ارز دیجیتال یک نوع پول مجازی است که از پروسه رمزنگاری برای امنیت بیشتر استفاده می‌کند و به صورت مجازی و در شبکه‌ها خرید و فروش میشوند و به لحاظ فیزیکی وجود ندارند. ارزهای دیجیتال بسیار زیادی وجود دارند که به روش غیرمتمرکز تولید میشوند. در این روش، سازمانی وجود ندارد که مسئولیتی در قبال قانون‌گذاری، تعیین مقررات و حتی نحوه عرضه را عهده دار باشد.
با توجه به عدم وجود قوانین و مقررات خاصی برای معاملات ارزهای دیجیتال در ایران، انجام این نوع معاملات ممکن است به مسائل قانونی منجر شود. بنابراین، برای اطمینان از قانونی بودن وضعیت خود، بهتر است از مشاوره متخصصان حوزه مالیاتی و حسابداری استفاده کنید.
در حسابداری ارزهای دیجیتال نیز باید با توجه به موازین حسابداری معتبر و قوانین مالیاتی مربوطه، ثبت و گزارش صحیح این معاملات انجام شود. این مسئله برای بسیاری از افراد مهم است تا از مشکلات قانونی جلوگیری کنند و به صورت قانونی و مسئولانه اقدام کنند. علاوه بر این موضوع، افزایش آگاهی فرد نسبت به حسابداری ارزهای دیجیتال تاثیر زیادی در اقدامات اصولی و صحیح در این زمینه دارد. به همین دلیل در این مقاله هر آنچه لازم است در رابطه با حسابداری ارزهای دیجیتال بدانید، مورد بررسی قرار گرفته است. با ازتا همراه باشید.
ارز دیجیتال چیست؟
ارز یا Currency به هر مدل پول اعم از سکه و اسکناس گفته میشود که با استفاده از آن می‌توان معاملات مختلف انجام داد. ارز دیجیتال نیز در واقع چنین چیزی است با این تفاوت که با استفاده از پروسه رمزنگاری امنیت آن را بالا می‌برند، به شکلی که نمی‌توان آن را در آن واحد به چند نفر فروخت. ارزهای دیجیتال بسیار زیادی وجود دارند که به روش غیرمتمرکز تولید میشوند. در این روش، سازمانی وجود ندارد که مسئولیتی در قبال قانون گذاری، تعیین مقررات و حتی نحوه عرضه را عهده دار باشد.
برخلاف تصور عموم که از نحوه ذخیره سازی ارز دارند، ارز دیجیتال در یک جای معین ذخیره نمی‌شود. ذخیره‌سازی آنها روی شبکه ای از کامپیوترهاست که در نقاط مختلف دنیا قرار دارند. در یک کلام می‌توان گفت که ذخیره سازی ارزهای دیجیتال به صورت مجازی است.
تفاوت ارز دیجیتال با ارز فیزیکی
ارزهای دیجیتال به صورت مجازی و در شبکه‌ها خرید و فروش میشوند و به لحاظ فیزیکی وجود ندارند. این در حالیست که ارز رایج هر کشوری یک خزانه داشته و به صورت فیزیکی نیز وجود دارد. ارز دیجیتال هیچ پشتوانه خارجی ندارد اما ارزهای ملی اینگونه نیستند و با استفاده از خزانه‌ها و حمایتی که دولت در این میان دارد، پشتوانه دارند. در واقع به نحوی این خزانه‌ها باعث اعتبار بخشیدن به ارزها میشوند. از دیگر تفاوت‌های میان ارز دیجیتال و ارز ملی در این است که ارزهای دیجیتال هیچ قانون و سیاست گذاری خاصی ندارند و سازمانی نیز برای رسیدگی به آنها نیست. در مقابل، ارزهای ملی سیاست گذاری خاص خود را دارند که این موضوع توسط بانک مرکزی هر کشور صورت می‌گیرد.
آخرین تفاوتی که می‌توان برای این دو عنوان کرد این است که ارزهای ملی برای نقل و انتقال حین معامله به یک واسطه ای نیاز ندارند که این واسطه در واقع همان بانک‌ها هستند. در خصوص رمز ارزها چنین نیست و هیچ واسطه ای وجود ندارد.
