امروزه حسابرسی یکی از پردرآمدترین رشته‌های زیر مجموعه حسابداری است که با گذشت زمان و گسترش کسب‌وکارها، به این رشته نیاز بیشتری احساس می‌شود. در کل حسابرسی داخلی به منظور کاهش خطا توسط افراد یک سازمان و سوء استفاده های مالی، انجام می‌گیرد. در این مطلب می‌خواهیم صفر تا صد حسابرسی داخلی را برای شما توضیح دهیم.
تعریف حسابرسی داخلی
به تمامی کارهایی که به منظور صحت و اعتبارسنجی امور مالی در یک شرکت یا سازمان انجام می‌گیرد، حسابرسی داخلی گویند. در واقع حسابرس، تمام امور مالی افراد و شرکت را زیر نظر دارد و مرتب صحت‌سنجی می‌کند. حسابرسی، درست از لحظه‌ای که یک معامله مالی انجام می‌شود و تا زمانی که به پایان سال مالی و در نهایت به مرحله ترازنامه و بستن حساب‌ها می‌رسیم، همچنان ادامه دارد.
حسابرسی داخلی، درست مثل یک فیلتری می‌ماند که از بروز خطاهای عمدی و غیر عمدی جلوگیری می‌کند و همین امر موجب افزایش اعتبار شرکت و یا سازمان می‌گردد. مدیران شرکتها، یکی از دغدغه‌هایی که دارند این است که آیا در شرکت سوء استفاده مالی صورت می‌گیرد یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت باشد، حال باید چه کرد و از چه راهی می‌توان تشخیص داد؟
پاسخ تمام این سوالات یک کلمه است: حسابرسی داخلی؛ مدیر یک شرکت می‌تواند با استخدام یا به کارگیری برخی شرکت‌های حسابرسی، این تهدید را در شرکت خود، به یک فرصت تبدیل کند؛ تا علاوه بر عدم ضرر و فساد مالی، موجب سود و توسعه شرکت شود. در واقع حسابرسی داخلی نقطه سرنوشت ساز هر شرکتی به شمار می‌آید. اگر در شرکت خود به حسابرسی نیازمندید، می‌توانید از شرکت خدمات حسابرسی اَزتا کمک بگیرید.
یک نکته بسیار مهمی که در مورد حسابرسی داخلی وجود دارد این است که افرادی که به عنوان حسابرس داخلی استخدام می‌شوند، معمولاً مورد اعتماد هستند و دارای مسئولیت حقوقی بالایی هستند و تمام اطلاعات مالی با جزئیات کامل در دسترس این اشخاص است؛ بنابراین اگر شما قصد دارید حسابرسی را به عنوان مسیر شغلی ادامه دهید، باید این را هم در نظر بگیرید.
تعریف یک حسابرس داخلی
تا اینجا با مفهوم حسابرسی داخلی آشنا شده‌اید. حسابرس داخلی کسی است که به تمام اصول، قوانین و ضوابط حسابرسی داخلی مسلط است، اما می‌تواند ماهیت حقوقی و یا حقیقی داشته باشد؛ حقوقی بدین معناست که حسابرسی داخلی توسط یک شرکت حسابداری انجام شود و حقیقی به منزله‌ی این است که افراد در داخل یک سازمان مشغول فعالیت هستند و دارای اعتبار بالایی در سازمان می‌باشند؛ به همین دلیل حسابرس، تنها توسط مدیران شرکت انتخاب می‌شود و حسابرس ارتباط مستقیمی با مدیر شرکت به منظور گزارش های مالی دارد.
