علاوه بر انواع شرکت‌ها در قانون تجارت، دسته‌اي ديگر از شرکت‌ها وجود دارند که به نام شرکت دانش‌بنيان آن‌ها را مي‌خوانيم. شرکت‌هاي دانش‌بنيان امروزه جايگاه ويژه‌اي يافته‌اند. اين جايگاه تا بدان جا است که فرايند ثبت شرکت‌هاي دانش‌بنيان متفاوت‌تر از شرکت‌هاي ديگر است. علاوه بر تفاوت در ثبت شرکت دانش‌بنيان، اين شرکت‌ها از مزاياي متفاوت و متنوعي نيز برخوردار هستند. ازجمله مزايايي که شرکت‌هاي دانش‌بنيان در صورت حصول شرايط مي‌توانند استفاده کنند، معافيت مالياتي است. به‌عبارت‌ديگر معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان شرايط خاصي دارد. ما در اين مطلب به‌صورت خاص در خصوص مقررات مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان و معافيت آن‌ها مباحثي را مطرح مي‌کنيم.
شرکت دانش‌بنيان چيست؟
يکي از انواع شرکت‌هايي که امروزه گسترش پيداکرده است، شرکت‌هاي دانش‌بنيان هستند. شرکت دانش‌بنيان درواقع شرکتي است که دارايي اساسي آن دانش و فناوري است. به‌عبارت‌ديگر شرکت دانش‌بنيان شرکتي است که در راستاي گسترش اختراع و نوآوري به فعاليت مي‌پردازد. اين شرکت‌ها در حوزه فناوري‌هاي برتر به‌خصوص توليد نرم‌افزار نيز داراي فعاليت هستند.
شرکت‌هاي دانش بنيان با هدف هم‌افزايي علم، ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور و استفاده بهينه از پتانسيل‌هاي دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي مورد تاييد وزارت علوم تحقيقات ايجاد مي‌گردند. از جمله ساير اهداف شرکت‌ها و موسسات دانش بنيان مي‌توان به تحقق اهداف علمي کشور شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوري، تجاري سازي نتايج تحقيق و توسعه شامل طراحي و توليد کالا و خدمات محصولات دانش بنيان با ارزش افزوده فراوان نام برد.
در يک تقسيم‌بندي کلي موضوع کلي شرکت‌هاي دانش‌بنيان عبارت است از:
تجاري‌سازي يافته‌هاي پژوهشي.
افزايش درآمدهاي اختصاصي دانشگاه‌ها و واحدهاي پژوهشي.
توليد فناوري‌هاي برتر.
تجاري‌سازي علم و دانش.
انواع شرکت‌هاي دانش‌بنيان
انواع شرکت‌هاي دانش‌بنيان
شرکت‌هاي دانش‌بنيان به دو نوع تقسيم مي‌شود. بايد توجه داشت که اين تقسيم‌بندي به‌صورت کلي است. اين دو نوع عبارت‌اند از:
شرکت‌هايي که مالکيت آن تنها به اعضاي هيئت‌علمي تعلق دارد؛ اگر سهام دانشگاه در شرکت از ?? درصد کمتر باشد، شرکت دانش‌بنيان خصوصي خواهد بود.
شرکت‌هايي که مالکيت آن‌ها را دانشگاه‌ها نيز بر عهده‌دارند؛ اگر سهام دانشگاه ?? درصد يا بيشتر باشد، شرکت دانش‌بنيان، شرکتي دولتي قلمداد خواهد شد.
حوزه مالياتي چيست؟
علاوه بر تقسيم‌بندي کلي بالا، يک تقسيم‌بندي ديگر براي بررسي ماليات شرکت‌هاي دانش‌بنيان مطرح مي‌شود. البته پيش از اين به طور مفصل درباره ماليات شرکت ها صحبت کرده‌ايم. بر اساس اين تقسيم‌بندي، شرکت‌هاي دانش‌بنيان به دو سطح نوع ? و نوع ? تقسيم مي‌شود که هرکدام از آن‌ها به دودسته‌ي نوپا و توليدي نيز دسته‌بندي مي‌شود.
