یکی از مهمترین و پرکاربردترین رشته‌ها در دنیای کسب و کار، حسابداری است. حسابداری از جمله رشته‌هایی است که در هر نوع کسب و کار و سازمان با هر اندازه و ابعاد از صنایع و کارخانه‌ها و سازمان‌های بزرگ گرفته تا کسب و کارهای کوچک و خانگی کاربرد داشته و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همه کسب و کارها برای مدیریت پول، هزینه‌ها و سود و زیان خود به حسابداری نیاز دارند؛ زیرا هیچ تصمیم مالی بدون حسابداری قابل اعتماد نخواهد بود. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به این سوال که حسابداری چیست پاسخ داده و با وظایف حسابداران، شاخه‌های حسابداری، مهارت‌های لازم و آینده آن با ورود فناوری‌های نوین آشنا شویم.
حسابداری چیست؟
به فرایند ثبت، طبقه‌بندی و خلاصه کردن معاملات مالی در یک کسب و کار، حسابداری گفته می‌شود. در واقع حسابدار برای ارائه یک تصویر واضح از سلامت مالی سازمان و عملکرد آن، ارزیابی، ثبت، پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی را بر عهده دارد.
اگر بخواهیم تعریف حسابداری را به صورت اصولی انجام دهیم باید گفت که حسابداری راهی است که با کمک آن می‌توان کنترل سلامت مالی، ارزیابی دارایی‌های مالی، بدهی‌ها و جریان نقدی در یک سازمان یا کسب و کار را انجام داده و این اطلاعات را در قالب یک گزارش به مدیران و صاحبان کسب و کار ارائه کرد.
در پاسخ به این سوال که حسابداری چیست باید گفت که با استفاده از اطلاعات حسابداری می‌توان عملکرد مالی یک کسب و کار یا سازمان را نمایش داد. با استفاده از این اطلاعات، مدیران و صاحبان سازمان یا کسب و کار می‌توانند سوابق مالی و مالیاتی خود را مدیریت کرده و برای آینده و کسب سود، تصمیمات آگاهانه اتخاذ نمایند.
معرفی رشته حسابداری
با توجه به اهمیت حسابداری در کسب و کارهای مختلف، امروزه حسابداری به عنوان یکی از مشاغل مهم در دنیا به حساب می‌آید. همین موضوع باعث شده که درصد زیادی از افراد علاقمند به تحصیل در رشته حسابداری در سطوح عالی باشند؛ زیرا در آینده شانس زیادی برای ورود به بازار کار خواهند داشت.
در ایران نیز رشته حسابداری یکی از محبوب‌ترین رشته‌های دانشگاهی محسوب می‌شود که علاقمندان به این رشته می‌توانند در مقاطع زیر در سطوح عالی تحصیل نمایند:
- کاردانی (فوق‌دیپلم)
- کارشناسی
- کارشناسی ارشد و دکتری
آموزش حسابداری برای دانشجویانی که در این رشته تحصیل می‌کنند در موضوعات زیر صورت می‌گیرد:
- اصول و مبانی حسابداری
- حسابداری مالی
- حسابداری صنعتی
- حسابداری پیشرفته
- حسابداری دولتی
- حسابرسی
- قوانین و مقررات مالیاتی
- نرم‌افزارهای حسابداری
انواع شاخه‌های رشته حسابداری
یکی از موضوعات مهم که در بحث حسابداری چیست باید مورد توجه قرار بگیرد، آشنایی با انواع شاخه‌های این رشته است. کلیه افرادی که در این رشته تحصیل می‌کنند، اصول پایه‌ای حسابداری را فرا می‌گیرند اما پس از ورود به بازار کار با توجه به نوع و فعالیت سازمانی که در آن مشغول به کار هستند، به صورت تخصصی در یکی از شاخه‌های مرتبط با فعالیت سازمان خود فعالیت می‌کنند. انواع شاخه‌های حسابداری به شرح جدول زیر است.