اهداف حسابرسی داخلی
اهداف حسابرسی داخلی تنها بستگی به سازمان یا شرکتی که حسابرسی داخلی در آن انجام می‌شود، دارد. اما به طور کلی می‌توانیم اهداف آن را به ۴ دسته تقسیم کنیم:
- تسهیل و بهبود نظارت در سازمان
- محافظت از دارایی های شرکت و مدیریت پرسنل شرکت
- بررسی درستی و شفافیت گزارشات مالی
- تشخیص منابع سوء استفاده مالی
تسهیل و بهبود نظارت در سازمان
بهبود مستمر یکی از ویژگی های است که هر سازمانی را نسبت به رقبا به جلو می اندازد. برای دستیابی به این ویژگی باید یک واحد نظارتی در داخل هر سازمانی فعالیت داشته باشد که مدیران این وظیفه را به بخش مالی و حسابداری شرکت می‌سپارند. در این میان تنها افرادی که قادر خواهند بود تا این نظارت مداوم بر روی سازمان داشته باشند، حسابرسان داخلی است؛ به این دلیل که اشخاص همانطور که قبلاً ذکر شد، به تمام اسناد، مدارک و اطلاعات مالی شرکت دسترسی دارند.
محافظت از دارایی‌های شرکت و مدیریت پرسنل شرکت
مهم ترین هدف حسابرسی داخلی، محافظت از دارایی‌ها و مدیریت نیروی انسانی سازمان است. در واقع اولین دلیلی هر مدیر که به استخدام یک حسابرس داخلی روی می‌آورد، همین است. بدین منظور حسابرس داخلی، با جمع آوری داده‌ها و اطلاعات از شرکت، به مدیریت عملکرد داخلی می‌پردازد. همچنین با بررسی امور مالی و شرح و ابلاغ برنامه‌ریزی برای شرکت، از مشکلات مالی جلوگیری می‌کند.
بررسی درستی و شفافیت گزارشات مالی
حسابرس باید همیشه پاسخگوی این سوال باشد که آیا گزارشات مالی که توسط حسابدارن ارائه می‌شود، صحت دارد؟ برای جواب به این سوال، حسابرسان باید همواره بر نحوه گزارشات مالی از ابتدایی‌ترین مراحل تا آخرین مرحله نظارت کامل داشته باشند.
تشخیص منابع سوء استفاده مالی
حسابرس داخلی، در صورت وجود هدر رفت مالی و یا سوء استفاده مالی در شرکت، باید سریعاً اقدام به تشخیص آن کرده و جلوگیر این ضرر مالی شوند.
طریقه انجام حسابرسی داخلی
در برخی از شرکتها، در اوایل دوره مالی خود به بکارگیری یک یا چند حسابرس داخلی می‌پردازند تا از ابتدای ثبت اسناد حسابداری تا اواخر سال مالی، نظارت داشته باشند اما در برخی دیگر از شرکتها، تنها در اواخر سال مالی خود اقدام به استخدام حسابرس داخلی می‌کنند؛ این موضوع بستگی به وسعت شرکت هم دارد.
توانایی‌لازم هر حسابرس داخلی
انجام امور حسابرسی داخلی قطعاً مستلزم یک سری مهارت‌ها، تجارب و پیش نیازهایی است. تنها مهارت و مهم‌ترین توانایی که هر حسابرس داخلی باید داشته باشد، داشتن توانایی در حسابداری است. همانطور که می‌دانید، رشته حسابرسی یکی از رشته های زیر مجموعه‌ی حسابداری است که در مقطع کارشناسی ارشد برگزار می‌شود؛ به همین دلیل است که پیش نیاز این رشته، حسابداری است.
زمانی که شما توانایی حسابداری دارید، توان بررسی فرایندها، تحلیل داده، پیدا کردن اشتباهات، برنامه‌ریزی و حل مسئله را خواهید داشت؛ بنابراین اگر خواهان شغل حسابرسی هستید باید ابتدا به یادگیری کامل حسابداری بپردازید. خوشبختانه ما در شرکت حسابداری اَزتا دوره آموزش حسابداری را برگزار می‌کنیم که بعد از گذراندن این دوره به همراه یک دوره کارآموزی، به جرأت می‌توانیم بگوییم شما تجربه یک حسابدار دو ساله را خواهید داشت؛ در نتیجه به راحتی هم وارد بازار کار می‌شوید.
