در حسابداری، سود و زیان انباشته نقش مهمی در ارزیابی سلامت مالی یک شرکت دارد. این حساب که تحت عنوان‌های مختلفی مانند سرمایه انباشته یا سود ذخیره‌شده شناخته می‌شود، نشان‌دهنده وضعیت مالی شرکت پس از پرداخت سود سهام است. در این مقاله قصد داریم در مورد سود و زیان انباشته صحبت کنیم. با ازتا همراه باشید.
حساب سود و زیان انباشته چیست؟
سود و زیان انباشته، سود یا زیانی است که پس از محاسبه و تخصیص سود سهام باقی می‌ماند.این مفهوم با نام‌های مختلفی همچون سرمایه انباشته، سود ذخیره‌شده یا مازاد کسب‌شده شناخته می‌شود. اما همگی به یک معنا اشاره دارند و نشان‌دهنده میزان سود یا زیان یک پروژه یا شرکت پس از توزیع سود به سهامداران است.
حساب سود و زیان انباشته در تمامی شرکت‌ها، اعم از سهامی و غیرسهامی، به عنوان یکی از اقلام صورت‌های مالی محسوب می‌شود. این حساب دائمی است و سود و زیان سالانه یک کسب‌وکار را نشان می‌دهد. نکته مهم این است که ماهیت این حساب خنثی است و ممکن است در طی یا پایان دوره مالی بدهکار یا بستانکار باشد. همچنین این حساب با نام‌های دیگری مانند سرمایه انباشته، سود ذخیره‌شده یا مازاد کسب‌شده نیز شناخته می‌شود.
سود انباشته چیست؟
سود انباشته به سود خالصی اشاره دارد که پس از پرداخت سود سهام به سهامداران باقی می‌ماند. این مفهوم با اصطلاحاتی مانند درآمد نگهداری شده یا ذخیره درآمد نیز شناخته می‌شود. در صورتی که پس از توزیع سود سهام، مبلغی باقی بماند که امکان ذخیره‌سازی آن وجود داشته باشد، این مقدار به عنوان سود مازاد شناخته می‌شود. تصمیم‌گیری درباره استفاده از این سود مازاد ممکن است به عهده سهامداران باشد یا مدیریت کسب وکار آن را تعیین کند.
همچنین این سودها ممکن است از زمان آغاز فعالیت شرکت یا سازمان میان سهامداران توزیع نشوند و به عنوان پس‌انداز نگهداری شوند یا به منظور تقویت و گسترش فعالیت‌های سودآور شرکت به کار گرفته شوند.
با این وجود، اگر تصمیمات مدیریتی مورد تأیید سهامداران قرار نگیرد، آنها به عنوان مالکان اصلی شرکت می‌توانند از طریق اکثریت آرا این تصمیمات را به چالش بکشند. در صورتی که علاوه بر سود و زیان انباشته، سوالی درباره بهای تمام شده دارید، می‌توانید با مطالعه مقاله بهای تمام شده به اطلاعات جامع‌تری دست یابید.
تفاوت سود انباشته و اندوخته
سود اندوخته و سود انباشته تفاوت چندانی با هم ندارند. اصلی‌ترین اختلاف میان این دو نوع سود، مربوط به نحوه محاسبه آنها است. سود انباشته از محل هزینه‌های جاری شرکت محاسبه می‌شود، در حالی که سود اندوخته از محل کاهش زیان‌های انباشته سال‌های گذشته کسب‌وکار به دست می‌آید.
زیان انباشته چیست؟
این اصطلاح به زیان‌هایی اشاره دارد که شرکت در دوره‌های مالی گذشته تجربه کرده است. به این معنا که اگر این زیان‌ها منجر به مانده بدهکار شوند، شرکت با زیان انباشته مواجه می‌شود. زیان انباشته تأثیری کاهنده دارد و در نتیجه موجب کاهش حقوق سهامداران (سرمایه و سرمایه پرداخت‌شده) می‌شود. به عنوان مثال، اگر کسب‌وکاری تازه شروع به کار کرده باشد و در سه سال اول با ضرر مواجه شود، پس از این مدت، ترازنامه شرکت این زیان‌ها را نشان می‌دهد و آنها از سرمایه سهامداران کسر می‌گردد. اگر کسب وکار بدون سود فعالیت کند، ارزش حقوق صاحبان سهام در ترازنامه کاهش می‌یابد. با این حال، سودهای احتمالی آینده می‌توانند زیان انباشته را جبران کرده و ارزش حقوق صاحبان سهام را دوباره افزایش دهند.