نحوه محاسبه مالیات ارزهای دیجیتال چگونه است؟
همانطور که سایر مشاغل موظف به پرداخت مالیات هستند، کسانی که به معامله ارز دیجیتال مشغول هستند نیز باید مالیات پرداخت کنند. در حسابداری ارزهای دیجیتال برای اینکه بتوان مالیات متناسب با آن را محاسبه کرد آن را به عنوان یک واحد تولیدی صنعتی در نظر می‌گیرند.
اشخاصی که به معامله انواع ارز فیزیکی و دیجیتال میپردازند و دارای مجوز نیستند یا صرافی ندارند نیز موظف به پرداخت مالیات هستند. میزان سود ناشی از فعالیت این افراد در صورتی که اطلاعات خرید و فروش آن ها موجود باشد برابر است با 55% مابه التفاوت خرید و فروش و در صورتی که اطلاعات خرید دو فروش موجود نباشد، برابر است با 1% مبلغ فروش. مبلغ سود هر مقدار باشد، 25% مالیات بر درآمد به آن ها تعلق خواهد گرفت.
حسابداری صنعتی که مربوط به واحدهای تولیدی است با توجه به ماده 131 قانون مالیات مستقیم محاسبه میشود و برای پرداخت آن نیز می‌توان به صورت آنلاین به سامانه اداره امور مالیاتی کشور مراجعه کرد. در واقع مالیات و حسابداری اشخاصی که بدون مجوز فعالیت اقدام به خرید و فروش رمز ارز میکنند، شبیه به مالیات فریلسنرهاست که در دسته مالیات‌های مستقیم قرار دارد و شامل گروه بندی‌های مختلف (گروه اول تا سوم) است.
نحوه محاسبه مالیات صرافی ها (خرید و فروش ارز)
اینتا کد صرافی ها و اشخاص دارای مجوز خرید و فروش ارزهای دیجیتال در صورت داشتن اطلاعات خرید و فروش 55% مابه التفاوت خرید و فروش در غیر این صورت، 5 درصد مبلغ فروش به عنوان سود این مشاغل محسوب میشود و موظفند 25% را به عنوان مالیات بر درآمد پرداخت کنند.
مالیات استخراج بیت کوین
یکی دیگر از مشاغل مربوط به رمز ارز ها، مراکز استخراج رمز ارز ها است. طبق بند 6 مصوبه هیئت وزیران درباره مالیات مراکز استخراج رمز ارز، این مراکز جزو کسب و کارهای تولیدی صنعتی شناختی میشوند و مشمول پرداخت مالیات و تکالیف مالیاتی هستند. در ادامه مصوبه هیئت وزیران درباره مالیات مراکز استخراج رمز ارز مشاهده میکنید.
حسابداری ارزهای دیجیتال
تا به حال برای حسابداری ارزهای دیجیتال از جانب موسسه حسابداری استانداردهای آمریکا و حتی کمیتهای که مربوط به گردآوری و تدوین استانداردهای حسابداری در ایران است هیچ قانون خاصی که به صورت استاندارد از آن یاد شود، تعیین نشده است.
البته این بدان معنا نیست که چون جزو نقدینگی محسوب نمی‌شود، پس در دفاتر مالیاتی هیچ نام و نشانی از آن وجود ندارد. زمانی که یک شرکت بخشی از دارایی خود را صرف خرید ارز دیجیتال می‌کند چون باید تمامی هزینه‌ها در دفاتر مالیاتی با شرح مشخصی نوشته شود، آن را به صورت نامشهود یادداشت میکنند. به طور مثال نحوه ثبت آن در دفاتر مالیاتی بدین صورت خواهد بود.
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| دارایی‌های نامشهود- دوج کوین | 5/000/000/000 | 5/000/000/000 |
البته در صورتی که این میزان از سرمایه در خرید و فروش ارزهای دیجیتال به سود برسد یا دچار زیان شود اطلاعات جدول نیز تغییر می‌کند.