| شاخه حسابداری | وظایف |
| حسابداری مدیریت | گزارش قیمت تمام شده محصول
گزارش میزان تولید گزارش هزینه‌های کسب و کار بررسی ظرفیت تولید محصولات بررسی ظرفیت تجهیزات تولید |
| حسابداری مالی | تهیه و تنظیم صورت‌های مالی
ثبت در دفتر روزنامه تراز مالی سود و زیان |
| حسابداری بهای تمام شده | محاسبه هزینه تولید، مواد، دستمزد و تحلیل سود کارخانه |
| حسابداری دولتی | رسیدگی به امور مالی سازمان‌های دولتی |
| حسابداری صنعتی | برآورد هزینه‌های تمام شده محصول
برآورد میزان فروش |
| حسابداری مالیاتی | تهیه و تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی
محاسبه میزان مالیات، جرائم و بخشودگی‌های آن |
| حسابداری فروشگاهی | کنترل کلیه امور مربوط به فروشگاه‌ها از جمله وضعیت چک‌ها، بدهی‌ها، بستانکاری‌ها و موجودی اجناس در فروشگاه و انبار و… |
| حسابداری قانونی | تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی شرکت‌ها
مسائل مالی مربوط به دعاوی دادگاهی و حل و فصل آن |
| حسابداری بودجه‌ای | تنظیم بودجه کسب و کارها بر‌اساس فعالیت‌های مالی |
| حسابرسی | بررسی و ارزیابی صورت‌های مالی تهیه شده توسط حسابدار |
مهمترین مهارت‌هایی که حسابداران باید داشته باشند
از دیگر موضوعات مهم در بحث حسابداری ، مهارت‌هایی است که باید یک حسابدار داشته باشد. از جمله مهمترین مهارت‌های مورد نیاز حسابداران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قدرت تجزیه تحلیل مسائل با هدف استخراج اطلاعات مهم از داده‌های خام
- توانایی مدیریت زمان جهت اولویت‌بندی و زمان‌بندی انجام امور مختلف از جمله ثبت حساب‌ها، تنظیم اظهارنامه های مالیاتی و…
- دقت بالا و توجه به جزئیات برای اطمینان از انجام دقیق گزارش‌های مالی
- مهارت ریاضیات و فناوری اطلاعات و برخورداری از دانش روز در رشته خود مانند لیست استانداردهای حسابداری و قوانین مالیاتی و…
- قدرت سازماندهی جهت طبقه بندی صحیح اطلاعات دریافتی
- قابل اعتماد بودن و رازداری و حفظ و عدم افشای اطلاعات مالی سازمان‌ها و کسب و کارها
مهمترین وظایف حسابداران
همانطور که در بحث حسابداری چیست مورد اشاره قرار گرفت، یک حسابدار در هر سازمان یا کسب و کار انجام امور مالی، ثبت اسناد، محاسبه حقوق کارکنان، محاسبه مالیات و تنظیم گزارش‌های مالی را بر عهده دارد. به همین منظور در زیر به مهمترین وظایف حسابداران اشاره شده است:
- ثبت دقیق اطلاعات مربوط به کارکنان سازمان، محاسبه حقوق و دستمزد ماهیانه و پرداخت آن و صدور فیش حقوقی برای کارکنان
- بررسی و تهیه صورت‌های مالی با هدف اطمینان از صحت و انطباق صورت‌ها با قوانین و مقررات موجود
- محاسبه مالیات متعلقه به کسب و کار، تنظیم و ارائه اظهارنامه مالیاتی و نظارت بر پرداخت به موقع انواع مالیات‌ها
- ثبت اسناد مالی و حسابداری سازمان یا کسب و کار در دفاتر قانونی یا نرم‌افزارهای حسابداری
- ثبت درآمدها و هزینه‌های صورت گرفته و کنترل سود و زیان حاصل شده و در نهایت ارائه گزارش به صورت دوره‌ای به مدیران یا صاحبان سازمان و کسب و کارها
- ارزیابی عملیات مالی و پیشنهاد بهترین روش‌های بهبود به مدیران
- ارائه پیشنهادات سازنده و کاربردی در راستای کاهش هزینه‌های سازمان، افزایش درآمد و سود
حسابداری برای چه اشخاصی مناسب است؟
در پاسخ به این سوال که حسابداری برای چه افرادی مناسب است باید گفت که افراد دارای ویژگی‌های زیر به احتمال زیاد در این رشته موفق خواهند شد:
- علاقمند به اعداد و ارقام، محاسبات و نظم
- دارای تمرکز بالا
