در تیرماه سال ۱۳۹۴، اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم به تصویب رسید و بر این اساس، قوانین مربوط به نظام مالیاتی کشور در تمامی بخش‌ها دستخوش تغییراتی شد. مالیات حق تمبر نیز از جمله اصلاحات انجام شده در این زمینه است که در این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم. پس با ازتا همراه باشید.

مالیات حق تمبر چیست؟

تمبر ابزاری است که برای تأیید و اعتبار بخشی به اسناد و مدارک رسمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مالیات بر حق تمبر یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است. افرادی که خواهان دریافت برخی اسناد، اوراق و مدارک هستند، موظف به پرداخت این مالیات از طریق الصاق و ابطال تمبر بر روی اسناد می‌باشند.

این‌کار به منظور به رسمیت شناختن و لازم ‌الاجرا کردن آن‌ها از متقاضی دریافت می‌شود. در قانون مالیات‌های مستقیم، مواد ۴۴ تا ۵۱ به مالیات بر حق تمبر اختصاص دارد که عدم پرداخت مالیات حق تمبر مشمول جرایم مالیاتی می‌شود.

بررسی انواع مالیات‌های حق تمبر

حق تمبر مالیاتی انواع مختلفی دارد که قانون به هرکدام ماده مخصوص به خود را اختصاص داده است. در ادامه این مالیات‌ها را بررسی می‌کنیم.

حق تمبر اوراق

طبق ماده 45 ق.م.م از اسناد برات و سفته به میزان نیم در هزار مبلغ آن‌ها، حق تمبر دریافت می‌شود. به این ترتیب برای خرید یک سفته ۱۰ میلیون تومانی باید ۵ هزار تومان پرداخت کنید.

*تبصره: حق تمبر مالیاتی مقرر در این ماده برای مبالغ کمتر از ۱۰۰۰ ریال معادل حق تمبر ۱۰۰۰ ریال محاسبه خواهد شد.

مالیات افزایش سرمایه

شرکت‌ها باید هنگام افزایش سرمایه مالیات تمبر را در زمان مشخص پرداخت کنند. در غیر این صورت با جریمه مواجه خواهند شد. مقدار این مالیات بسته به نوع افزایش سرمایه متفاوت است. افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها نیاز به پرداخت حق تمبر ندارد. همچنین، اگر تشریفات قانونی افزایش سرمایه طی یک دوره پنج ساله به‌طور منظم انجام شود، ممکن است معافیت مالیاتی اعمال شود.

شرکت‌هایی که قبلاً سرمایه خود را کاهش داده‌اند و اکنون می‌خواهند از انواع روش های افزایش سرمایه، سرمایه شرکت را افزایش دهند، تا مبلغی که قبلاً حق تمبر آن را پرداخت کرده‌اند، ملزم به پرداخت مالیات جدید نخواهند بود. میزان این حق تمبر معادل نیم در هزار کل سرمایه یا سرمایه افزایش یافته است. شما ۲ ماه از زمان ثبت یا افزایش سرمایه فرصت دارید تا حق تمبر را پرداخت کنید؛ در غیر این صورت، جریمه خواهید شد.

مالیات ثبت شرکت

مالیات حق تمبر ثبت شرکت برای افرادی اعمال می‌شود که تازه شرکت خود را تأسیس کرده‌اند. این افراد باید بر اساس قوانین موجود، حداکثر تا دو ماه پس از ثبت رسمی شرکت، برای پرداخت مالیات حق تمبر به اداره ثبت شرکت‌ها مراجعه کنند. مدیران کسب‌وکار پس از ثبت شرکت خود، باید اطلاعات لازم را به‌درستی تکمیل کرده و مالیات مربوط به حق تمبر را پرداخت کنند.

مشمولین پرداخت مالیات حق تمبر افزایش سرمایه

مشمولین پرداخت مالیات حق تمبر افزایش سرمایه
شرکت های تازه تاسیس	دو ماه پس از ثبت شرکت اقدام به پرداخت مالیات حق تمبر کنند
شرکت های در حال فعالیت	هر بار که اقدام به افزایش سرمایه میکنند.

مالیات پروانه کسب

افراد و شرکت‌هایی که به تازگی پروانه کسب دریافت کرده‌اند، باید برای پرداخت این مالیات اقدام کنند. طبق ماده 5 قانون نظام صنفی کشور، تعریف شده است. به موجب این ماده: « پروانه کسب، مجوزی است که طبق مقررات این قانون، به منظور شروع و ‌ادامه کسب و کار یا حرفه، به فرد یا افراد صنفی، برای محل مشخص یا وسیله کسب معین، ‌داده می ‌شود.» مبلغ مالیات پروانه کسب باید در زمان دریافت یا تمدید پروانه پرداخت شود و بر اساس نوع و حجم کار متفاوت است.