نحوه ثبت سند سود رمز ارزها
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| بانک | 6/000/000/000 | – |
| دارایی‌های نامشهود- دوج کوین | – | 5/000/000/000 |
| سود و زیان- دوج کوین | – | 1/000/000/000 |
نحوه ثبت سند زیان رمز ارزها
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| بانک | 4/000/000/000 | – |
| سود و زیان- دوج کوین | 1/000/000/000 | – |
| دارایی‌های نامشهود- دوج کوین | – | 5/000/000/000 |
نحوه ثبت سند انتقال
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| اتریوم | 4/000/000/000 | |
| موجودی نقد و بانک | 4/000/000/000 |
ثبت حسابداری ارز دیجیتال
ثبت حسابداری ارز دیجیتالبرای اینکه بتوان حساب‌ها را مورد بررسی قرار داد و در نهایت مالیات مطابق با آنها را مشخص کرد، از اسناد موجود که خریدار و فروشنده آن معامله مشخص هستند، استفاده میشود. اما این موضوع برای حسابداری رمز ارزها متفاوت است، از این نظر که خریدار و فروشنده آن مشخص نیستند و هیچ سندی نیز در این میان نیست. جالب است بدانید بسیاری از افراد برای فرار مالیاتی از چنین معاملاتی استفاده میکنند. لازم به ذکر است که آن را به عنوان معاملات غیر قانونی در ایران می‌شناسند.
البته برای اینکه این کار وجهه قانونی پیدا کند میتوانید پس از شناسایی ارز دیجیتال مد نظرتان، آن را در دفاتر مالیاتی خود به ثبت برسانید تا بتوانید روش منصفانه را در پیش بگیرید. به بیان دیگر اینکه ارزش آن را در زمان خرید به صورت صحیح به ثبت برسانید.
آیا معاملات ارزهای دیجیتال در ایران قانونی است؟
پاسخ این سوال کمی مبهم است از این نظر که خرید، فروش و نگهداری هر یک از ارزهای دیجیتال جرم نیست اما برای حوزه‌های وسیع‌تر برای معامله با چنین ارزهایی نیاز است که از سمت مراجع ذی صلاح مجوز صادر شود. در ایران برای حوزه‌هایی که خرید و فروش ارزهای دیجیتال انجام می‌دهند و یا حتی سرمایه گذاری در آنها صورت می‌گیرد هیچ قانون خاصی وجود ندارد. البته توجه داشته باشید که این بدان معنا نیست که معاملات در این باره حتماً غیر قانونی هستند.
بر اساس ماده 2 قانون مجازات‌های اسلامی هر رفتاری که انجام دادن یا ندادن آن مجازاتی داشته باشد جرم به حساب می‌آید. از آنجایی که برای معامله و سرمایه گذاری رمز ارزها هیچ قانونی وجود ندارد پس می‌توان گفت که جرم محسوب نمی‌شود. برای اینکه متضرر نشوید یا مشکلات قانونی برای شما به وجود نیاید بهتر است از مراجع ذی صلاح در این خصوص سوال کنید.
چگونه از معافیت‌های مالیاتی ارزهای دیجیتال بهره مند شوید؟
به طور کلی مالیات‌ها در ایران به دو روش مستقیم و غیر مستقیم پرداخت میشوند که هر یک قوانین خاص خود را دارند. از آن جایی که حسابداری رمز ارزها در ایران جزو مالیات‌های مستقیم است پس باید با توجه به این موضوع میزان مالیات آن را محاسبه کرد.
طبق ماده 101 و 131 قانون مالیات های مستقیم، معافیت مالیاتی درآمد ناشی از عملکرد مشاغل در سال 1402 برابر است با 475,000,000 ریال است. به عبارت دیگر، اگر حداکثر درآمد ناشی از فعالیت خرید و فروش ارز دیجیتال 475,000,000 تومان باشد، معاف از پرداخت مالیات است.