نکته مهم این است که اگر میزان زیان انباشته به نصف سرمایه شرکت برسد، مدیران و مجمع عمومی موظف به تشکیل جلسه‌ای برای تصمیم‌گیری درباره انحلال یا ادامه فعالیت شرکت هستند. در صورتی که تصمیم بر ادامه فعالیت باشد، سرمایه شرکت به میزان سرمایه موجود کاهش می‌یابد.
تفاوت سود و زیان انباشته و سنواتی
سود و زیان جاری به نتایج حاصل از فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی در سال مالی فعلی اشاره دارد. در حالی که سود و زیان انباشته علاوه بر سود و زیان سال جاری، شامل مجموع نتایج مالی سال‌های گذشته، تعدیلات سنواتی و تجدید ارزیابی‌ها نیز می‌شود. به عبارت دیگر، سود و زیان انباشته نمایانگر عملکرد مالی کسب‌وکار از زمان تأسیس تاکنون است.
سود انباشته نسبت به ارزش بازار چیست؟
سود انباشته معمولاً در بازه‌های زمانی طولانی‌تر، چندین سال، محاسبه می‌شود. این سود برای مقایسه ارزش بازار سهام با سود خالص باقی‌مانده از فعالیت‌های کسب‌وکار به کار می‌رود.به همین دلیل، سود انباشته به عنوان یکی از عوامل اصلی در ارزیابی میزان موفقیت یک شرکت در بهره‌گیری از سودهای ذخیره‌شده شناخته می‌شود.
کاربرد حساب سود و زیان انباشته
سود انباشته در شرکت‌هایی که به دنبال رشد و توسعه هستند به عنوان یک منبع مالی مهم تلقی می‌شود. البته کاربردهای دیگری نیز برای این سود وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
- سود انباشته می‌تواند به عنوان سود سهام میان سهامداران توزیع شود.
- می‌توان از سود انباشته برای افزایش ظرفیت تولید، توسعه محصولات جدید یا ایجاد فرصت‌های شغلی تازه استفاده کرد.
- نوسازی و نگهداری تجهیزات شرکت
- ایجاد مشاغل جدید از طریق راه‌اندازی خطوط تولید هم‌زمان
- این سود همچنین می‌تواند برای تسویه بدهی‌ها و پرداخت وام‌های شرکت به کار گرفته شود.
- خرید سهام بیشتر نیز یکی دیگر از موارد استفاده از سود انباشته است.
در نهایت، تصمیم‌گیری در مورد چگونگی استفاده از سود انباشته به عهده مدیریت شرکت است. به عبارت دیگر، مدیریت شرکت تصمیم‌گیرنده اصلی درباره نگهداری یا توزیع سود در بین سهامداران خواهد بود.
جایگاه حساب سود و زیان انباشته در صورت‌های مالی
حساب سود و زیان انباشته یکی از مهم‌ترین اجزای گزارش‌های مالی است که به ردیابی دقیق سودهای نگه‌داشته شده شرکت کمک می‌کند. هرچند این حساب جزو صورت‌های مالی اصلی نیست، اما نقش مهمی در نمایش تغییرات حقوق صاحبان سهام دارد. حساب سود و زیان انباشته شامل سودهایی است که به سهامداران توزیع نشده و به‌منظور رشد کسب‌وکار حفظ شده‌اند.
این حساب به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا سرمایه‌گذاری‌های خارجی بیشتری جذب کنند و از منابع داخلی برای توسعه فعالیت‌ها استفاده کنند. تغییرات سرمایه، اعم از افزایش یا کاهش، به‌طور دقیق در این حساب ثبت و در یادداشت‌های مالی شفاف‌سازی می‌شود. همچنین، این حساب بر اساس استانداردهای حسابداری معتبر تهیه می‌شود و تحت نظارت دقیق قرار دارد تا اطمینان از صحت و دقت آن حاصل شود.
مالیات سود و زیان انباشته
مالیات یکی از الزامات قانونی است که تمامی کسب‌وکارها موظف به پرداخت آن هستند. محاسبه مالیات بر عهده سازمان امور مالیاتی قرار دارد و تفاوتی نمی‌کند که سود و زیان انباشته مربوط به اشخاص حقیقی یا حقوقی باشد. توجه داشته باشید که سود و زیان انباشته می‌تواند تأثیر مستقیمی بر میزان مالیات شرکت شما داشته باشد. فرآیند بررسی به این صورت است که سازمان با تحلیل دفاتر و گزارش‌های مالی، مقدار مالیات قابل پرداخت را تعیین می‌کند.