تفاوت اين دو سطح به‌صورت خلاصه در محصولاتي است که ارائه مي‌دهند. به‌عبارت‌ديگر منظور از کالاها و خدمات دانش‌بنيان سطح ?، محصولاتي هستند که در حوزه فناوري‌هاي برتر و با ارزش‌افزوده بالا و پيچيدگي فني بالا هستند. درحالي‌که کالاها و خدمات دانش‌بنيان سطح ? پيچيدگي فني کمتري نسبت به کالاها و خدمات دانش‌بنيان سطح ? دارند.
معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان
يکي از امتيازاتي که شرکت‌هاي دانش‌بنيان از آن برخوردار هستند، معافيت مالياتي است. معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان شرايط خاص خود را دارد. براي فهم مطلب معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان بايد بين دو دسته از شرکت‌هاي دانش‌بنيان تمايز قائل شويم. به‌عبارت‌ديگر معافيت مالياتي بين شرکت‌هاي دانش‌بنيان مستقر در پارک علم و فناوري با شرکت‌هاي خارج از پارک تفاوت‌هايي دارد.
برابر با اصل ?? قانون اساسي هيچ مالياتي وضع نمي‌شود مگر به موجب قانون و هيچ معافيت و بخشودگي داده نمي‌شود مگر به موجب قانون. از مهمترين حمايت‌ها و تسهيلات قابل اعطاء به شرکت‌ها و مو?سسات دانش بنيان عبارت است از معافيت از پرداخت ماليات، عوارض، حقوق گمرکي، سود بازرگاني و عوارض صادراتي به مدت پانزده سال. در حقيقت استارتاپ‌هاي واقع در پارک‌هاي علم و فناوري با دارا بودن شرايط فعاليت در پارک و همچنين شرکت‌هاي دانش بنيان در صورت ثبت معافيت در مجوز معاف از ماليات هستند.
معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان
به عبارت ديگر شرکت‌ها و موسساتي که مشمول قانون حمايت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنيان باشند، مي‌توانند از معافيت مالياتي استفاده نمايند. اين شرکت‌ها و موسسات بايد بعنوان دانش بنيان توليدي نوع يک و يا نوپا نوع يک تاييد شود و محصولات دانش بنيانشان از سطح تکنولوژي بسيار بالايي برخوردار بوده و ارزش افزوده قابل توجهي را ايجاد نمايد. اين شرکت‌ها و موسسات، تنها مي‌توانند براي کالاهاي دانش بنيان خود معافيت مالياتي دريافت کنند. به عنوان مثال: اگر شرکتي داراي ? محصول باشد که ? محصول آنان به عنوان دانش بنيان نوع يک تاييد و ? محصول ديگر ايشان مردود شده باشد، اين شرکت تنها براي ? محصول تاييد شده مي‌تواند تا ?? سال معافيت مالياتي بگيرند.
معافيت مالياتي شرکت‌هاي غيرمستقر در پارک علم و فناوري
بر اساس قانون حمايت از شرکت‌هاي دانش‌بنيان، شرکت‌هاي دانش‌بنيان سطح ? اعم از نوپا و توليدي سطح ? از معافيت مالياتي برخوردار هستند. معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان صرفاً براي درآمدهاي مشمول ماليات شرکت‌هاي دانش‌بنيان است. توجه نماييد که معافيت ماليات بر درآمد بايد ناشي از قراردادها و فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه، تجاري‌سازي و توليد محصولات و خدمات دانش‌بنيان در حوزه فناوري برتر و با ارزش‌افزوده فراوان به‌ويژه در توليد نرم‌افزارهاي مربوطه باشد.
به عبارت بهتر معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان صرفاً مربوط به درامدهاي ناشي از مصاديق فعاليت‌هاي دانش‌بنيان است که هرساله توسط کارگروه ارزيابي به اداره امور مالياتي ارسال مي‌شود. مدت معافيت شرکت‌هاي دانش‌بنيان ?? سال است. البته بايد توجه نماييد که هرسال بايد موضوعات معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان موردبررسي در کارگروه قرار گيرد.