برای اینکه بتوانید از معافیت مالیاتی استفاده کنید توصیه میشود به اندازه نیاز خود ارز دیجیتال معامله کنید تا در ازای سودی که به حساب شما واریز میشود نیاز به پرداخت مالیات نداشته باشید. توضیه میشود اگر مشغول به فعالیت خرید و فروش رمز ارز یا استخراج بیتکوین هستید، حتما از یک مشاور مالیاتی بابت انجام امور مالیاتی فعالیت خود راهنمایی دریافت کنید. با توجه به خاص بودن و حساس بودن فعالیت شما در کشور ایران، از هر چند ماه مصوبه های اصلاحی درباره مشاغل مربوط به خرید و فروش ارز یجیتال صادر میشود که در آن قوانین مالیاتی جدید صادر شده است.
شرکت حسابداری اَزتا با ارائه انواع خدمات مالیاتی، حسابداری و مالی آماده خدماترسانی به کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی میباشد. در صورت نیاز به دریافت خدمات کافیست با شماره 90004656 تماس حاصل فرمایید.
نکات مهم حین حسابداری ارزهای دیجیتال
در مشاوره مالیاتی که شرکت‌های حسابداری به مشتریان خود ارائه می‌دهند موضوعات مختلفی وجود دارد که یکی از آنها حسابداری ارزهای دیجیتال است. برای اینکه مشتریان متضرر نشوند و سرمایه گذاری آن ها منجر به سود شود نه آن که مبلغ زیادی را بابت مالیات بدهند، باید چند نکته را حین خرید و فروش رمز ارز در نظر داشته باشند.
- حتما پیش از شروع خرید و فروش و سرمایه گذاری در رمز ارز ها و قوانینی که در رابطه با آن ارز در کشوری که در آن هستید بپردازید؛ به این خاطر که این نوع ارزها هنوز وجه قانونی و رسمی پیدا نکرده اند پس بهتر است با احتیاط پیش رفت.
- قیمت تمام شده هر یک از ارزها مشخص نیست و در کشور آن را به عنوان یک چالش می‌شناسند. از آن جایی که هزینه آنها به عنوان یک پاداش برای کاربر است و این پاداش با توجه به میزان زمان، اینترنت و برقی است که کاربر مصرف می‌کند، محاسبه میشود. پس هر چه بیشتر زمان بگذارید سود بیشتری نیز خواهید داشت.
- با توجه به اینکه حدود 10 سال از به وجود آمدن این نوع رمز ارزها گذشته است اما هنوز هم قیمت هر یک از آنها ثابت نیست و دائماً در حال تغییر است. پس هنگام خرید و فروش به خوبی به این موضوع دقت کنید و دائماً نوسان آن را مد نظر داشته باشید.
- رسید و خرید و فروش تک تک معاملات خود را نگهداری کنید تا در امور مالیاتی به مشکل بر نخورید و تعاملات مالی شما شفاف و قابل ردیابی باشد. رسید مذکور باید شامل کلیه اطلاعات از قبیل مقدار رمز ارز، نوع رمز ارز، مبلغ خرید، مبلغ فروش باشد.
- برای خرید و فروش رمز ارز با یک صرافی معتبر همکاری کنید که فعالیت آن در کشور ایرانی مجاز و قانونی باشد. همکاری با یک صرافی معتبر باعث خواهد شد که در صورت بروز هر گونه مشکل امکان پیگیری قانونی از طریق صرافی باشد.
نتیجه گیری
ارز دیجیتال به نوع خاصی از ارز گفته میشود که خرید و فروش آن به صورت شبکه ای و به نحوی مجازی است. به بیان دیگر اینکه هیچ شکل فیزیکی ندارد و هنگام معامله نیز سندی در این میان موجود نیست. در بسیاری از کشورها از جمله ایران، مردم به خرید، فروش و معامله ارزهای دیجیتال میپردازند. هر شخص حقیقی و حقوقی که به واسطه شغل یا حرفه خود درآمدی دارد موظف به پرداخت مالیات است.
در صورت وجود هرگونه سوال و ابهام درباره حسابداری ارزهای دیجیتال، میتوانید با شماره 90004656 تماس حاصل فرمایید تا کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان باشند.
بدون دیدگاه