برنامه رسیدگی حسابرسی داخلی
به دلیل حجم بالای فعالیت‌ها و وظایف در حسابرسی داخلی، نیاز است که حسابرس یک برنامه مشخصی را برای انجام امور تدوین نماید. برنامه‌های رسیدگی در مراحل زیر انجام می‌پذیرد:
۱- برنامه‌ریزی اولیه در حسابرسی
به منظور هدف‌گذاری مشخص و ایجاد یک درک کلی و کافی اعضای سازمان از حسابرسی، فرآیندها، مراحل، ریسک و اهداف و وظایف حسابرسی انجام می‌پذیرد.
۲- ریسک و تخصص
نیروی انسانی، بزرگترین دارایی هر شرکتی به حساب می‌آید، بنابراین مدیران در استخدام و تشکیل یک تیم حرفه‌ای دغدغه های متعددی دارند و در این زمینه وسواس به خرج می‌دهند تا با کنترل ریسک، افراد متخصص را شناسایی و انتخاب کنند.
۳- کنترل داخلی
حسابرس موظف است که با اتخاذ یک روش صحیح و مناسب، تمام مشکلات مالی را شناسایی کند.
۴- تهیه لیست
برای اینکه حسابرس تمام مشکلات مالی پیش رو را شناسایی کند، نیازمند اسناد و مدارک کافی و بررسی نحوه انجام فعالیت‌ها است.
۵- تهیه برنامه‌ریزی حسابرسی داخلی
با اجرای جلسه کاری با سهام‌داران، ریسک و اهداف کار مطرح می‌شود و سپس برای گام های بعدی برنامه‌ریزی می‌گردد.
۶- بررسی و تایید برنامه نهایی حسابرسی
برنامه‌هایی که تهیه شده را باید ابتدا به تایید توسط رئیس حسابرسی داخلی، مدیر ارشد و کارشناس شرکت برسد و سپس به اجرای آن می‌توان پرداخت.
تفاوت حسابرس داخلی با حسابرس خارجی یا مستقل
اولین تفاوتی که وجود دارد، در نحوه استخدام و به کارگیری حسابرس است؛ به گونه‌ای که حسابرس داخلی معمولاً توسط افراد و پرسل داخلی شرکت توسط مدیر انتخاب می‌شوند اما حسابرسی خارجی از یک شرکت یا سازمان حسابرسی می‌آید تا امور مالی شرکت را نظارت کند.
دومین تفاوت، در لزوم استخدام حسابرس داخلی و خارجی است؛ به کارگیری یک حسابرس داخلی کاملاً اختیاری بوده و بر اساس تصمیم مدیر و هیئت مدیره است اما بکارگیری یک حسابرس خارجی به دلیل اجبار قانونی، الزامی است. وظیفه حسابرس خارجی، شناسایی انحرافات مالی در اسناد حسابداری است اما وظیفه حسابرس داخلی نظارت بر عملکرد و جلوگیری از سوء استفاده های مالی است.
سومین تفاوت، در این است که حسابرس داخلی پاسخگوی فقط مدیر و هیئت مدیره است؛ اما حسابرس خارجی علاوه بر مدیر شرکت مورد نظر، باید به مراجع قانونی و حقوقی پاسخگو باشد.
چهارمین تفاوت، مربوط به قالب کلی گزارش است؛ بدین معنی که حسابرس داخلی باید به همان صورتی که مدیر توصیه می‌کند، تهیه و ارائه کند؛ اما حسابرس خارجی تنها بر اساس اصول استاندارد حسابداری باید به تدوین و تهیه گزارش بپردازد.
مخلص کلام
اگر قصد دارید شغل حسابرسی را انتخاب کنید، اول به شما تبریک می‌گوییم؛ زیرا این شغل یکی از پردرآمدترین مشاغل به خصوص در میهن عزیزمان به شمار می‌آید. هماطور که مفصلاً توضیح دادیم، پیش نیاز این رشته، یادگیری حسابداری است که باید به آموزش حسابداری ابتدا روی بیاورید.
بدون دیدگاه