احتمالاً حسابداری حقوق و دستمزد به گوشتان رسیده است؛ همانطور که از استمش پیداست، این نوع حسابداری به حقوق و دستمزد مربوط میشود یعنی کاملاً برروی حقوق پرسنل و مسائل مربوط به آن، تمرکز دارد. در این مطلب قصد داریم تا یک شِمای کلی از حسابداری حقوق و دستمزد به شما بگوییم؛ بنابراین تا آخر مقاله با ما همراه باشید.
حسابداری حقوق و دستمزد چیست ؟
در واقع حقوق و دستمزد، به میزان مبلغ پرداختی که شرکت حسابداری یا واحد حسابداری هر مجموعه به پرسنل شرکت برای توسعه یا هدف خاصی و یا در ازای انجام کار، می گویند. حسابداری حقوق و دستمزد، به ثبت اسناد این منظور، مربوط میشود. حقوق و دستمزد، درست مثل هزینه های آب و برق، جزء هزینه های اصلی هر واحد اقتصادی به شمار می آید؛ این هزینه از درآمد ناخالص کسر میشود و در نتیجه موجب کاهش درآمد مشمول مالیات میشود.
وظیفه واحد حسابداری برای حقوق و دستمزد، این است که کلیه ساعت کارکنان را کنترل و ثبت کند و در پایان پروژه یا ماه، فیش حقوقی را به پرسنل صادر کند. در کل حقوق و دستمزد پرسنل به سه دسته کلی تقسیم میشود:
- بر مبنای میزان زمان : در این صورت حقوق کارکنان تنها بر اساس میزان زمان کار کردن آنان است.
- بر مبنای پروژه یا کار انجام شده : در این حالت زمانی کار خاصی یا پروژه به اتمام رسید، حقوق پرداختی صادر و ثبت میشود؛ مثل انجام پروژه های معماری و ساختمانی
- بر مبنای طرح تشویقی : هدف اصلی این طرح برای انگیزه دادن به کارکنان و پرسنل است که به میزانی که در کار خود، بازدهی بیشتری برای واحد اقتصادی داشته باشند، کارفرما یا شرکت هم یک طرح تشویقی مثل حقوق بلاعوض، به ایشان اعطا میکند.
چگونه حسابداری حقوق و دستمزد انجام دهیم ؟
در حسابداری حقوق و دستمزد، در قدم اول باید اشخاص و مشخصات کامل آنان، شعب بیمه تامین اجتماعی و اداره دارایی را در سیستم ثبت کرده و سپس میتوانیم برای آنان سند ثبت کنیم. در قدم دوم باید معیارهای حقوق و دستمزد کاملاً مشخص شود و بعد از آن عملیات محاسبه حقوق با استفاده از فرمول های معیار های مذکور، انجام میگیرد. در قدم آخر هم میتواینم گزارش گیری و تهیه لیست های فیش حقوقی را انجام دهیم و با استفاده از نرم افزار های حسابداری، حقوق و دستمزد را ثبت کنیم.
اطلاعاتی که برای حسابداری حقوق و دستمزد باید همیشه بدانید
حداقل دستمزد روزانه مبنای وصول حقبیمه بیمهشدگان مشمول قوانین کار و تامین اجتماعی (به استثنای مشاغل و فعالیتهای دارای دستمزد مقطوع) سال ۱۴۰۱ به بعد مبلغ 1.390.000 ریال است. بنابراین با افزایش 57.4 درصدی حداقل دستمزد در سال ۱۴۰۱ ، حقوق یک کارگر حداقلی بگیر با یک فرزند ماهیانه 63.077.250 ریال است.
حداقل مزد روزانه: 1.390.000 ریال
حداقل دستمزد ماهانه (۳۰ روزه): 41.797.500 ریال
کمک هزینه اقلام مصرفی بن خانوار: 8.500.000 ریال
کمک هزینه مسکن: 5.500.000 ریال
حق اولاد (به ازای هر فرزند): 4.179.750 ریال
پایه سنوات ( به شرط داشتن یک سال سابقه کار) روزانه: 2.100.000 ریال
فرمول هایی که برای حسابداری حقوق و دستمزد بدانید
فرمول محاسبه مزد هر ساعت کار: مزد روزانه / ۷.۳۳ (هفت و سی و سه صدم)
فرمول محاسبه اضافه کاری قانون کار: مزد ساعتی × ۱.۴ (یک و چهاردهم) × ساعات اضافه کار
فرمول محاسبه جمعه کاری قانون کار: مزد ساعتی ضربدر ۰.۴ ( چهاردهم) × ساعات جمعه کاری
فرمول محاسبه شب کاری قانون کار: مزد ساعتی × ۰.۳۵ (سی و پنج صدم) × ساعات شب کاری
فرمول محاسبه حق اولاد به ازای هر فرزند = ۳ × حداقل حقوق روزانه
حق اولاد به کسانی تعلق میگیرد که از سابقه بیمه آنها ۷۲۰ روز گذشته باشد.