 قوانین مالیاتی میزان این مبلغ را تعیین می‌کنند و افراد موظف به رعایت آن هستند. صاحبان پروانه‌ها باید مقررات مالیاتی مرتبط با حق تمبر را دقیقاً رعایت کنند، زیرا هرگونه اشتباه در پرداخت ممکن است مشکلاتی برایشان ایجاد کند.

اگر درباره نحوه پرداخت مالیات حق تمبر پروانه کسب اطلاعاتی ندارید میتوانید با شماره 90004656 تماس بگیرید تا مشاوران مالیاتی شرکت حسابداری ازتا به شما راهنمایی های لازم را بکنند.

چرا باید مالیات حق تمبر به دولت پرداخت کنیم؟

به دلایل مختلفی حق تمبر مالیاتی توسط دولت دریافت می‌شود. از مهمترین این دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برای افزایش درآمدزایی: این مالیات به دولت امکان می‌دهد بخشی از هزینه‌های عمومی مانند آموزش، بهداشت و توسعه زیرساخت‌ها را پوشش دهد.
• برای کاهش تراکنش‌های غیررسمی: وقتی معاملات رسمی نیاز به تمبر داشته باشند، افرادی که این معاملات را انجام می‌دهند مجبور به پیروی از تراکنش‌های قانونی هستند. این امر باعث جلوگیری از فرار مالیاتی می‌شود.
• برای بررسی بهتر تراکنش‌های افراد: با این روش، می‌توان قانونی بودن تمام تراکنش‌ها را صحت‌سنجی کرده و از تقلب و تخلفات مالی جلوگیری کرد.
• مشاهده حق تمبر برای معاملات نقدی می‌تواند مردم را به استفاده از کارت‌های بانکی برای پرداخت‌ها تشویق کند و باعث کاهش تراکنش‌های نقدی می‌شود

آیا مالیات حق تمبر برای جامعه معایبی دارد؟

مالیات‌های حق تمبر همواره برای جامعه مزایایی ندارند و گاهی اوقات می‌توانند مشکل‌ساز باشند. برخی از اصلی‌ترین معایب این مالیات‌ها به شرح زیر است:

• یکی از ایرادات اصلی این مالیات‌ها این است که به درآمد و توان اقتصادی افراد توجه کافی نمی‌کنند، بنابراین ممکن است برای افراد با درآمد کم مالیاتی سنگین به وجود آید.
• استفاده از حق تمبر برای انجام تراکنش‌ها معمولاً هزینه‌های اضافی را برای کسب و کارها ایجاد می‌کند.
• تحریم استفاده از حق تمبر برای انجام تراکنش‌ها نیازمند یک زنجیره قوی برای نظارت دولت بر روی این تراکنش‌ها است.
• مالیات‌های حق تمبر ممکن است باعث افزایش تراکنش‌های غیر رسمی شود، زیرا برخی افراد ممکن است به جای پرداخت این مالیات‌ها، به تراکنش‌های غیر رسمی روی آورند که می‌تواند در نهایت منجر به کاهش درآمد مالیاتی دولت شود.

چگونه مالیات حق تمبر پرداخت کنیم؟

چهار روش برای پرداخت حق تمبر وجود دارد و در چنین شرایطی نیازی به پر کردن اظهارنامه مالیاتی نیست.

به صورت

فرم‌های مالیاتی مربوط به حق تمبر را می‌توان از طریق اداره پست دریافت کرده و مالیات را پرداخت نمود. حتی امکان پرداخت مبلغ مالیات به صورت چک و ارسال آن از طریق پست به دستگاه مربوطه نیز وجود دارد.

آنلاین (الکترونیکی)

برای پرداخت حق تمبر به صورت غیر حضوری، مراحل زیر را طی کنید

• به آدرس tax.gov.ir وارد شوید، ابتدا باید شناسه یکتای اداره ثبت را وارد کنید. (شناسه یکتا را به وسیله شماره پیگیری در سامانه اداره ثبت شرکت‌ها دریافت کنید.)
• سپس به سامانه پرداخت الکترونیک مالیات وارد شوید. شناسه یکتا، شناسه ملی شرکت و کد امنیتی را در بخش‌های مربوطه وارد کنید.
• در صورت مشاهده سوال که مربوط به شما نیست، شماره موبایل خود را وارد و گزینه پرداخت آنلاین را انتخاب کنید.