ماليات بر ارزش‌افزوده و ماليات بر حقوق کارکنان
توجه نماييد شرکت‌هاي دانش‌بنيان از ماليات بر ارزش‌افزوده و ماليات بر حقوق کارکنان معاف نمي‌شوند. براي برخورداري از معافيت مالياتي، شرکت‌هاي دانش‌بنيان بايد درخواست خود را به کارگروه ارزيابي بدهند. در صورتي شرکت دانش‌بنيان مي‌تواند از معافيت برخوردار شود که موضوعات در کارگروه ارزيابي تائيد شده باشد و به اداره امور مالياتي ارسال شود. اطلاعات شرکت‌ها و موضوع‌ها در نيمه دوم سال به اداره امور مالياتي ارسال مي‌شود.
ماليات بر ارزش‌افزوده و ماليات بر حقوق کارکنان
اشتباهات متداول
فعاليت‌هاي مورد تائيد کارگروه براي معافيت مالياتي هرساله تعيين مي‌شود. به‌عبارت‌ديگر کالا و خدمات تائيد شده ملاک معافيت ?? ساله نيست. ملاک معافيت ليست کالا و خدمات ارسالي در همان سال است. براي استفاده از معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان بايد حداکثر تا ?? مرداد نسبت به ارسال درخواست به کارگروه اقدام شود. ازآنجايي‌که معافيت مالياتي صرفاً براي درآمد ناشي از فعاليت دانش‌بنياني است، شرکت‌ها براي بقيه درآمدشان که مشمول اين معافيت نمي‌شود، مي‌توانند از ساير معافيت‌هاي قانوني استفاده کنند.
معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان مستقر در پارک علم و فناوري
شرکت‌هاي دانش‌بنيان مستقر در پارک علم و فناوري از مديريت پارک مجوز استقرار و فعاليت دريافت مي‌کنند. اين شرکت‌ها با توجه به قانون چگونگي اداره مناطق آزاد تجاري از معافيت مالياتي برخوردار هستند. درواقع اين شرکت‌ها نيازي به دريافت مجوز از کارگروه ارزيابي مالياتي ندارند.
مدت معافيت مالياتي شرکت‌هاي دانش‌بنيان مستقر در پارک علم و فناوري ?? سال از تاريخ صدور مجوز از طرف رئيس پارک است. اين معافيت در خصوص درآمدهاي حاصل از فعاليت‌هاي مذکور در مجوز که صرفاً در پارک علم و فناوري تحقق مي‌يابد، است.
اظهارنامه مالياتي و نحوه تنظيم آن
توجه نماييد در خصوص ماليات ساير درآمدهاي شرکت‌هاي دانش‌بنيان مستقر در پارک علم و فناوري بايد از طريق ساير شرکت‌هاي دانش‌بنيان اقدام شود. به‌عبارت‌ديگر تأييديه کارگروه ارزيابي موردنياز است.
بيمه استارتاپ‌ها و فعالان کسب‌وکارهاي مجازي به چه صورت است؟
علاوه بر اين معاونت علمي و فناوري به منظور حمايت از شرکت‌هاي دانش بنيان براي واردات تجهيزات سرمايه‌اي به شرکت‌هاي دانش بنيان معافيت گمرکي اهدا مي‌نمايد. در نظر داشته باشيد که در گمرک جمهوري اسلامي ايران واژه‌اي به نام معافيت گمرکي وجود ندارد، در اين سازمان با توجه به آيين‌نامه‌ها و اسناد بالادستي محموله با حق گمرکي صفر در نظر گرفته مي‌شود. بنابراين زماني که با ماموران اين سازمان در تعامل هستيد بهتر است شيوه صحيح آنرا به کار بريد. شرکت‌هاي دانش بنيان مي‌توانند از پرداخت حقوق گمرکي براي کالاهاي سرمايه‌اي که از خارج از کشور وارد مي‌کنند، معافيت گمرکي دريافت نمايند.
از جمله حمايت‌هاي ديگري که نسبت به شرکت‌هاي فوق صورت گرفته است، معافيت بيمه‌اي است. بدين توضيح که براساس تفاهم معاونت علمي و فناوري رييس جمهور و سازمان تأمين اجتماعي از اين پس قراردادهاي شرکت‌هاي دانش‌بنيان در زمينه توليد کالاها و خدمات دانش‌بنيان، از پرداخت حق بيمه قراردادها معاف مي‌شوند. علاوه بر موارد فوق امکان گذراندن دوره خدمت سربازي در غالب امريه در شرکت‌هاي دانش بنيان نيز وجود دارد.