- توانایی انجام کار با بالاترین دقت
- توانایی برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت زمان
- علاقمند به یادگیری قوانین جدید
- توانایی تحلیل مسائل مالی
- توانایی کار در شرایط پرفشار و پر استرس
بیشتر بخوانید: مراحل یادگیری حسابداری
پرکاربرترین نرم افزار های حسابداری در بازار ایران
با توجه به اینکه در دنیای امروز حجم داده‌های مالی سازمان‌ها و کسب و کارها به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده، روش‌های سنتی حسابداری پاسخگوی نیازها نبوده و به همین دلیل نرم‌افزارهای حسابداری متعددی با کاربری متفاوت برای کسب و کارهای مختلف به وجود آمده است. از مهمترین انواع نرم‌افزارهای حسابداری که امروزه در دسترس سازمان‌ها و کسب و کارها قرار دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نرم‌افزار حسابداری بازرگانی
- نرم‌افزار حسابداری خدماتی
- نرم‌افزار حسابداری تولیدی
- نرم‌افزار حسابداری پیمانکاری
- نرم‌افزار حسابداری شخصی
در پاسخ به این سوال که حسابداری چیست و چه نرم‌افزارهایی جزو پرکاربرترین نرم‌افزارها محسوب می‌شوند، می‌توان نرم‌افزارهای زیر را نام برد:
- سپیدار سیستم
- هلو
- پارمیس
- تدبیر
- همکاران سیستم
نقش فناوری در حسابداری مدرن
پیشرفت فناوری در دنیای امروز باعث شده که حسابداری در مقایسه با گذشته تفاوت زیادی پیدا کند. امروزه در کمتر سازمان یا کسب و کاری دیده می‌شود که ثبت اسناد به صورت دستی انجام شود و این روش‌ها جای خود را به فناوری و سیستم‌های هوشمند داده‌اند. مهمترین موارد نقش فناوری در حسابداری مدرن به شرح زیر است:
- استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری پیشرفته
- اتوماسیون امور مالی
- حسابداری ابری (Cloud Accounting)
- تحلیل‌های مالی هوشمند با استفاده از هوش مصنوعی
- امنیت اطلاعات مالی
- کاهش خطای انسانی
جمع بندی
در پاسخ به این سوال که حسابداری چیست باید گفت که حسابداری یکی از مشاغلی است که به خدمات آن در سایر کسب و کارها، سازمان‌ها و مشاغل نیاز است. در واقع کلیه کسب و کارها و سازمان‌ها برای انجام امور مالی خود نیاز به یک حسابدار دارند که بتواند با علم و مهارت خود در این رشته تصویر روشنی از عملکرد مالی ارائه دهد تا مدیران بتوانند بر اساس آن تصمیماتی برای آینده اتخاذ نمایند.
همین موضوع باعث شده که کلیه کسب و کارها جهت انجام امور مالی خود نسبت به استخدام یک حسابدار اقدام کرده یا از خدمات حسابداری ازتا و تجربه و تخصص کارشناسان این مجموعه استفاده نمایند.
سوالات متداول:
1- چه مهارت‌هایی برای موفقیت در رشته حسابداری لازم است؟
دقت بالا، آشنایی با نرم‌افزارهای مالی، تحلیل داده، آشنایی با قوانین مالیاتی، ارتباط موثر و مدیریت زمان.
2- بازار کار رشته حسابداری در ایران چگونه است؟
بسیار گسترده و همیشگی؛ زیرا تقریباً همه شرکت‌ها و سازمان‌ها به حسابدار نیاز دارند. بازار این رشته برخلاف بسیاری از رشته‌ها هیچ وقت اشباع نمی‌شود.
3- برای تحصیل در رشته حسابداری باید چه پایه‌ای قوی باشد؟
ریاضی، آمار، و آشنایی با اقتصاد و قوانین مالیاتی پایه‌های اصلی حسابداری هستند.
4- آیا بدون مدرک دانشگاهی می‌توان حسابدار شد؟
بله. با شرکت در دوره‌های علمی مؤسسات معتبر، یادگیری نرم‌افزارهای حسابداری و تسلط به قوانین حسابداری و مالیاتی می‌توان حسابدار شد.
5- آیا رشته حسابداری برای مهاجرت هم مناسب است؟
بله. حسابداری یکی از رشته‌های محبوب برای مهاجرت کاری است، زیرا در اکثر کشورها نیاز دائمی به نیروی متخصص در این حوزه وجود دارد.
بدون دیدگاه