فرمول محاسبه سنوات سالانه: سابقه کار به سال × حقوق ماهیانه
فرمول محاسبه سنوات ماهانه: سابقه کار به ماه × ۲.۵ (دو و نیم) × مزد روزانه کارگر
فرمول محاسبه عیدی و پاداش سالانه: سابقه کار به سال × دوبرابر آخرین حقوق ماهانه (مشروط به اینکه از سه برابر حداقل حقوق همان سال بیشتر نباشد .) اگر بیشتر نبود = دو برابر پایه حقوق اگر بیشتر بود = روزهای کارکرد × ۳۶۵ / ۳ × حداقل پایه حقوق
فرمول محاسبه سنوات ماهانه: سابقه کار به ماه × ۵ × آخرین مزد روزانه کارگر فرمول محاسبه کسر کار ماه: کسر کار× (2×220/حقوق پایه در حکم)
چگونه سند حقوق و دستمزد را ثبت کنیم؟
ثبت حقوق و دستمزد از اصلی ترین و پر تکرار ترین ثبت های هر واحد اقتصادی به شمار میآید که در پایان هر ماه به عنوان آخرین سند ها در سیستم حسابداری ثبت میشود. ماهیت این سند عبارت اند از : بخش بدهکار آن مربوط به هزینه پرسنل یا کارکنان و بخش بستانکار آن مربوط به کارکنان سازمان بیمه و مالیات میشود.
ثبت بدهکار سند حقوق و دستمزد
حسابدار در ابتدای کار، با شناخت کامل شرکت یا واحد اقتصادی، بر اساس ساختاری که آن دارد، باید یک سری از معیار ها که در سرفصل کل هزینه حقوق و دستمزد موجود هست را اتخاذ کند؛ این معیار ها میتوانید حق مسکن، اضافه کاری، حق اولاد و … باشد. شاید در جریان باشید که یک بخش دیگر هزینه حقوق، مربوط به بیمه سهم کارفرما و بیمه بیکاری میشود که دارای 23 درصد از حقوق مشمول بیمه است. بنابراین در ثبت بدهکار این اقلام را داریم:
- هزینه حقوق کارکرد
- بن کارگری
- حق اولاد
- حق مسکن
- اضافه کاری
- 23 درصد بیمه سهم کارفرما
- و غیره
ثبت بستانکار سند حقوق و دستمزد
همان طور که گفته شد، در بخش بستانکار حقوق و دستمزد، جاری کارکنان و سایر بستانکاران ( بستانکاران غیر تجاری ) قرار میگیرد. در زمان زدن ثبت، جاری کارکنان را باید به مبلغ حقوق قابل پرداخت در بخش بستانکار، ثبت شود؛ اگر طرف بستانکار غیر تجاری دارید، برای مالیات حقوق و دستمزد به مبلغ کسورات و برای سازمان تامین اجتماعی به جمع مبالغ 7 درصدی سهم بیمه شده، 20درصد بیمه سهم کارفرما و 3درصد بیمه بیکاری در بخش بستانکار ثبت میشود.
در کل به این صورت ثبت زده میشود :
تعریف اصطلاحات مربوط به فیش حقوقی
حقوق و دستمزد دارای سه بخش میباشد :
- حقوق پایه : میزان حقوقی است که در انعقاد قرارداد برای کارکنان در نظر گرفته میشود.
- مزایا : شامل مواردی است که باعث افزایش حقوق کارکنان به صورت ماهانه یا سالانه میشود؛ این مزایا دو نوع است :
1. مزایای مستمر : مزایایی است که به طور ماهانه به حقوق پرسنل شرکت اضافه میشود مثل حق مسکن، حق اولاد و …
2. مزایای غیر مستمر : شامل مزایایی است که در گاهی اوقات و در شرایط خاص به حقوق پرسنل اضافه میشود مثل اضافه کاری
- کسورات : زمانی است که تحت شرایط خاصی کارفرما با توافق کارمند خود، تصمیم به کسر از حقوق کارکنان خود میشود؛ عواملی که باعث این کسورات میشود عبارت اند از : حق بیمه سهم کارگر، مالیات حقوق کارگر، مساعده، وام و … .
اضافه کاری
این مفهوم همانطور که از نامش پیداست، یعنی یک کارمند یا کارگر بیش از ساعات کاری خود، مشغول به کار شود.
حق اولاد
کارفرما باید علاوه پرداخت حقوق و دستمزد کارگر، در صورت داشتن فرزند، باید حق اولاد هم به او پرداخت کند. یک نکته مهمی وجود دارد این است که سابقه بیمه مورد نیاز یک فرد برای دریافت حق اولاد 2 سال میباشد و سن فرزندان بیمه شده بایستی از 18 سال کمتر باشد یا اینکه فرزندان مُحصل باشند.