رييس سازمان امور مالياتي کشور، در خصوص اعطاي معافيت مالياتي به شرکت‌هاي دانش بنيان ، طي بخشنامه شماره 200/96/107 که به ادارات کل امور مالياتي ارسال شده است، اسامي شرکت‌هاي دانش بنيان مشمول معافيت مالياتي سال 95 شده اند را ابلاغ نمود.
فرآيند اعطاي معافيت مالياتي به شرکت‌هاي دانش بنيان
فرآيند اعطاي معافيت مالياتي به شرکت‌هاي دانش بنيان
هر ساله در سه ماهه اول، ارزيابي‌هايي تحت عنوان “ارزيابي مالياتي” از سوي معاونت علمي رياست جمهوري صورت مي‌پذيرد. البته اين موضوع براي شرکت‌هايي که مستقر در پارک‌هاي علم و فناوري هستند، اندکي متفاوت است. ارزيابي اين شرکت‌ها توسط پارک‌هاي علم و فناوري در همان زمان صورت مي‌گيرد و کالاهايي که داخل پارک علم و فناوري هستند از طريق معافيت پارک‌ها و کالاهاي دانش بنياني که خارج از پارک علم و فناوري توليد مي‌گردند، از طريق دانش بنيان و معاونت علمي رياست جمهوري معافيت خواهند گرفت. در اين ارزيابي‌ها محصولات از نظر فني بررسي مي‌شوند و در کنار آن مهمترين بخش اين ارزيابي که يافتن نام‌هاي تجاري جديد است، صورت مي‌پذيرد.
سقف ريالي اعطاي معافيت مالياتي به شرکت‌هاي دانش بنيان
شرکت‌هاي دانش بنيان مشمول معافيت مالياتي مي‌توانند بدون سقف، معافيت مالياتي دريافت کنند. اين بدان معناست که اينگونه شرکت‌ها براي فروش کالاهاي دانش بنيان خود مالياتي به دارايي پرداخت نمي‌کنند. مبلغ معافيت مالياتي اين شرکت‌ها بايد به دو بخش مساوي تقسيم گردد. 50% ميزان معافيت مالياتي بايد صرف افزايش سرمايه شرکت شود و 50% مابقي بايد در تحقيق و توسعه هزينه گردد. همانطور که در قانون حمايت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنيان عنوان شده است، شرکت‌ها و موسسات مي‌توانند حداکثر 15 سال از حمايت معافيت مالياتي استفاده نمايند.
شرکت‌هايي که سال مالي آن‌ها آخر اسفندماه نيست بايد چه کنند
شرکت‌ها و موسسات عموما پايان سال مالي خود را پايان سال شمسي قرار مي‌دهند و اين بدان معناست که بايد اظهارنامه خود را نهايتا تا 4 ماه شمسي پس از آن به سازمان امور مالياتي ارائه نمايند. در اين ميان شرکت‌هايي وجود دارند که پايان سال مالي خود را به زمان ديگري موکول کرده اند. مثلا شرکت‌هايي که واردات و صادرات انجام مي‌دهند به جهت پايان سال ميلادي، عموما پايان آذرماه را براي خود انتخاب کرده اند. که نهايتا تا پايان فروردين ماه سال بعد بايد اظهارنامه مالياتي خود را به دارايي ارائه دهند.
در حال حاضر تدابير خاصي جداي از ساير شرکت‌ها انديشيده نشده و شايد هم نيازي نباشد زيرا که تا حدود 7-8 ماه پس از ارسال اظهارنامه، مميز دارايي براي وارسي حساب‌ها به شرکت‌ها مراجعه مي‌کند. در اين زمان درصورت نياز ارزيابي مالياتي انجام شده است. در جلسات ارزيابي مالياتي، تمامي محصولات جديد و نام‌هاي تجاري چک مي‌شود و بازخورد آن‌ها به معاونت علمي رياست جمهوري ارائه مي‌گردد. سپس معاونت علمي موارد را جهت اقدام عملي و اعمال معافيت، به سازمان امور مالياتي ابلاغ مي‌گردد
بدون دیدگاه