مالیات سال جاری به‌طور مستقیم تحت تأثیر زیان‌های سنواتی قرار دارد. در این روند، زیان انباشته پس از ارزیابی توسط ممیز مالیاتی، از سود سالانه کسر شده و در برگ تشخیص دارایی درج می‌شود. استفاده از بهترین نرم افزار حسابداری می‌تواند در محاسبه مالیات سود و زیان انباشته کمک شایانی بکند.
فرق تعدیلات سنواتی با سود و زیان انباشته
حساب تعدیلات سنواتی، زیرمجموعه‌ای از حساب سود و زیان انباشته است و به‌عنوان جزئی از این حساب بزرگ‌تر عمل می‌کند. تغییرات مربوط به سود و زیان از سنوات گذشته که در سال جاری به ثبت می‌رسد، تحت عنوان تعدیلات سنواتی ثبت می‌شود. در حالی که حساب سود و زیان انباشته، علاوه بر تعدیلات سنواتی، شامل سایر موارد مربوط به تخصیص سود نیز می‌شود.
تعدیلات سنواتی برای اصلاح مانده حساب‌ها از دوره‌های قبل استفاده می‌شود، در حالی که حساب سود و زیان انباشته به‌منظور ثبت و تخصیص سود در نظر گرفته شده است. به‌طور خاص، مانده حساب تعدیلات سنواتی در پایان دوره مالی به دوره‌های بعدی منتقل نمی‌شود، در حالی که مانده حساب سود و زیان انباشته به‌عنوان یک حساب دائمی، به دوره‌های مالی آینده انتقال می‌یابد. برای اطلاعات بیشتر در مورد حسابهای دائمی می‌توانید مقاله حسابهای دائمی و موقت را مطالعه کنید.
نحوه محاسبه سود و زیان انباشته
با توجه به اهمیت بالای حساب سود و زیان انباشته، دقت در محاسبه آن بسیار ضروری است. مهم است که برای محاسبه این حساب از یک فرمول استاندارد استفاده کنید، صرف‌نظر از اینکه نتیجه مثبت یا منفی، افزایشی یا کاهشی باشد. فرمول محاسبه سود انباشته به صورت زیر است.
سود انباشته = سود انباشته ابتدایی دوره + خالص سود و زیان – سود سهام نقدی – سود سهم
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، این حساب به‌طور ذاتی خنثی است و ممکن است بستانکار یا بدهکار باشد. به این نکته توجه داشته باشید که سود و زیان انباشته همیشه مثبت نیست. در برخی دوره‌های مالی، زیان‌های خالص ممکن است بیشتر از سود انباشته آن دوره باشد. همچنین، اگر توزیع سود سهام بیش از حد بر تراز سود و زیان تأثیر بگذارد، احتمالاً حساب سود و زیان انباشته به حالت منفی در خواهد آمد.
نحوه ثبت حساب سود و زیان
برای ثبت حساب سود و زیان انباشته، ابتدا باید بدهی‌ها و دارایی‌های شرکت را محاسبه کنید. به این صورت که مجموع بدهی‌های شرکت از کل دارایی‌های آن کسر می‌شود تا حقوق صاحبان سهام مشخص گردد. این حقوق نشان‌دهنده مالکیت خالص سهامداران در شرکت است.
پس از آن، در ترازنامه، بخش مربوط به سهام عادی شناسایی می‌شود. برای محاسبه سود انباشته، باید سهام عادی را از حقوق صاحبان سهام کم کنید. اگر حقوق صاحبان سهام تنها شامل دو بخش سهام عادی و سود انباشته باشد، تفاوت حاصل، همان سود انباشته خواهد بود.
سود انباشته به‌عنوان سرمایه‌ای که شرکت از طریق فعالیت‌های سودآور خود به دست آورده و آن را در طول سال‌ها حفظ کرده، در سمت دارایی ترازنامه ثبت می‌شود. این حساب به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا سرمایه داخلی برای توسعه و رشد آینده را حفظ کرده و از منابع موجود برای سرمایه‌گذاری مجدد استفاده کنند. اگر سود انباشته به‌طور مستقیم در ترازنامه ذکر نشده باشد، با استفاده از فرمول‌های مربوطه و مقایسه ارقام دارایی و بدهی می‌توان به آن دست یافت. این فرآیند ثبت به‌صورت دوره‌ای و در پایان هر سال مالی انجام می‌شود.