با استفاده از این سامانه میتوانید مالیات حق تمبر خود را به صورت آنلاین و در امن ترین حالت ممکن پرداخت نمایید. پرداخت انلاین به شما کمک میکند که در وقت و هزینه خود صرفه جویی کنید. همچنین امکان پرداخت الکترونیکی به ساده سازی فرآیند های مالیاتی کمک شایانی خواهد کرد.

بانک

یکی دیگر از روش‌های پرداخت مالیات حق تمبر، مراجعه به بانک است. در این روش، نیازی به مراجعه حضوری مالیات دهنده در بانک نیست و او می‌تواند از طریق کارت بانکی خود مبلغ مورد نیاز را پرداخت کند.

چه اسناد و اوراقی شامل مالیات حق تمبر است؟

ماده 46 فهرستی از اسناد و مدارکی را که مشمول مالیات حق تمبر می‌شوند، به‌طور جامع ذکر می‌کند. این ماده به شرح زیر است:

• کلیه اسناد تجاری قابل انتقال که در ایران صادر، معامله و یا استفاده شده‌اند (به استثنای چک و سفته و سهام شرکت‌های تجاری؛ اوراق مذکور در مواد 45 و 48 قانون م.م)
• اسناد مال التجاره به مبلغ 5000 ریال و بارنامه زمینی و صورت وضعیت مسافری یک هزار (1000) ریال حق تمبر دریافت خواهد شد.
• اوراق بیمه مال‌التجاره
• بارنامه‌های دریایی و هوایی به مبلغ 5000 ریال
• بارنامه‌های زمینی به مبلغ 1000 ریال

تبصره‌های ماده 46 نیز به شرح زیر است:

• برای هر گواهینامه رانندگی بین‌المللی: 50.000 ریال.
• برای گواهینامه رانندگی انواع خودرو به ازای هر سال مدت اعتبار: 1000 ریال.
• برای پروانه مشاغل پزشکی، دندانپزشکی، پیراپزشکی، دامپزشکی و داروسازی: 100.000 ریال.
• برای هر پلاک ترانزیت و از شماره‌گذاری هر وسیله نقلیه که به صورت موقت وارد میشود مبلغ کشور: 200.000 ریال.
• برای کسانی که به هر دلیلی از انجام خدمت وظیفه معاف شده‌اند، بابت صدور کارت معافیت، مبلغ 10.000 ریال به عنوان حق تمبر دریافت می‌شود.
• برای کارنامه و گواهینامه دانش‌آموزان در همه مقاطع تحصیلی: 1000 ریال.
• برای پروانه مامایی یا مدرک تحصیلی دوره کاردانی و دندانپزشکی تجربی: 20.000 ریال.
• برای جواز تاسیس واحدهای تولیدی و معدنی، کارت بازرگانی، پروانه وکالت و کارشناسی و پروانه‌های کسب ‌وکار دیگر: 100.000 ریال و برای تجدید این جوازها مجدداً: 50.000 ریال.
• برای گواهی ارزش تحصیلی دوره‌های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه خارجی: 20.000 ریال.
• برای گواهی ارزش تحصیلی دوره‌های فنی و حرفه‌ای و دانشگاهی خارجی: 50.000 ریال.

ماده 47 نیز اسناد و مدارک بانکی مشمول حق تمبر را برای قراردادهای بین بانکی و مشتریان شرح داده است که به شرح زیرند:

• برگ قبول شرایط عمومی حساب جاری
• وکالت‌نامه‌های بانکی
• تقاضای صدور ضمانت‌نامه در صورت قبول تقاضا از طرف بانک و صدور ضمانت‌نامه.
• قرارداد هر نوع وام یا اعطای تسهیلات و اوراق و فرم‌های تعهدآوری.
• تقاضای گشایش اعتبار اسنادی برای داخل ایران یا برای کشورهای خارجی در صورت قبول تقاضا از طرف بانک و گشایش یافتن اعتبار اسنادی.
• قراردادهای انواع سپرده‌های سرمایه‌گذاری.
• قراردادهای دیگر بین بانک‌ها و مشتریان به منظور به عهده گرفتن تعهدات و مسئولیت‌ها ضمانت‌نامه‌های صادره از طرف بانک‌ها.

