصل فرمایید تا کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان باشند.
سوالات متداول:
1- چرا انعقاد قرارداد حسابداری اهمیت دارد؟
یکی از اصلی‌ترین دلایل اهمیت قرارداد حسابداری این است که وظایف حسابدار به صورت شفاف و واضح بیان شود. وجود این سند مکتوب باعث میشود که هیچ ابهامی در شرح وظایف و مسئولیت‌های طرفین وجود نداشته باشد و در صورت بروز مشکل یا اختلاف بتوان از آن برای پیگیری‌های قانونی یا حل اختلاف استفاده کرد.
2- چند نوع قرارداد حسابداری داریم؟
در مورد انواع قرارداد حسابداری باید گفت که دو نوع قرارداد وجود دارد؛ قرارداد کار حسابداری که در آن حسابدار به استخدام یک مجموعه درآمده و از مزایای قانون کار بهره‌مند میشود و قرارداد پیمانکاری حسابداری که در آن حسابدار به عنوان پیمانکار بوده و در برخی امور را در ازای دریافت حق‌الزحمه به صورت پروژه‌ای و مقطعی انجام میدهد.
بدون دیدگاه