نحوه بستن حساب سود و زیان انباشته
بستن حساب‌ها در حسابداری به معنای صفر کردن کلیه حسابهای درآمد و هزینه برای پایان دوره مالی است. این حساب‌ها شامل فعالیت‌های سود و زیان سال جاری می‌شوند. در پایان هر سال مالی، مانده این حساب‌ها به ترازنامه منتقل می‌شود. در عمل، حسابداران یک ثبت معکوس برای مانده انباشته هر حساب درآمد و هزینه انجام می‌دهند.
پس از بسته شدن دفاتر مالی یک سال، امکان ثبت هیچ ورودی جدید برای آن دوره وجود ندارد؛ بنابراین لازم است که تمامی صورت‌های مالی سود و زیان را تهیه و تسویه حساب بانکی را تکمیل کنید.
همچنین، اگر نیاز بود، باید هرگونه تعدیلات پایان سال برای سود انباشته انجام شود. توصیه می‌شود که کلیه رویه‌های حسابداری خود را با کمک حسابدار رسمی (CPA) مرور کنید. تمام حسابهای درآمد و هزینه باید در نهایت به حساب سود انباشته بسته شوند.
زیان انباشته در اظهارنامه مالیاتی
هنگام تکمیل اظهارنامه عملکرد، جدولی به نام استهلاک زیان سنواتی وجود دارد که برای ثبت زیان انباشته مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این جدول حساب سود و زیان وارد می‌شود و این اطلاعات مستقیماً در محاسبه مالیات سال مالی تأثیرگذار است.
تأثیر سود و زیان انباشته در مالیات
نکته مهم این است که بین میزان مالیات سال مالی و زیان سنواتی ارتباطی مستقیم وجود دارد. به همین دلیل، زیان انباشته پس از تأیید ممیز مالیاتی، از سود سال جاری یا سال‌های آینده کسر شده و در برگ تشخیص دارایی درج می‌شود.
نکات حساب سود و زیان انباشته
هنگام محاسبه سود انباشته، ممکن است سوالاتی مطرح شود.
چه زمانی باید سود انباشته به‌روزرسانی شود؟
سود انباشته باید در پایان هر سال مالی به‌روزرسانی شود. با توجه به تغییرات در درآمد، سود سهام و سایر پارامترها در طول زمان، طبیعی است که میزان سود انباشته نیز تغییر کند. بنابراین، برای دقت در ارزیابی مالی، باید سود انباشته هر سال به‌طور مستقل محاسبه شود.
تفاوت میان سود انباشته و درآمد چیست؟
سود انباشته و درآمد هر دو برای تحلیل وضعیت مالی کسب‌وکار استفاده می‌شوند، اما معانی متفاوتی دارند. درآمد انباشته به مبلغی اطلاق می‌شود که کسب‌وکار در یک دوره مالی کسب کرده است، پیش از کسر هزینه‌های عملیاتی و عمومی. در مقابل، سود انباشته مبلغی است که پس از کسر تمام هزینه‌ها در حساب باقی‌مانده و برای مقاصد دیگری مانند پس‌انداز یا سرمایه‌گذاری مجدد استفاده می‌شود.
آیا سود انباشته در حقوق سهامداران است؟
بله، سود انباشته به‌عنوان بخشی از حقوق صاحبان سهام در ترازنامه ثبت می‌شود. با این حال، سود انباشته به‌تنهایی یک نوع دارایی نیست، بلکه بیشتر به‌عنوان منبعی برای سرمایه‌گذاری‌های آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلام پایانی
سود و زیان انباشته به‌عنوان بخشی از حقوق صاحبان سهام در ترازنامه ثبت می‌شود و می‌تواند به رشد و توسعه شرکت کمک کند. با بهره‌گیری از بهترین نرم‌افزار حسابداری و همکاری با یک شرکت حسابرسی حرفه‌ای، مدیریت و محاسبه دقیق این حساب امکان‌پذیر است. این اقدامات می‌تواند به بهبود تصمیم‌گیری مالی و عملکرد کلی شرکت کمک کند.
بدون دیدگاه