حق تمبر چک بانکی چقدر است؟

طبق مواد ۴۴ و ۴۵ قانون مالیات‌های مستقیم، برای هر برگه چک بانکی مبلغ ۲۰۰ ریال به عنوان حق تمبر از بانک اخذ می‌شود. برای اسنادی مثل سفته نیز مبلغ نیم در هزار دریافت می‌گردد. همچنین، حق تمبر برای مبالغ کمتر از ۱۰۰۰ ریال برابر با حق تمبر مبلغ ۱۰۰۰ ریال محاسبه می‌شود.

معافیت های مالیات حق تمبر

در سه حالت افراد از پرداخت مالیات حق تمبر معاف می‌شوند.

• شرکت‌هایی که در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند و سرمایه خود را افزایش می‌دهند، به وفور از پرداخت مالیات حق تمبر معاف می‌شوند.
• شرکت‌های فعال در مناطق آزاد تجاری تا مدت پانزده سال از تاریخ صدور مجوز، از پرداخت مالیات حق تمبر معافیت دارند.
• تأسیس یک شرکت جدید یا افزایش سرمایه یک شرکت فعال، تا سقف مجموع سرمایه‌های ثبت‌شده

حق تمبر اسناد صادر شده در خارج از کشور

بنا به ماده 49 قانون مالیات‌های مستقیم، اگر اسناد مذکور در مواد 45، 46، 47 و 48 در ایران صادر شوند، صادرکنندگان باید تمبر مربوطه راروی آنها الصاق و ابطال نمایند و هرگاه اسناد مذکور در خارج از کشور صادر شده باشند . اولین متصرف آن موظف است پیش از هرگونه امضاء اعم از ظهرنویسی، معامله یا قبولی یا پرداخت مانند اظهارنامه، معامله، پذیرش یا پرداخت، هزینه‌های تعیین شده بر اساس قوانین را پرداخت کند.

به طور خلاصه، هر فرد یا موسسه‌ای که در ایران این اسناد را معامله، دریافت یا پرداخت می‌کند، باید هزینه‌های مربوطه را پرداخت کند.

نتیجه‌گیری

مالیات حق تمبر، به‌عنوان یکی از انواع مالیات‌های مستقیم، به منظور تأیید و اعتباربخشی به اسناد و مدارک رسمی وضع شده است. این مالیات شامل انواع مختلفی مانند حق تمبر اوراق، مالیات افزایش سرمایه، مالیات ثبت شرکت، و مالیات پروانه کسب می‌شود. هدف اصلی این مالیات افزایش درآمد دولت، کاهش تراکنش‌های غیررسمی، و تسهیل در نظارت بر تراکنش‌هاست. با این حال، ممکن است برخی معایب مانند عدم توجه به توان اقتصادی افراد و ایجاد هزینه‌های اضافی برای کسب‌وکارها را نیز به همراه داشته باشد.

شرکت حسابداری ازتا میتواند به کسب و کار ها در پرداخت صحیح و به موقع مالیات حق تمبر یاری برساند. معافیت‌های خاصی نیز برای شرکت‌های فعال در بازار سرمایه و مناطق آزاد تجاری وجود دارد. این مالیات با کمک به پوشش هزینه‌های عمومی و افزایش شفافیت در تراکنش‌ها، نقش مهمی در مدیریت اقتصادی کشور ایفا می‌کند.

سوالات متداول

مالیات حق تمبر چیست؟

تمبر ابزاری برای تأیید و اعتبار بخشی به اسناد رسمی است و مالیات بر حق تمبر یکی از مالیات‌های مستقیم است که متقاضیان اسناد موظف به پرداخت آن از طریق الصاق و ابطال تمبر هستند.

آیا برای اخذ گواهینامه نیاز به پرداخت حق تمبر داریم؟

برای هر سال اعتبار گواهینامه رانندگی انواع خودرو، مبلغ 1000 ریال به عنوان حق تمبر دریافت می‌شود.

آیا شرکت ها برای افزایش سرمایه بلاید حق تمبر بپردازند؟

اگر شرکتی که قبلاً سرمایه خود را کاهش داده است، سرمایه خود را افزایش دهد، تا میزانی که قبلاً حق تمبر آن پرداخت شده است، نیازی به پرداخت مجدد حق تمبر نخواهد بود.

جرایم پرداخت نکردن حق تمبر چیست؟

در صورت عدم پرداخت حق تمبر، مانند جرایم عدم پرداخت مالیات ارزش افزوده و مالیات مشاغل خودرویی فرد جریمه می‌شود. در این جریمه، علاوه بر مبلغ اصلی، باید دو برابر آن را به عنوان جریمه بپردازید.