حق مسکن و حق خواروبار:
کارفرما باید علاوه بر درآمد، حق مسکن و حق خواروبار برای کارگر را پرداخت کند. این مبلغ هر سال توسط شورای عالی کار اعلام میشود. دو نکته در مورد حق مسکن و حق خواروبار وجود دارد:
نکته اول : حق مسکن و حق خواروبار جزء مزایا میباشد بنابراین باعث افزایش حقوق و دستمزد میگردد.
نکته دوم : اگر کارگر یا کارمندی در طول یک ماه، کمتر از یک ماه کارکرد داشته باشد، مزایای رفاهی وی نسبت به روزهایی که کار کرده است، محاسبه میشود.
عیدی و پاداش
تمام کارفرمایان، موظفند که برای کارکنانی که در طول یک سال کامل کار کردند، در اول سال جدید، مطابق حقوق دو ماه کارکنان خود، عیدی بدهند. اما عیدی کارکنانی که کمتر از یک سال است که کار کردهاند، باید به نسبت مدت زمانی که کار کردهاند، عیدی به آنان داده شود.
حق جذب:
به مبلغی میگویند که به منظور جذب نیروهای متخصص بوده یا برای جذب متخصص در مناطق محروم، استفاده میشود. حق جذب هم، مثل حق مسکن و حق اولاد، جزء مزایا محسوب میشود و موجب افزایش حقوق و دستمزد میشود.
پایه سنوات:
این اصطلاح در واحد های اقتصادی استفاده میشود که دارای طرح طبقه بندی مشاغل هستند و پایه سنوات به حقوق و دستمزد ماهانه ایشان، اضافه میگردد. پایه سنوات هم جزء مزایا محسوب میشود.
مساعده حقوق :
زمانی که کارمند بر حسب نیاز خود، درخواست حقوق قبل از موعد پرداخت، کند و کارفرما هم با این درخواست موافقت کند، مساعده حقوق میگویند. قابل توجه است که در صورت پرداخت مساعده به کارکنان، در پایان همان ماه از حقوق ایشان کسر میشود. مساعده جزء کسورات است و باعث کاهش حقوق و دستمزد میشود.
مالیات حقوق و دستمزد :
شاید زمانی که فیش حقوقی شما یا نزدیکان را دیده باشید که در آن مالیات بر حقوق هم ذکر شده و به همین ترتیب درصدی از کل حقوق را کم کرده است. این میزان مالیات بر حقوق را کارفرما موظف است جمع آوری کرده و سپس به وزارت اقتصاد و دارایی تحت عنوان مالیات بر حقوق پرداخت نماید. مالیات جزء کسورات میباشد و موجب کاهش حقوق و دستمزد میگردد.
مرخصی و انواع آن :
- مرخصی استحقاقی که دو نوع است:
- مرخصی ساعتی : به مرخصی که به صورت زمان محدودی در شیفت کاری گرفته میشود
- مرخصی ازدواج یا فوت: در صورت کارکنان ازدواج یا یکی از نزدیکان ایشان مثل والدین، همسر و فرزند، فوت کنند، میتوانند با احتساب حقوق، از 3 روز مرخصی استفاده کنند.
2. مرخصی استعلاجی نوعی از مرخصی است که کارکنان در زمان بیماری میتوانند استفاده کنند که بر اساس قانون هیچگونه محدودیتی برای دریافت مرخصی استحقاقی وجود ندارد اما پرداخت حقوق در زمان استعلاجی فقط بر عهده سازمان تامین اجتماعی است مگر در شرایط خاصی کارفرما خود با اختیارش به کارکنان حقوق پرداخت کند.
3. مرخصی بدون حقوق این نوع مرخصی، به صورتی است که کارکنان میتوانند به مدت دو سال از مرخصی استفاده کنند، معمولاً از این نوع مرخصی برای ادامه تحصیل استفاده میشود.
نتیجه گیری کلی
به طور کلی همانطور که مفاصلاً در این مقاله توضیح داده شد، حسابداری حقوق و دستمزد جزء پر تکرار ترین و ضروری ترین سند ها در حسابداری است. قابل توجه است که هر شرکت حسابداری نیازمند حسابداری حقوق و دستمزد است، بنابراین این موضوع از این نظر حائز اهمیت است؛
اگر به دنبال حسابداری حقوق و دستمزد شرکت خود هستید، میتوانید فرآیند ثبت اسناد خود را به مجموعه ازتا بسپارید و خیال خود را از انجام صحیح آن راحت کنید؛ بنابراین برای ارتباط با ما تماس بگیرید. اما اگر اگر حسابدار هستید، همانطور که متوجه اهمیت یادگیری موضوع حسابداری حقوق و دستمزد شدید، ما در مجموعه ازتا یک دوره آموزش حسابداری برگزار میکنیم که میتوانید از صفحه دیدن کنید و در دوره ثبت نام کنید.
بدون دیدگاه